Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, ως αναπόσπαστο πολιτιστικό κομμάτι της πόλης της Λάρισας, έχει καθοριστικό ρόλο στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι. Από πολλούς θεωρείται ως η δεύτερη μεγαλύτερη Πινακοθήκη της Ελλάδας, μετά την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας. Ο πρόεδρος της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, κ. Μάνθος Τζιαστούδης, κάνει μια αναδρομή στο ιστορικό της, στην πορεία της, στους σκοπούς της λειτουργίας της, την ανεκτίμητη αξία της μόνιμης συλλογής.
* Πότε ιδρύθηκε και ποια είναι η πορεία της ιστορικά;
«Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα ιδρύθηκε το 1983 και από τον πρώτο χρόνο ίδρυσής της έως σήμερα, ενταγμένη στον κοινωνικό ιστό της πόλης, έχει συμβάλει πολύπλευρα στην εδραίωση των εικαστικών τεχνών στη Λάρισα και στην ευρύτερη περιφέρειά της».
* Ποιος είναι ο σκοπός της λειτουργίας της;
«Η Πινακοθήκη της Λάρισας, πάντα παρούσα στα εικαστικά δρώμενα, και υιοθετώντας τις ανάγκες των πολιτών, αναπτύσσει μια σειρά από δραστηριότητες, που έχουν ως στόχο της ενημέρωση του κοινού, την αναβάθμιση των αισθητικών αξιών και τη διάδοση νέων και πρωτοποριακών ιδεών. Εξάλλου, η Τέχνη, όπως και οι σύγχρονες κοινωνίες, συνεχώς αλλάζει, κοιτάει μπροστά... και εμείς δεν την ακολουθούμε απλά, την ενισχύουμε να μετουσιωθεί στις σύγχρονες εξελίξεις».
* Ποια είναι η μόνιμη συλλογή της;
«Η συλλογή του Γεωργίου Κατσίγρα 781 έργων Ελλήνων καλλιτεχνών αποτελεί τον «πυρήνα» του Μουσείου, η οποία χαρακτηρίζεται από την υψηλή ζωγραφική ποιότητα των έργων αλλά και τη μεγάλη αξία τους. Η συλλογή περιλαμβάνει έργα της λεγόμενης Επτανησιακής σχολής, η οποία επηρεάστηκε από τις σχολές της Βενετίας και το ύστερο ευρωπαϊκό μπαρόκ (Καντούνης, Άβλιχος κ.τλ.). Κατόπιν, ακολουθούν οι καλλιτέχνες της σχολής του Μονάχου. Εξαίρετα αντιπροσωπευτικά έργα αυτής της σχολής είναι οι προσωπογραφίες του Νικηφόρου Λύτρα, του Ιακωβίδη, του Δούκα, οι νεκρές φύσεις του Οικονόμου, καθώς και έργα του Λεμπέση. Η σχολή του Μονάχου σιγά σιγά ξεπεράστηκε και κυριάρχησαν νέες τάσεις με επίκεντρο το Παρίσι και το ρεύμα του ιμπρεσιονισμού. Χαρακτηριστικά είναι τα έργα των Χατζή, Ιθακήσιου, Φερεκείδη. Ακολουθούν οι μεγάλοι εκπρόσωποι του πνεύματος του μοντερνισμού, οι Έλληνες της διασποράς, Μαλέας και Παρθένης που δημιούργησαν τομή στην ελληνική τέχνη.
Σημαντικά είναι και τα έργα του Θεόφραστου Τριανταφυλλίδη, του Γουναρόπουλου και του Αστεριάδη. Τέλος, είναι η γενιά του ’30 με τους επιγόνους της, όπως οι Μπουζιάνης, Μπαρκόφ, και Βασιλείου. Ακόμα, στη συλλογή μπορούμε να βρούμε και ένα σημαντικό αριθμό χαρακτικών έργων με την υπογραφή των πιο γνωστών καλλιτεχνών που ασχολήθηκαν με την τέχνη της χαρακτικής στην Ελλάδα, όπως του Τάσσου, του Θεοδωρόπουλου και του Γαλάνη, καθώς επίσης και τα ανεκτίμητης αξίας έπιπλα του γραφείου του Ερρίκου Σλήμαν, του διάσημου αρχαιολόγου που ανακάλυψε την Τροία και τις Μυκήνες, σε σχεδιασμό του φιλέλληνα Βαυαρού αρχιτέκτονα, Ερνέστο Τσίλλερ».
