Το νέο βιβλίο του ερευνητή, ιστορικού και συγγραφέα Κώστα Σπανού με τίτλο «Τα πρακτικά της εκκλησιαστικής και της σχολικής επιτροπής της Δεσκάτης 1.7.1912 – 29.6.1916» παρουσιάστηκε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Δεσκάτης. Η έκδοση του βιβλίου, το οποίο παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την ιστορική πραγματικότητα στην περιοχή της Δεσκάτης λίγο πριν την Απελευθέρωση ως και το 1916, έγινε από τον Δήμο Δεσκάτης. Η καταστροφή των διάφορων αρχείων (κοινοτικών, εκκλησιαστικών, μοναστηριακών και ιδιωτικών) στέρησε από τον μελετητή της τοπικής ιστορίας σημαντικά στοιχεία με τα οποία θα φωτίζονταν πληρέστερα το ιστορικό παρελθόν κάθε περιοχής. Στην περιοχή της Δεσκάτης οι απώλειες υπήρξαν εξίσου μεγάλες. Το έτος 1879 αποτεφρώθηκε ο ναός των πολιούχων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και ταυτοχρόνως όλο το αρχείο του.
Ακολούθως, καταστράφηκε η βιβλιοθήκη της Μονής της Αγίας Ευαγγελίστριας (Μπουνάσια), την οποία είχαν δημιουργήσει οι μοναχοί της κατά τη μακραίωνη ιστορία της. Μαζί με τη βιβλιοθήκη χάθηκε και το αρχείο τής Μονής. Η επόμενη μεγάλη καταστροφή στη Δεσκάτη σημειώθηκε το 1953 όταν κάηκε το κοινοτικό κατάστημα, με αποτέλεσμα να χαθούν τα στοιχεία του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Στο βιβλίο περιγράφονται οι δύο επιτροπές, η εκκλησιαστική και η σχολική, οι οποίες ρύθμιζαν όλα τα εκκλησιαστικά και σχολικά ζητήματα (λειτουργία των σχολείων, της Αστικής Σχολής και του Νηπιαγωγείου, ανανεώσεις και προσλήψεις των δασκάλων, μισθοδοσία των δασκάλων, αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας με εκμίσθωση σε διάφορους επαγγελματίες των εκκλησιαστικών νερόμυλων, των καταστημάτων της πλατείας, του κηροπωλείου και του κοιμητηριακού ναού της Αγίας Τριάδας). Προλογίζοντας το νέο βιβλίο του Κώστα Σπανού, ο δήμαρχος Δεσκάτης, κ. Νίκος Μίγκος τόνισε τα παρακάτω: «Είναι γνωστό σε όλους ότι κάθε γωνιά της Ελλάδας έχει την ιστορία της, μικρή ή μεγάλη. Η έλλειψη όμως των πηγών – εξαιτίας των περιπετειών της χώρας – μας στέρησαν τη δυνατότητα να φωτισθεί επαρκώς το ιστορικό παρελθόν μας. Παρ’ όλα αυτά, δεν χάθηκαν τα πάντα. Με αρκετή προσπάθεια μπορούν να εντοπισθούν διάσπαρτες σε αρχεία και δημοσιεύματα πληροφορίες που βοηθούν στη συγγραφή ενός έργου για την ιστορία κάθε τόπου.
