«Έχω διαπιστώσει ότι πολλές φορές το βιβλιογραφικό ενδιαφέρον μου – χωρίς να γίνεται σκόπιμα – στρέφεται πιο πολύ σε βιβλία του τόπου μας, της Θεσσαλίας. Ίσως, λοιπόν, θα ’λεγε κάποιος ότι από την άποψη αυτή είμαι «σοβινιστής», αλλά ο λαός μας λέει: «Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου,...». Εννοείται ότι με ενδιαφέρουν τα αξιόλογα βιβλία (ιστορικά, λογοτεχνικά κ.ά.) και γι’ αυτά διαθέτω χρόνο και κόπο, με ευχαρίστηση, όπως τα βιβλία που παρουσιάζουμε σήμερα:
Α. Από τον Φιλολογικό Ιστορικό Λογοτεχνικό Σύνδεσμο (Φ.Ι.Λ.Ο.Σ.) Τρικάλων κυκλοφόρησε η υπ. αρ. 15 ιστορική μελέτη του Σταμάτη Σ. Μερκούρη «Γεώργιος Κονδύλης ο Κεραυνός, 1879-1936, εισαγωγή Θεόδωρου Α. Νημά» (Εκδ. Οίκος Αφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 2009 σελ. 333). Ο συγγραφέας Σταμάτης Μερκούρης (1897-1967), ο νεότερος γιος του δημάρχου Αθηναίων (1899-1914 και 1929-1933) Σπύρου Μερκούρη, έγραψε τη μελέτη αυτή για τον Κονδύλη, με τον οποίο συνδεόταν στενά, κατά τη διάρκεια της εξορίας του (1936-1944). Ο Γεώργιος Κονδύλης ανήκει στους στρατιωτικούς και πολιτικούς εκείνους που υπήρξαν «δημιουργοί» των ιστορικών γεγονότων κατά τις 4 πρώτες δεκαετίες του 20ού αι. Καταγόταν από τον Προυσό Ευρυτανίας, (γεν.το 1897), παρότι ανήλικος, κατετάγη στον ελληνικό στρατό, πήρε μέρος στον Μακεδονικό αγώνα (1904), στο κίνημα του 1909, στους βαλκανικούς πολέμους 1912-13, στην εκστρατεία της Ουκρανίας, στη Μικρασιατική εκστρατεία κ.λπ. Από το 1923 αναμειγνύεται στην πολιτική, ίδρυσε το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα, βουλευτής Τρικάλων, υπουργός Στρατιωτικών κ.λπ. Όλη του η πολιτική ζωή υπήρξε μια διαρκής τρικυμία, που χαρακτηρίζει τον άνδρα ικανό και ευφυή. Έκανε λάθη. «Ποιος δημόσιος άνδρας όμως δεν έχει διαπράξει λάθη;» Με το βιβλίο αυτό δίνεται η δυνατότητα να αποτιμηθεί με επάρκεια το έργο (στρατιωτικό και πολιτικό) του Γ. Κονδύλη. Είναι μια σημαντική προσφορά του Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. Τρικάλων στη βιβλιογραφία και στην αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Ας σημειωθεί ότι ταυτόχρονα κυκλοφόρησε ο 29ος τόμος των ΤΡΙΚΑΛΙΝΩΝ, με 750 σελίδες! Περιέχει τα Πρακτικά του 8ου Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών. Ο Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. Τρικάλων πρέπει να αισθάνεται περήφανος για την προσφορά του, μια προσφορά διαρκής, συνεχής και συνεπής επί 30 χρόνια!
Β. Ίσως είναι μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία της Ευρώπης αυτό που παρατηρείται στην πατρίδα μας, η φιλοδοξία δηλαδή να αφηγηθούν τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου όσοι συμμετείχαν σε αυτά, χωρίς να αποβλέπουν σε ιδιαίτερες περγαμηνές, αλλά να συμβάλουν με τον τρόπο τους στη σχετική βιβλιογραφία και την καταγραφή της αληθινής ιστορίας.
«Η Ραχούλα στην Αντίσταση, Αναμνήσεις μιας ηρωικής εποχής» του Βασίλη Χρ. Καραγιάννη (Καρδίτσα 2009, σελ. 190) είναι μια θερμή και από πρώτο χέρι εξιστόρηση των γεγονότων που έλαβαν χώρα στη Δυτική Θεσσαλία. Η Ραχούλα (παλιά ονομασία Ζωγλόπι) είναι χωριό του Δήμου Ιτάμου, πατρίδα του Χαρίλαου Φλωράκη. Ο Βασίλης Καραγιάννης, συνταξιούχος δάσκαλος (γεν. 1929), υπήρξε πρωτεργάτης στη δημιουργία της Ένωσης Αγραφιώτικων χωριών, του Μουσείου της Εθνικής Αντίστασης, του Μορφωτικού Συλλόγου της Ραχούλας, της Έκδοσης της εφημερίδας «Ζωγλοπίτικα Χρονικά» κ.ά. Στο βιβλίο του αυτό παρακολουθούμε ταξινομημένα τα γεγονότα 1940-1944 μέσα από το βιωματικό φακό της μνήμης με κρίσεις και ψύχραιμες αποτιμήσεις για την εποχή εκείνη και την ηγεσία της Αντίστασης (Γ. Σιάντος, Γ. Ιωαννίδης, Αλ. Σβώλος, Ηλ. Τσιριμώκος, Άρης Βελουχιώτης, Στέφανος Σαράφης). Και ο αναγνώστης δεν χάνεται μέσα σε δαιδαλώδεις αναλύσεις, γιατί φρόντισε ο συγγραφέας να αφηγείται ό,τι συνέβη στην πατρίδα του συνοπτικά και εύστοχα, όπως λ.χ. Η κήρυξη του πολέμου, Η επιστράτευση, Ο χειμώνας του 40-41, Η Ραχούλα στην Αντίσταση, Τα αετόπουλα του χωριού μας, Η Καρδίτσα πρώτη ελεύθερη πόλη της σκλαβωμένης Ευρώπης, Ο Τύπος στην Αντίσταση, Το αντάρτικο αεροδρόμιο, Η τύχη των Εβραίων στη χώρα μας και ειδικά στη Θεσσαλία, Ιδρύεται η ΠΕΕΑ, τα Δεκεμβριανά κ.λπ. Όπως σημειώνει στον πρόλογο: «Αντίσταση και γεγονότα που συνέβησαν στην περίοδο 1940-1944 θα χρειαστεί αιώνες να περάσουν και ίσως να μην ξανασυμβούν τέτοια που έγιναν στην περίοδο αυτή. Θεώρησα λοιπόν υποχρέωσή μου όσα έζησα και έπεσαν στην αντίληψή μου κατά την περίοδο αυτή να τα καταγράψω, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη διατήρηση ενός ανεκτίμητου και λαμπρού κομματιού της νεότερης ιστορίας μας».
Β.Δ. Αναγνωστόπουλος, Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