* Ποιες δραστηριότητές της επηρεάζουν την πολιτιστική ζωή της Λάρισας;
«Με τα εκπαιδευτικά προγράμματα, την Εικαστική Βιβλιοθήκη μας και το Ελεύθερο Εργαστήρι Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών με τμήματα κεραμικής, χαρακτικής, ζωγραφικής και ψηφιδωτού για παιδιά αλλά και για ενηλίκους, είμαστε σε θέση να πούμε πως το Μουσείο μας αποτελεί κινητήριο έναυσμα για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής παιδείας στη Λάρισα. Όλη η ομάδα εργαζομένων του Μουσείου Κατσίγρα δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα».
* Τι είδους εκδηλώσεις πραγματοποιούνται και σε ποιες ηλικιακές ομάδες απευθύνονται;
«Απευθυνόμαστε σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες, όχι μόνο της Λάρισας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας. Με τις περιοδικές εκθέσεις, που διοργανώνονται, με ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις στο αμφιθέατρό μας, με την παρουσία του Ελεύθερου Εργαστηρίου σε όλα τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας (κάψιμο εικαστικού Καρνάβαλου, Γιορτές Πηνειού κ.λπ.) έχουμε καταφέρει την ολοένα και μεγαλύτερη προσέλευση του κοινού, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να γνωρίσουν το μαγικό κόσμο της Τέχνης. Κατά καιρούς συνεργαζόμαστε με φορείς και Μουσεία άλλων πόλεων. Αυτή η ανταλλαγή απόψεων και ιδεών είναι τόσο παραγωγική όσο και αποτελεσματική... χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα της συνεργασίας μας με το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, το Τελλόγλειο Ίδρυμα, την Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα και την Ένωση Ελλήνων Χαρακτών».
* Ποιες είναι οι σημαντικότερες εκθέσεις που έχει φιλοξενήσει;
«Ανάμεσα στις αξιολογότερες περιοδικές εκθέσεις που έχουμε φιλοξενήσει στο χώρο μας συγκαταλέγονται η αναδρομική έκθεση ζωγραφικής του Ιακωβίδη, «η Ρώσικη Πρωτοπορία στην Τέχνη», η έκθεση «Γ. Μόραλης», η ομαδική έκθεση χαρακτικής με τίτλο «Αστικά Τοπία», η έκθεση ζωγραφικής του Κ. Πανιάρα «Τοπία και Ουτοπία» και η έκθεση «Ελαίας Εγκώμιον». Από τις 12 Νοεμβρίου φιλοξενούμε στο χώρο μας την έκθεση φωτογραφίας «Η Ελλάδα του Τάκη Τλούπα», μια παραγωγή του Μουσείου Μπενάκη. Με την επιμέλεια του Μωυσή Καπόν και της Βάνιας Τλούπα, ο εκθεσιακός χώρος της Πινακοθήκης, έχει οργανωθεί σε έξι μέρη, σύμφωνα με τις ενότητες που έχουν διαμορφωθεί στην ομότιτλη έκδοση: Άνθρωπος, Περιβάλλον, Δομημένος χώρος, Αγροτικές εργασίες, Κοινωνική ζωή και Επαγγέλματα. Για περισσότερο από μισό αιώνα, ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς φωτογράφους της ελληνικής σκηνής, ο Τάκης Τλούπας φιλοτέχνησε με επίκεντρο τη Λάρισα, το πορτρέτο του θεσσαλικού κάμπου και του ευρύτερου ελληνικού τόπου, δημιουργώντας ένα ανεκτίμητο φωτογραφικό αρχείο».
* Ποια είναι τα σχέδια της Πινακοθήκης για τα επόμενα πέντε χρόνια; Τι θα θέλατε να αλλάξει και με τι να εμπλουτιστεί ο τρόπος λειτουργίας της;
«Μελλοντικοί στόχοι της Πινακοθήκης είναι η ευρύτερη συνεργασία με μουσεία, πινακοθήκες, πνευματικά ιδρύματα τόσο της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού, εκθέσεις παραγωγές – μετακλήσεις καλλιτεχνών, ημερίδες – συνέδρια Ιστορίας της Τέχνης, διεύρυνση της εκδοτικής δραστηριότητας, συνάντηση γλυπτών αδελφοποιημένων πόλεων, συμπόσιο εφαρμοσμένων τεχνών, συνάντηση δημοτικών εργαστηρίων ζωγραφικής από διάφορες πόλεις, Biennale νέων καλλιτεχνών, όπως επίσης και ίδρυση σχολής Καλών Τεχνών στο πλαίσιο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Σ’ αυτό το σημείο θα ήταν σωστό να τονίσω ότι όλες αυτές οι δράσεις απαιτούν οικονομικούς πόρους και γι’ αυτό το λόγο θα ήθελα να ζητήσω την έμπρακτη στήριξη όλης της επιχειρηματικής κοινότητας μέσω των χορηγιών».
