Συνέντευξη:
Νατάσα Πολυγένη
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης... Αιμίλιος Χειλάκης... Δύο ηθοποιοί που... βαραίνουν με την παρουσία τους το θέατρο αλλά και την τηλεόραση. Δύο φίλοι που συναντιούνται για πρώτη φορά στο θεατρικό σανίδι (στην τηλεόραση το έπραξαν ήδη προ ετών και μάλιστα με πολύ μεγάλη επιτυχία). Δύο άνθρωποι που έχουν πολλά να πουν... μα επιλέγουν να μιλούν κυρίως μέσω της τέχνης τους. Οι δυο τους είναι τόσο διαφορετικοί μα και τόσο όμοιοι... Για τον Κωνσταντίνο και τον Αιμίλιο έχουν γραφτεί ελεγείες, τίτλοι προσφωνήσεις, έπαινοι. Όμως, εκείνοι κρατούν μόνο την τιμητική διάκριση του να τους ξεχωρίζουν και να τους εκτιμούν. Αυτό είναι κάτι που το απολαμβάνουν και μοναδική τους έγνοια είναι πώς θα το ανταποδώσουν στον κόσμο... Και το ανταποδίδουν με τη σκληρή δουλειά τους. Πριν λίγες ημέρες οι δυο τους βρέθηκαν στη Λάρισα με την τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος» όπου την παρακολούθησαν εκατοντάδες θεατές. Η «Ε» τους συνάντησε λίγο πριν την παράσταση στη σκηνή του Κηποθεάτρου να δίνουν τις τελευταίες οδηγίες για τα φώτα και τον ήχο. Με ευχαρίστηση μίλησαν για το έργο, τη θέση του θεάτρου στην Ελλάδα του σήμερα, αλλά και για τη φιλία τους...
Αιμίλιος Χειλάκης
Απλός... Άμεσος... Αφοπλιστικός μα και ενθουσιώδης. Στο έργο κρατάει το ρόλο του Οιδίποδα αν και δεν κρύβει τη «ζήλια» του για το γεγονός ότι ο φίλος του Κ. Μαρκουλάκης και ο επίσης αξιόλογος ηθοποιός Χρήστος Σαπουντζής ερμηνεύουν περισσότερους ρόλους, αφού όπως λέει αυτή είναι η χαρά του ηθοποιού. Όσο για τη σκηνοθεσία του Λιθουανού σκηνοθέτη Τσέζαρις Γκραουζίνις, τονίζει ότι είναι άκρως ενδιαφέρουσα, καθώς αφηγείται την ιστορία με ένα λιτό τρόπο που δεν εστιάζει στα πρόσωπα. Όσο για το έργο, υποστηρίζει ότι το γεγονός ότι αναφέρεται στο πώς διαχειρίζεται κάποιος την αξιοπρέπειά του, σε δύσκολες καταστάσεις, μπορεί κάλλιστα να περάσει μηνύματα για τη σημερινή κατάσταση.
Ο Αιμίλιος Χειλάκης απαντώντας στο ερώτημα για τη θέση του θεάτρου σημειώνει ότι ίσως ήρθε επιτέλους ο καιρός να ξαναρχίσουμε να βλέπουμε το θέατρο με άλλα μάτια. «Το θέατρο, στα αρχαία χρόνια αλλά και αργότερα ήταν μια θρησκευτική πράξη. Έτσι πρέπει να αρχίσουμε να το βλέπουμε και πάλι... Όχι βεβαίως με την ιερότητα τη θεϊκή, όσο με την ιερότητα την ανακουφιστική που έχει η τέχνη. Εμείς είμαστε επαγγελματίες μιας τέχνης που έχουμε ξεχάσει πως μπορεί να ανακουφίσει. Σε αυτές τις περιόδους της κρίσης πρέπει να θυμηθούμε την ανακουφιστική της δύναμη. Μπορεί πια στα χρόνια που ζούμε να κάνουμε τέχνη απλώς για να θυμόμαστε πράγματα που έχουμε ξεχάσει να κάνουμε. Ο Οιδίποδας μιλάει για έναν άνθρωπο που διατηρεί την αξιοπρέπειά του σε περίοδο κρίσης. Αν μη τι άλλο και μη μιλώντας καιροσκοπικά, κάτι μας θυμίζει αυτό. Η τέχνη δεν αλλάζει τους ανθρώπους μπορεί όμως να τους ανακουφίσει», αναφέρει χαρακτηριστικά.