Στη Δεσκάτη μας, ο Κώστας Σπανός πρόσφερε αρκετά. Παρά τα προβλήματα της ιστορικής έρευνας, τις απώλειες των αρχείων και τις καταστροφές, έσκυψε με ζήλο – εδώ και αρκετές δεκαετίες – στις σωζόμενες πηγές που εντόπισε και έφερε στο φως αρκετά στοιχεία για την ιστορία μας, όπως δείχνει και η εργογραφία του, στο τέλος του παρόντος έργου. Με τα δημοσιεύματά του αυτά προσφέρει σε όλους εμάς τους νεότερους ένα πλούσιο ιστορικό υλικό και πολύτιμες πληροφορίες για το παρελθόν τής γενέτειράς μας, τα οποία ήταν άγνωστα. Με το νέο πόνημά του μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε τα σχολικά και εκκλησιαστικά ζητήματα της Δεσκάτης της περιόδου 1.7.1912 – 29.6.1916, μιας περιόδου δύσκολης, καθώς καλύπτει τους τελευταίους μήνες της τουρκικής κυριαρχίας και τα τέσσερα πρώτα χρόνια της ελευθερίας μας, με όλα τα προβλήματα προσαρμογής στη νέα κατάσταση. Ο Δήμος Δεσκάτης, του οποίου έχω την τιμή να προΐσταμαι, δείχνοντας το ενδιαφέρον του για την τοπική ιστορία, δέχθηκε με χαρά την προσφορά του Κώστα Σπανού και ανέλαβε την έκδοση του νέου του έργου, προκειμένου το περιεχόμενό του να γίνει κτήμα όλων των Δεσκατιωτών και των κατοίκων των γύρω περιοχών. Με την ευκαιρία της έκδοσης, θα ήθελα να τον συγχαρώ για την αγάπη του προς τη γενέτειρα και να τον ευχαριστήσω για την προσφορά του. Ελπίζω πως και άλλοι πολίτες του Δήμου Δεσκάτης θα μας δώσουν τη χαρά να εκδώσουμε παρόμοια έργα». Την εκδήλωση, την οποία παρουσίασε και συντόνισε ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και διευθυντής του Γενικού Λυκείου Δεσκάτης κ. Τηλέμαχος Καψάλης, τίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, ο αντιδήμαρχος κ. Γιώργος Παπαντώνης, ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ νομού Γρεβενών κ. Δημήτρης Καραστέργιος, ο πρόεδρος του ΕΜΟΔ κ. Χρήστος Μιχίδης, οι διευθυντές του ΕΠΑΛ και του Γυμνασίου Δεσκάτης κ. Θανάσης Παπατσάνης και Δημήτρης Γαλάνης αντίστοιχα, καθώς και αρκετοί πολίτες του Δήμου Δεσκάτης.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Κ. ΣΠΑΝΟ
Ο Κώστας Σπανός γεννήθηκε στη Δεσκάτη το 1943. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Θεσσαλονίκης και υπηρέτησε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση από το 1965 ως το 1997. Από το 1968 ασχολείται με την ιστορία της Θεσσαλίας, ερευνώντας πολλά αρχεία, ενώ μελέτες του δημοσιεύονται σε πολλά ιστορικά περιοδικά. Για τις γλωσσικές και λαογραφικές μελέτες του τιμήθηκε με έναν έπαινο (1968) και δύο βραβεία (γ’ κατηγορίας το 1971 και β’ κατηγορίας το 1977) από το Κέντρο Έρευνας της Λαογραφίας και τη Γλωσσική Εταιρεία της Ακαδημίας και με έναν έπαινο από τον «Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου» (1978) για την μελέτη του «Παιδικά παραδοσιακά παιχνίδια της Δεσκάτης». Το έτος 2000 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την πολυετή ενασχόλησή του με τη θεσσαλική ιστορία και για την έκδοση του περιοδικού «Θεσσαλικό Ημερολόγιο». Είναι μέλος του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας και της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας.Έχει συμμετάσχει σε 115 επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες με ισάριθμες ανακοινώσεις, έχει δώσει πολλές διαλέξεις σε πόλεις και χωριά της Θεσσαλίας, παρουσίασε θεσσαλικά θέματα από ραδιοφωνικούς σταθμούς, δίδαξε Θεσσαλική Ιστορία σε πολλά επιμορφωτικά σεμινάρια, ενώ δημοσίευσε μελέτες και άρθρα ιστορικού, λαογραφικού και γλωσσικού ενδιαφέροντος. Από το 1980 εκδίδει στη Λάρισα το ιστορικό περιοδικό «Θεσσαλικό Ημερολόγιο» με 57 τόμους ως τώρα.