* Ποια θεωρείται ότι είναι η απήχηση της Πινακοθήκης στο λαρισαϊκό κοινό;
«Με βάση μια στατιστική έρευνα που έγινε στην πόλη μας, με αφορμή την παγκόσμια Ημέρα Μουσείων στις 18 Μαΐου 2008, η γνώμη του λαρισαϊκού κοινού είναι πολύ θετική και ελπιδοφόρα. Ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας ενδιαφέρονται για τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής μας, και ακόμα περισσότεροι ασχολούνται ενεργά με το αντικείμενο. Η νέα γενιά είναι αυτή που θα δώσει ένα δυναμικό «παρών» στις περαιτέρω εξελίξεις. Σήμερα, φιλοδοξούμε να αποτελέσουμε σημείο κοινωνικής σύγκλισης και συνοχής, αφυπνίζοντας τους πολίτες με νέους τρόπους συμμετοχής και διασύνδεσης ούτως ώστε να συμβάλλουμε στην πολιτισμική ανέλιξη της Λάρισας και να την καταστήσουμε πόλο διεθνούς εμβέλειας, οδεύοντας πάντα με γνώμονα τα λόγια του αείμνηστου ευεργέτη και δωρητή της συλλογής του μουσείου, του Γεωργίου Κατσίγρα «...μια συλλογή δεν έχει αξία αν δεν εκτίθεται στο ευρύ κοινό. Μόνο τότε αναπτύσσει το αισθητικό κριτήριο, προσφέρει αισθητική απόλαυση και είναι χρήσιμη για την Ιστορία της Τέχνης...».
* Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας είναι προσβάσιμη σε Άτομα με Ανάγκες;
«Όλοι οι χώροι του μουσείου είναι κατάλληλα διαμορφωμένοι ώστε να μπορούν να υποδεχθούν Άτομα με Ανάγκες. Επιπλέον, η μόνιμη Συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα είναι στη διάθεση και των ανθρώπων με προβλήματα όρασης. Δημιουργήθηκαν κείμενα που περιγράφουν 150 από τα έργα της Μόνιμης Συλλογής και με τη σημαντική βοήθεια της Σχολής Τυφλών της Θεσσαλονίκης οι περιγραφές αυτές αποτυπώθηκαν στη γλώσσα Braille. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα αναρτούνται σε 25 έργα, οι περιγραφές τους σε κείμενα Braille. Τα πρώτα 25 ήδη έχουν τοποθετηθεί στους εκθεσιακούς χώρους της Μόνιμης συλλογής».
* Πώς διασφαλίζεται την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας προς τον επισκέπτη-πολίτη;
«Για τη συνεχή αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών της προς τον επισκέπτη- πολίτη καθώς και προς τους ασκούμενους των εργαστηρίων, η Διοίκηση της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας- Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, αποφάσισε να εγκαταστήσει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας σε συμμόρφωση με το διεθνές πρότυπο ISO 9001:2008.
Η προσπάθεια αυτή ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία και απονεμήθηκε το Πιστοποιητικό Εφαρμογής Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας.
Τα οφέλη από την εγκατάσταση ενός τέτοιου διαχειριστικού συστήματος στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας- Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα ενδεικτικά είναι:
- Αναγνώριση του φορέα τόσο στο εθνικό όσο και στο διεθνές περιβάλλον
- Βελτίωση στο διοικητικό έλεγχο και στην οργάνωση των παρεχόμενων υπηρεσιών
-Βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη, με ορθά σχεδιασμένο έλεγχο ποιότητας στην παροχή υπηρεσιών
- Καλύτερη διαχείριση των επισκεπτών, τοποθετώντας τον πολίτη στο κέντρο των ενδιαφερόντων του Μουσείου
- Συνεχής κατάρτιση των στελεχών της
-Διασφάλιση υψηλού επιπέδου εσωτερικής συνεργασίας και συνέργεια τόσο μεταξύ λειτουργικών της μονάδων, όσο και με άλλους οργανισμούς».
