Χαρακτηρίζει τον εαυτό του «άνθρωπο χωρίς ιδιότητες» παρ’ όλα αυτά όμως τα έργα του έχουν κατορθώσει να εντυπωσιάσουν, να συγκινήσουν, να προβληματίσουν πλήθη κόσμου τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το 52ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου συνδιοργανώνουν την έκθεση του Σπύρου Στάβερη, ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες φωτογράφους, με τίτλο «Ένας κόσμος χωρίς περιθώρια». Πρόκειται για μια αναδρομική έκθεση φωτογραφίας που περιλαμβάνει τριακόσια περίπου έργα του σπουδαίου Έλληνα φωτογράφου από το 1982 έως και σήμερα, παρουσιάζοντας εικόνες του δρόμου, της αστικής ζωής, πορτρέτα επωνύμων και ανωνύμων, στιγμιότυπα κάθε είδους γεγονότων. Αν και αυτοδίδακτος, ο Σπύρος Στάβερης διαθέτει μια ιδιαίτερη ματιά που διαφαίνεται από τα πρώτα έργα του στο Παρίσι. Ο γνωστός φωτογράφος, μιλά στην «Ε» για τη φωτογραφική του πορεία, με αφορμή την έκθεσή του που θα διαρκέσει έως τις 4 Δεκεμβρίου στο ΜΦΘ.
Συνέντευξη στην Κανέλα Κοπάνου
*Κύριε Στάβερη πότε αντιληφθήκατε τη φωτογραφική σας ιδιότητα;
«Έκανα πάρα πολύ καιρό για να αποδεχθώ την ιδιότητά μου, χρόνια θα έλεγα, παρότι στην έκθεση υπάρχουν φωτογραφίες από την πρώτη περίοδο της δουλειάς μου, την περίοδο του Παρισιού, όπου τότε βρέθηκα με μια μηχανή στα χέρια και βγήκα μόνος μου στους δρόμους του Παρισιού για να απαθανατίσω στιγμές της πόλης. Δεν είχα καθόλου κατά νου να γίνω φωτογράφος, άλλωστε οι σπουδές μου ήταν επάνω στην ιστορία και η αλήθεια είναι ότι πέρασαν όλα αυτά τα στοιχεία που μου άρεσαν στη φωτογραφία, όπως η ιστορία, η πολιτική τοποθέτηση, η «συγγένειά» μου με το σουρεαλιστικό κίνημα και έτσι αποδέχθηκα τελικά την απομάκρυνση από τον κινηματογράφο».
*Ποια ήταν τα εφόδιά σας στο ξεκίνημά σας; Από πού δηλαδή αντλήσατε τις επιρροές σας;
«Το Παρίσι στάθηκε μεγάλη επιρροή για εμένα και τη δουλειά μου, επιρροή πολιτική καθώς τότε ζούσαμε στον αστερισμό των επαναστατικών κινημάτων γύρω από τον Μάη του ’68 αλλά και καλλιτεχνική, με την επίδραση που ακόμη είχε το σουρεαλιστικό κίνημα ενώ ιδιαίτερα έντονη ήταν και η επίδραση της κουλτούρας του κινηματογράφου. Η ταινιοθήκη και οι ειδικές αίθουσες των κινηματογράφων, που τότε ήταν πάρα πολλές, προβάλλανε την άλλη «ήπειρο» του κινηματογράφου, όχι τον εμπορικό. Αυτά ήταν τα εφόδιά μου όταν ξεκίνησα και καθόλου η αντιπαραβολή με έργα άλλων φωτογράφων».
*Πώς συνέλαβε η φωτογραφική σας ματιά τις διαδηλώσεις και τα γεγονότα που συνέβησαν τελευταία στην Αθήνα; Το κάλεσμα του δρόμου σας έδωσε λόγο για μια ακόμη καταγραφή;
«Ναι, το ενδιαφέρον προς τις διαδηλώσεις των αγανακτισμένων πολιτών στο Σύνταγμα όπλισε τη μηχανή μου και η απαθανάτιση έγινε και συνειδητά και παρορμητικά. Δεν μου ζήτησε κανείς να πάω στο Σύνταγμα λόγου χάρη και να τραβήξω φωτογραφίες από το κίνημα των αγανακτισμένων αλλά από την πρώτη μέρα αισθάνθηκα ότι κάτι σημαντικό, κάτι νέο, κάτι καινούριο μπορούσε να υπάρξει από τη συνάντηση αυτή. Βρέθηκα στο Σύνταγμα από την πρώτη ημέρα και παρακολούθησα τις εξελίξεις για αρκετό καιρό, μέχρι την τελευταία αναμέτρηση».
*Αναφερόμενος στη δουλειά σας χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας ως «άνθρωπος χωρίς ιδιότητες», δανειζόμενος την έκφραση από το αριστούργημα του κορυφαίου μυθιστοριογράφου Ρόμπερτ Μούζιλ. Πώς εντοπίζετε αυτό στα έργα σας;
«Νομίζω ότι αυτό που καθορίζει το στιλ μου είναι ότι δεν έχω... στιλ. Δεν είναι δηλαδή τόσο εμφανής η τεχνοτροπία, δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος προσέγγισης, είναι λίγο διάσπαρτος θα έλεγα και αυτό διαχέεται μέσα στις φωτογραφίες. Επίσης, δεν θεώρησαν ποτέ τον εαυτό μου ούτε καλλιτέχνη, ούτε φωτογράφο, ακόμη και τώρα δυσκολεύομαι να αποδεχτώ αυτήν την ιδιότητα».
*Ποια πόλη σας έχει κερδίσει περισσότερο τελικά, η Αθήνα ή το Παρίσι;
«Φωτογραφικά η Αθήνα. Μου πάει πολύ καλύτερα η Αθήνα και θεωρώ ότι δεν θα έκανα την ίδια φωτογραφική δουλειά αν έμενα στο Παρίσι. Η σχέση που έχω αναπτύξει με την Αθήνα και τους ανθρώπους της χαρακτηρίζεται από την αμεσότητα, την οικειότητα, τη φιλοξενία. Αυτά μου επιτρέπουν να λειτουργήσω με έναν τρόπο φιλικό και να έχω μια διάθεση πολύ ανοιχτή στον κόσμο. Αν με ρωτήσετε όμως ποια είναι η πόλη μου είναι εξίσου η Αθήνα και το Παρίσι».