-Το θέατρο, η τέχνη γενικότερα, μπορεί να δημιουργήσει συνειδήσεις και οράματα;
ΑΙΜ.Χ: Βεβαίως και μπορεί. Η κρίση θα μας ξυπνήσει και θα μας δείξει τι μας λείπει. Τόσο καιρό ζήσαμε μια ευφορία πλούτου η οποία ήταν δανεική. Θα μας θυμίσει τι έχουμε πραγματικά. Η κρίση δεν οφείλεται σε μια χώρα. Μοιάζει με τη μοίρα του Οιδίποδα κάπως. Εκείνος δεν ήξερε ότι είναι πατροκτόνος και αιμομίκτης αλλά τουλάχιστον διάλεξε στο τέλος να τυφλωθεί και να φύγει. Έχουμε βασανιστεί από υποσχέσεις πολιτικών για μια καλύτερη Ελλάδα. Ωραία ήταν όλα αυτά. Αποδείχτηκε όμως ότι δεν λειτουργεί και ότι ήταν προς όφελος λίγων. Πρέπει να διαλέξουμε λοιπόν αν θα συνεχίσουμε να είμαστε θεράποντες ενός ονείρου φεουδαρχικού ή αν θα θυμηθούμε ότι τα «Κιλελέρ» έχουν πολύ μεγάλη αξία και οι «κολίγοι» θα επαναστατήσουν. Μην ξεχνάμε ότι οι πολύ μεγάλες επαναστάσεις προκύπτουν από πολύ καταπιεσμένους ανθρώπους.
-Πρέπει να έχουν σχέση οι ηθοποιοί με την πολιτική;
ΑΙΜ.Χ: Βεβαίως. Ο καθένας έχει τον τρόπο και τον χώρο του. Οι ηθοποιοί είμαστε πολιτικοί άνευ χαρτοφυλακίου. Εμείς ανοίγουμε παράθυρα στον κόσμο. Αυτό είναι άλλωστε τέχνη.
Ο Αιμίλιος Χειλάκης κλείνει τη συνέντευξη με το μήνυμα «Ας συνεχίσει ο κόσμος να βλέπει θέατρο. Γιατί όταν γίνεται πολλή τέχνη κάποια στιγμή θα γίνει εξαιρετική τέχνη. Αλλά για να γίνει πολλή τέχνη θα πρέπει να υπάρχει κόσμος να τη δει».
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Κρατώντας ένα βιβλίο στο χέρι πηγαινοέρχεται από τη σκηνή στην πλατεία. Θέλει να τα τσεκάρει όλα. Τελειομανής από τη φύση του, συνειδητοποιημένος για τον χώρο στον οποίο βρίσκεται και με άποψη για όσα συμβαίνουν γύρω του. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης στην παράσταση έχει τριπλό ρόλο. Υποδύεται την Ιοκάστη, τον Θεράποντα και τον Τειρεσία. Όμως αυτό δεν τον δυσκολεύει καθόλου, όπως εξομολογείται. Εξάλλου, το κείμενο της τραγωδίας το γνωρίζει πολύ καλά, αφού μόλις πριν από δύο χρόνια είχε παίξει ξανά στον «Οιδίπους Τύραννο» σε σκηνοθεσία Κ. Ευαγγελάτου με την Καρυοφυλιά Καραμπέτη. Τότε υποδυόταν τον ρόλο του Οιδίποδα. Αυτή τη φορά ο Λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γραουζίνις αποφάσισε να σκηνοθετήσει την τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» με ένα λιτό και σύγχρονο τρόπο.
