Η Μυρτώ Παπαθανασίου, η Λαρισαία λυρική τραγουδίστρια θα εμφανιστεί για δύο βραδιές στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας. Η μαγική της φωνή την Παρασκευή 25 και το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου, στις 8:30 μ.μ., θα πλημμυρίσει την Αίθουσα Συναυλιών του Ωδείου χαρίζοντας στο κοινό μία μαγική μουσική περιπλάνηση στον κόσμο της όπερας. Η Ελληνίδα σοπράνο με την ευκαιρία της εμφάνισής της στην πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε μίλησε στην «Ε» για το κλασικό τραγούδι, για τον κόσμο της όπερας, για τη διεθνή της καριέρα, ενώ εκφράζει την πικρία της που η Λάρισα δεν διαθέτει ακόμη έναν χώρο που να μπορεί να πραγματοποιεί τις καλλιτεχνικές της δραστηριότητες.
Συνέντευξη στη
Σοφία Ορφανιώτη
* Κυρία Παπαθανασίου πιστεύετε ότι στην Ελλάδα υπάρχει γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθεί το κλασικό τραγούδι;
- H Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει να επιδείξει σημαντικούς επιστήμονες και προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων αλλά δυστυχώς οι περισσότεροι απ’ αυτούς αναγκάζονται να βρουν καταφύγιο δράσης στο εξωτερικό! Πιστεύω πως έχει να κάνει με το ίδιο το κράτος, το σύστημά του που χωλαίνει και τη δυσλειτουργία του. Συγκεκριμένα στον δικό μας χώρο φυσικά η Ελλάδα είναι μια κλειστή πόρτα όταν αυτό που μπορεί να σου προσφέρει είναι κάποιες παραγωγές στη Λυρική Σκηνή και 1 ή το πολύ 2 παραγωγές στα Μέγαρα Μουσικής Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Για τους νέους που θέλουν να ασκήσουν το επάγγελμα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Εξω υπάρχουν τα στούντιο όπερας όπου νέοι τραγουδιστές έχουν την ευκαιρία να παίξουν στη σκηνή και να προετοιμάσουν ρόλους για να βγουν κάποια στιγμή στα μεγάλα θέατρα και να διεκδικήσουν μια θέση. Στην Ελλάδα υπήρξε κάτι τέτοιο στη Θεσσαλονίκη το οποίο εδώ και χρόνια έχει σταματήσει. Πώς μπορείς να στηρίξεις την οικονομική σου επιβίωση αλλά και την καλλιτεχνική σου ανάπτυξη εμφανιζόμενος μία η δύο φορές το πολύ τον χρόνο. Ο τραγουδιστής «ψήνεται» και ωριμάζει όταν πατάει το σανίδι και η αποχή του απ’ αυτό του στοιχίζει. Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα.
*Ο κόσμος της όπερας σε πολλούς φαντάζει απόμακρος, κομψός, ανεπιτήδευτος. Είναι όντως έτσι τελικά;
-Μάλλον επιτηδευμένος θα ‘λεγα... ξέρετε και σ’ αυτόν τον χώρο υπάρχουν ίντριγκες, ζήλιες, παιχνίδια. Οσο για το αν είναι απόμακρος ίσως να ‘χει δόση αλήθειας στη σημερινή εποχή και ο απλός κόσμος να αισθάνεται ότι αφορά την ελίτ, αλλά σκεφτείτε ότι η όπερα απευθυνόταν στο πλατύ λαϊκό κοινό. Πάντως μην νομίζετε πως οι άνθρωποι της τέχνης είναι άγιοι... Ίσως γειώνω στην εικόνα που υπάρχει αλλά δεν είναι ένας κόσμος αγγελικά πλασμένος...
