Προβληματισμοί χρόνων και μια αυξανόμενη ανησυχία για την γενικότερη κοινωνική αποσύνθεση ανάμεσα στις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, ηλικιακές, ταξικές, πολιτισμικές ήταν οι λόγοι που οδήγησαν την νεαρή Βασιλική Πέτσα στη συγγραφή του πρώτου της λογοτεχνικού βιβλίου με τον τίτλο «Θυμάμαι». Πρόκειται ένα ‘ψυχολογικό θρίλερ’, όπως έχει χαρακτηριστεί, για την νεολαία του 21ου αιώνα, που επιλέγει να θέσει διάφορα ερωτήματα στους αναγνώστες του σχετικά με την εκρηκτική πολλές φορές βία που εκδηλώνουν οι ανήλικοι αλλά και τη στάση των ενήλικων απέναντι τους, η οποία συχνά είναι επικριτική και διορθωτική. Η Βασιλική Πέτσα, με σπουδές στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και στις Θεωρίες Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ και στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, μιλά στην «Ε» για τη νουβέλα της αναδεικνύοντας τα ηθικά και ψυχολογικά αδιέξοδα των κοινότοπων ανθρώπινων ιστοριών.
Συνέντευξη στην Κανέλα Κοπάνου
*Κυρία Πέτσα, έχετε συγγράψει ένα ψυχολογικό θρίλερ για τη νεολαία του 21ου αιώνα το οποίο μέσα από μια ιδιαίτερη ιστορία κατορθώνει να θέσει το εξής ερώτημα: «Τι θέλουν να μας πουν οι ανήλικοι όταν καταφεύγουν στη βία; Γιατί δεν τους ακούμε;». Δεδομένης της κρίσης αξιών που βιώνει η χώρα μας αλλά και η ταυτότητα των Ελλήνων πολιτών, το μυθιστόρημά σας παρουσιάζεται επίκαιρο και άρει το ζήτημα της λεγόμενης «κοινωνίας των ενηλίκων». Πώς το σχολιάζετε;
- «Οι ανήλικοι μιλούσαν πολύ πριν καταφύγουν στη βία. Και είναι ακριβώς η αδυναμία, η ανικανότητα ή και απροθυμία των ενηλίκων να τους «ακούσουν», να σεβαστούν έναν λόγο που εκφέρεται είτε με διαφορετικό περιεχόμενο, είτε με διαφορετική φόρμα, που δημιουργεί ένα περιβάλλον ασφυκτικό, γύρω από τον ούτως ή άλλως ερμητικό και εσωστρεφή εφηβικό κόσμο. Με αυτό το βιβλίο δεν προσπάθησα να μεταφέρω τον λόγο των ανηλίκων, έναν λόγο που πια δεν μου ανήκει, αλλά να υποδείξω την ύπαρξη της εφηβικής φωνής που πνίγεται ανάμεσα στα «πρέπει» και στα «μη» των ενηλίκων».
*Οι νέοι, πιστεύετε, βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια κοινωνία όπου πρέπει πλέον και οι ενήλικες να υφίστανται κάποιου είδους «αγωγή» και να μην είναι υπέρμαχοι του κατεστημένου χωρίς να έχουν την επίγνωση του ίδιου τους του ατόμου μέσα σε αυτήν; Γιατί τελικά είναι τόσο δύσκολο να συμφιλιωθούν οι δύο γενιές;
-«Γιατί ίσως να μην πρέπει, να μην χρειάζεται να συμφιλιωθούν οι δύο γενιές, ίσως η φιλία να μην είναι πανάκεια. Το λεγόμενο «χάσμα γενεών» δεν είναι απαραίτητα μια κατακριτέα αγεφύρωτη διαφορά, αλλά η φυσική τάξη πραγμάτων, το αποτέλεσμα μιας κοινωνικής εξέλιξης. Ζητούμενο ίσως είναι η ισορροπία στις λεπτές –έστω- γραμμές της ανοχής και της εμπιστοσύνης στις όποιες διαφοροποιητικές επιλογές. Από τη βεβιασμένη «προσέγγιση» και τη συγκαταβατική «κατανόηση» προκύπτουν τα σοβαρότερα προβλήματα».
*Το «Θυμάμαι» είναι το πρώτο σας μυθιστόρημα και ομολογουμένως κάνετε την είσοδό σας στην ελληνική λογοτεχνία με μια «γροθιά στο στομάχι» όπως χαρακτηριστικά αναφέρονται σε αυτό πολυπληθή δημοσιεύματα. Ποιο ήταν το εφαλτήριο για μια τέτοια θεματολογία;
-«Προβληματισμοί χρόνων και μια αυξανόμενη ανησυχία για τη γενικότερη κοινωνική αποσύνθεση, ανάμεσα σε διάφορες κοινωνικές ομάδες, ηλικιακές, ταξικές, πολιτισμικές. Στο όνομα είτε μιας ψευδεπίγραφης «προοδευτικής διαπαιδαγώγησης», είτε μιας αρτηριοσκληρωτικής και συντηρητικής νοοτροπίας και πρακτικής έχουν καταπατηθεί βασικές αρχές της παιδικής και εφηβικής ψυχολογίας. Η κοινωνία είναι μια κοινωνία από και για ενήλικες: οι ανήλικοι πρέπει να φτιάξουν οι ίδιοι το χώρο τους, να τον ψάξουν, να τον διαμορφώσουν και τελικά να τον επιβάλλουν ως μια καινούργια νόρμα. Αυτό, όσο δεν τους επιτρέπεται, δημιουργεί εκρηκτικές συνθήκες ταχείας ανάφλεξης».
*Έχετε σκεφτεί το ενδεχόμενο μεταφοράς της ιστορίας στις αίθουσες του κινηματογράφου;
-«Ο λογοτεχνικός μύθος συλλαμβάνεται πρωτίστως ως κινηματογραφική πλοκή, ως σύνδεση εικόνων που «μεταφράζονται» στη λογοτεχνική γλώσσα. Η αντίστροφη «μετάφραση» προϋποθέτει μια πιστότητα στη σύλληψη του αρχικού λόγου που δεν είναι πάντα εφικτή και «αφηγηματικές» τεχνικές προσαρμοσμένες στον κώδικα της κινηματογραφικής γλώσσας. Δεν αποτέλεσε αρχική συγγραφική επιδίωξη κάτι τέτοιο, καθώς δόθηκε περισσότερη έμφαση στην σκιαγράφηση μιας συλλογικής κοινωνικής ψυχο(παθο)λογίας, που σε επίπεδο κινηματογραφικής δράσης, απαιτεί εντελώς διαφορετικό χειρισμό της θεματολογίας».
