Το βιβλίο «Φωτιά και τσεκούρι» είναι μια συνοπτική πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική ιστορία της μεγάλης, ένδοξης, αλλά και τρομακτικής δεκαετίας που έζησε η Ελλάδα μετά το 1939. Αρκετές σελίδες είναι αφιερωμένες στις ρίζες που είχαν τα γεγονότα της δεκαετίας στο παρελθόν, όσο και στις προεκτάσεις που είχαν στο μέλλον. Εδώ κι εκεί, μία ή δύο σελίδες αναφέρονται σε επεισόδια άγνωστα και περιορισμένης σημασίας, που είναι όμως χαρακτηριστικά των φοβερών εκείνων χρόνων.
Κατεβλήθη προσπάθεια ώστε η πολύπλευρη, συνοπτική αυτή ιστορία να γραφεί με αντικειμενικότητα. Τούτο ήταν απαραίτητο - ιδίως για τους νέους - γιατί και από τις δύο πλευρές του λόφου η αλήθεια κακοποιήθηκε συχνά και πολύ. Αν το «Φωτιά και τσεκούρι» πέτυχε να είναι αντικειμενικό, θα το κρίνει ο καλόπιστος αναγνώστης.
Ο Ευάγγελος Αβέρωφ - Τοσίτσας (1908-1990) γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας. Η καταγωγή του είναι από την οικογένεια Αβέρωφ του Μετσόβου. Πτυχιούχος της Νομικής και διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λωζάνης στην Ελβετία.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε σε ομάδες δολιοφθορών, ανακλήθηκε το 1941 και διορίστηκε νομάρχης Κέρκυρας. Το Μάιο του 1941 ίδρυσε, με έδρα τη Λάρισα, την οργάνωση Φιλική Εταιρία, που είχε ως στόχο την καταπολέμηση των δωσίλογων Κουτσόβλαχων του Πριγκιπάτου της Πίνδου. Το 1942 συνελήφθη και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία. Το 1943 δραπέτευσε και παρέμεινε στην Ιταλία επικεφαλής ελληνικής αντιστασιακής οργάνωσης. Το 1944 επιστρατεύτηκε με το βαθμό του επίκουρου υποπλοιάρχου, υπηρετώντας μέχρι το τέλος του πολέμου στην Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή της Ρώμης. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974) φυλακίστηκε για τη συμμετοχή του στο αντιδικτατορικό «Κίνημα του Ναυτικού» (Μάιος 1973). Διετέλεσε υπουργός Εφοδιασμού, Εθνικής Οικονομίας, Εμπορίου, Γεωργίας και Εξωτερικών, υπουργός Εθνικής Άμυνας από το 1974 ως το 1981. Το 1981 εξελέγη αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και από το 1984 επίτιμος πρόεδρός της.
Παράλληλα με την πολιτική δραστηριότητά του ο Αβέρωφ έγραψε πολλά επιστημονικά και λογοτεχνικά έργα. Το λογοτεχνικό έργο του «μυθιστορήματα κατά κύριο λόγο» είναι εμπνευσμένο από την ιστορία και τις περιπέτειες του Ελληνισμού.