*Συμμετέχετε σε πολλές παραστάσεις στο εξωτερικό και λιγότερο στην Ελλάδα, αυτό σας δημιουργεί κάποια πικρία;
-Α, αυτό μου το ρωτάνε πολλές φορές... οι εμφανίσεις μου στην Ελλάδα είναι μετρημένες, όντως, αλλά υψηλής ποιότητας και επιλεκτικές απ’ την άλλη. Είμαι επιλεκτική και προτιμώ να μην εμφανιστώ σε μια μέτρια παραγωγή κι αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα αλλά και για το εξωτερικό. Επιλέγω, και για την ακρίβεια με ζητάνε οι ξένοι μαέστροι και οι ορχήστρες όταν έρχονται στην Ελλάδα, όπως η Φιλαρμονική της Βιέννης, της Βουδαπέστης, ο ίδιος ο Andrea Bocelli ο οποίος με γνώριζε από προηγούμενο κοντσέρτο που δώσαμε στην Ιταλία. Ξέρετε ουδείς προφήτης στον τόπο του... Επίσης στην Ελλάδα ο προγραμματισμός γίνεται πολύ αργά, δεν ξέρουν ποια έργα θα παρουσιάσουν την επόμενη σεζόν, ενώ έξω σε κλείνουν 3 ή 4 χρόνια πριν, και έχει τύχει να με ζητήσει η Λυρική κι εγώ να έχω συμβόλαια υπογεγραμμένα και να μην μπορώ. Εχουν άλλη οργάνωση έξω, ενώ εδώ στην Ελλάδα πάσχει αυτός ο τομέας πολύ.
* Μία διεθνής καριέρα απαιτεί θυσίες, εσείς πώς τα καταφέρατε;
- Αν έφτανε μια όμορφη φωνή για να τραγουδάς στα μεγάλα θέατρα, θα μπορούσαν να το πετύχουν πολλοί. Απαιτούνται όμως πολλά περισσότερα από ένα «θείο δώρο» ή ένα ταλέντο. Είναι ένα σύμπλεγμα πολλών πραγμάτων: Θέλει δουλειά για να πετύχεις την τεχνική αρτιότητα, θέλει υπομονή, πίστη και γερά νεύρα, ισορροπημένο και προσγειωμένο μυαλό, μουσική ευαισθησία, πειθαρχία, αποφασιστικότητα να θυσιάσεις πολλά. Θα ‘λεγα ότι ένας τραγουδιστής με το μυαλό του κάνει την καριέρα παρά με τη φωνή του... Ξέρετε πόσα παιδιά ξεκινούν τραγούδι με υπέροχες φωνές όμως στην πορεία λίγοι προχωρούν και ελάχιστοι θα ξεχωρίσουν..; Θέλει επίσης ψυχική δύναμη για να αντιμετωπίσεις τις απορρίψεις, τις δυσκολίες, τη μοναξιά. Μια καριέρα, όσο δύσκολο είναι να τη χτίσεις, άλλο τόσο δύσκολο είναι να τη διατηρήσεις.
Εγώ φρόντισα να φύγω στο Μιλάνο και να εγκατασταθώ στην Ιταλία που ήταν και η πρώτη μου επιλογή, από πολύ νωρίς αμέσως μετά το τέλος των σπουδών μου στην Ελλάδα. Ήξερα μέσα μου πως αν ήθελα να πετύχω κάποια πράγματα θα έπρεπε να φύγω νωρίς απ’ την Ελλάδα. Έκανα μαθήματα στο Μιλάνο για να φτιάξω την τεχνική μου, κέρδισα την υποτροφία από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, πήρα μέρος σε διαγωνισμούς και master classes και άρχισα τις πρώτες audition και επαφές με μαέστρους και ατζέντηδες. Η μία πόρτα άνοιξε την άλλη και το ένα συμβόλαιο έφερε το άλλο, με δουλειά και αρκετές θυσίες. Ένα πράγμα κατάλαβα: τίποτα δεν σου χαρίζεται.
*Έχετε συνεργαστεί με αξιόλογους δημιουργούς, μεταξύ αυτών και ο Φράνκο Τζεφιρέλι, θεωρείτε τον εαυτό σας ντίβα;
-Το να εργάζεσαι με έναν μύθο του διαμετρήματός του καθώς και με άλλες μουσικές ιδιοφυίες, εκτός από τη βαρύτητα που προσδίνει στο βιογραφικό σου, σου αφήνει και έναν θησαυρό εμπειριών και γνώσης πάνω στη δουλειά σου. Οταν προβάρω οφείλω να έχω πειθαρχία και να ακούω τις υποδείξεις του μαέστρου και του σκηνοθέτη και είμαι πολύ αυστηρή με τον εαυτό μου. Προσπαθώ να ρουφήξω όλες τις πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στο να ανεβάσουν το μουσικό αποτέλεσμα και κατ’ επέκταση τη σκηνοθεσία αισθητικά. Πολλοί τραγουδιστές είναι υπερόπτες και αλαζονικοί και δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους, όμως πιστέψτε με οι μεγάλοι ερμηνευτές και μουσικοί που είχα την τύχη να γνωρίσω στα θέατρα είναι ιδιαίτερα ταπεινοί, σεμνοί και παραδέχονται τα λάθη τους. Ντίβα είσαι όταν είσαι στη σκηνή, εκεί πρέπει να δείξεις ποιος είσαι και να μαγέψεις αυτόν που ήρθε στο θέατρο για να ταξιδέψει μαζί σου.
* Πώς είναι η καθημερινότητα μιας λυρικής τραγουδίστριας και γενικά πώς είναι η ζωή της;
- Όταν έχω επαγγελματικές υποχρεώσεις η ζωή μου μοιάζει σε κάποια σημεία με τη ζωή ενός αθλητή. Η φωνή, όπως και οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος, ανταποδίδει άμεσα την αγάπη και τη φροντίδα που της δείχνεις. Είναι ένα πολύ ευαίσθητο όργανο και απαιτεί ξεκούραση, σωστή εκγύμναση, σωστή διατροφή και αρκετό ύπνο που είναι και απ’ τα σημαντικότερα. Αποφεύγω τους καπνούς και τα ξενύχτια. Ο τραγουδιστής πρέπει να σκέφτεται σε βάθος χρόνου προς όφελος της φωνής του. Φυσικά όταν είμαι μακριά απ’ τα θέατρα στα ενδιάμεσά μου διαλείμματα ζω φυσιολογικά, βγαίνω έξω με τις παρέες μου, μαγειρεύω για τους φίλους μου στο σπίτι, παίζω με τα ανίψια μου, κατεβαίνω στο κέντρο με το ποδήλατο για τις καθημερινές δουλειές, πάω εκδρομές και χαλαρώνω με τον σύντροφό μου, φροντίζοντας να κάνω χορταστικές διακοπές για να αποτοξινωθώ από το στρες της δουλειάς μου. Φυσικά πρέπει να μελετάω τους ρόλους για τις επόμενες παραγωγές αλλά προσπαθώ να τα χωράω όλα στη ζωή μου.
* Θα μπορούσατε να φανταστείτε τον εαυτό σας να κάνει κάτι άλλο στη ζωή, και τι είδους προετοιμασία κάνετε λίγες ώρες πριν βγείτε στη σκηνή;
-Όχι, δεν μπορώ να φανταστώ να κάνω κάποιο άλλο επάγγελμα. Η σκηνή σου προσφέρει μοναδικές στιγμές, το να κάνεις μουσική και να προσφέρεις ένα κομμάτι του εαυτού σου στο κοινό είναι συγκλονιστικό. Είμαι τυχερή και αναγνωρίζω ότι είναι προνόμιο η δουλειά μου να είναι κάτι που τόσο αγαπώ. Λίγες ώρες πριν να βγω στη σκηνή κάνω το ζέσταμά μου, δεν βλέπω πολύ κόσμο και συγκεντρώνομαι. Είναι καθοριστικές για την ψυχολογία μου αυτές οι ώρες και είμαι αρκετά νευρική και περίεργη.
* Η Λάρισα μπορεί να ανταπεξέλθει από άποψη υποδομών στη διοργάνωση μιας μεγάλης πολιτιστικής δραστηριότητας, μπορεί να φιλοξενήσει στην παρούσα φάση ένα σημαντικό καλλιτεχνικό γεγονός;
-Το θέμα δεν είναι αν θα μπορούσε η Λάρισα να φιλοξενήσει ένα μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός, δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Η πόλη έχει μια μεγάλη πολιτιστική δραστηριότητα και κινητικότητα ανέκαθεν, και της λείπει ένα θέατρο με τις κατάλληλες υποδομές. Είναι κρίμα πραγματικά, θα μπορούσαν να γίνουν υπέροχα πράγματα και επιτέλους ο κόσμος να έχει αυτό που του αξίζει... Δεν υπάρχουν πια οι εθνικοί ευεργέτες όπως παλιά. Μακάρι μια ιδιωτική πρωτοβουλία να βοηθήσει στην αποπεράτωση και λειτουργία τού ήδη ανεγερθέντος θεάτρου και επιτέλους να παραδοθεί στην πόλη.
*Μεθαύριο θα βρίσκεστε στη Λάρισα και θα ερμηνεύσετε κομμάτια μεγάλων συνθετών, τιμώντας τα 80χρονα του Μουσικού Συλλόγου. Πώς νιώθετε όταν ερμηνεύετε στη γενέτειρά σας;
-Έχουμε επιλέξει άριες, ντουέτα και χορωδιακά από όπερες του Βέρντι, του Πουτσίνι, του Ροσσίνι, του Μπιζέ, του Μασκάνι και λιγότερο γνωστών όπως του Ντελίμπ, είναι ένα πρόγραμμα ιδιαίτερων απαιτήσεων καλύπτοντας μια μεγάλη γκάμα του λυρικού ρεπερτορίου όπως η Κάρμεν, η Νόρμα, η Μποέμ, η Καβαλλερία Ρουστικάνα, Ναμπούκο, τα παραμύθια του Χόφμαν. Επίσης ο Κώστας Τσιάνος τη μία βραδιά και η Λίνα Καράμπα τη δεύτερη θα παρουσιάζουν το πρόγραμμα. Μαζί μας η μεσόφωνος Ελένη Λιώνα και υπό τη διεύθυνση του Χρήστου και του Δημήτρη Κτιστάκη. Ελπίζω να προσφέρουμε στο λαρισαϊκό κοινό μια μαγική μουσική περιπλάνηση στον κόσμο της όπερας.
Είναι χαρά και τιμή μου να εμφανίζομαι στην πόλη μου τιμώντας τη συμβολή και το έργο του Μουσικού Συλλόγου Λάρισας, 80 χρόνια τώρα, αδιάκοπης προσφοράς του στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης. Ο Μουσικός Σύλλογος ιδρύθηκε το ‘31 και μέχρι σήμερα συνεχίζει τη δράση του κάτι το οποίο είναι σπάνιο.
Δεν σας κρύβω ότι όποτε είναι να τραγουδήσω στον τόπο μου η συγκινησιακή μου φόρτιση είναι στο αποκορύφωμα. Θέλω να προσφέρω στο κοινό της Λάρισας τον καλύτερό μου εαυτό, γιατί την πόλη αυτή, παρόλο που έχω φύγει από τα 19 μου, την έχω μέσα μου, εσάς τους Λαρισαίους σας έχω στην καρδιά μου και γιατί ξέρω πως κι εσείς έτσι με νιώθετε, «δική σας». Αυτά είναι αμοιβαία.