«Φτιάξαμε μια παράσταση η οποία φέρνει τον Οιδίποδα με έναν πολύ φρέσκο και καινούριο τρόπο ξανά στη σκηνή. Έναν τρόπο που δανείζεται τη γλώσσα της αφήγησης η οποία είναι η ρίζα του θεάτρου. Στις πρόβες ήμασταν σε μια διαδικασία πολύ ενδιαφέρουσα. Ο θίασος μπορούσε να αφεθεί στη φαντασία του και στη συνέχεια ο σκηνοθέτης έπαιρνε όλα αυτά τα κομμάτια και τα έδενε στην παράσταση», επισημαίνει μεταξύ άλλων, ενώ στο ερώτημα κατά πόσο είναι δύσκολο κάποιος να έχει περισσότερους από έναν ρόλους απαντά: «Καθόλου. Εξάλλου εγώ είχα την τύχη να γνωρίζω πολύ καλά το έργο. Δυσκολία δεν υπάρχει διότι στο αρχαίο δράμα δεν δημιουργούμε ρεαλιστικές αποτυπώσεις των ρόλων πάνω στη σκηνή. Μας ενδιαφέρει να ειπωθεί μια ιστορία. Μας ενδιαφέρουν οι ιδέες του ρόλου. Εξάλλου, αυτή είναι η δουλειά του ηθοποιού. Να παριστάνει... Η αλήθεια του θεάτρου βρίσκεται στο ψέμα. Εμείς λέμε απλώς ειλικρινή ψέματα».
* Ποια είναι η θέση του θεάτρου στην Ελλάδα της κρίσης;
Κ.Μ.: Η τέχνη ακμάζει σε περιόδους κρίσης. Διαπιστώνουμε πρακτικά ότι το θέατρο κρατάει στην κρίση. Και στην Αθήνα το χειμώνα πολλές παραστάσεις πήγαν καλά, τόσο οι εμπορικές όσο και του επιχορηγούμενου θεάτρου, αλλά και στις περιοδείες. Η τέχνη είναι ένας από τους ελάχιστους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος μπορεί να βγει από το πιεστικό παρόν του, είτε απλώς διασκεδάζοντας, ή ακόμα καλύτερα ψυχαγωγώντας. Στην ουσία η χρήση της τέχνης σε όποια εποχή είναι να μπορεί να δίνει ένα νόημα στον κόσμο. Ιδίως σε περιόδους κρίσης η τέχνη όταν ασχολείται με τα ψηλά και τα μεγάλα βοηθάει στο να μπορέσουμε να βάλουμε σε τάξη το χάος που έχουμε μέσα μας και το οποίο προκαλείται από το χάος που υπάρχει έξω από μας. Χωρίς λοιπόν να υποτιμώ την τέχνη της διασκέδασης, το να έρχεται κανείς σε επαφή με σημαντικά κείμενα είναι χρήσιμο και του κάνει καλό, όχι μόνο για το δίωρο που θα παρίσταται αλλά γιατί θα το κουβαλήσει και στη μετέπειτα ζωή του.
* Η διάθεση του κόσμου, των θεατών έχει αλλάξει;
Κ.Μ: Αυτό που έχει συμβεί σήμερα είναι τρομερό. Έχουμε αναγκαστεί όλοι να γίνουμε ειδικοί σε ένα θέμα που δεν κατέχουμε καθόλου, όπως είναι τα οικονομικά. Μπήκαν στη ζωή μας λέξεις άγνωστες όπως τα «spread», οι ανακεφαλαιοποιήσεις, το «PSI» ενώ δεν θα έπρεπε. Επί δυόμιση χρόνια το κύριο θέμα είναι οικονομικό. Δεν είναι δυνατόν σε μια ολόκληρη χώρα το κύριο θέμα της να είναι το οικονομικό. Δεν γίνεται να μην ενδιαφερόμαστε για καμία άλλη πλευρά της ζωής. Η τέχνη και αυτή είναι η δουλειά της, πρέπει να παρεμβαίνει ακριβώς για να πει ότι η πραγματική ζωή είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο και βαθύτερο από αυτό που μας συμβαίνει τώρα. Το οικονομικό πρόβλημα ανέδειξε ένα πολιτισμικό πρόβλημα. Ένα πρόβλημα του να ορίσουμε ξανά τους εαυτούς μας και ως άτομα αλλά και ως κοινωνία. Ως λαός έχουμε το θαυμαστό προσόν να είμαστε πολύ έντονοι στην αυτοκριτική μας και ταυτοχρόνως πολύ έντονοι στον αυτοθαυμασμό μας.
Για τη συνεργασία αλλά και τη φιλία του με τον Αιμίλιο Χειλάκη, δεν «τσιγκουνεύεται» καθόλου στις εκφράσεις του. «Με τον Αιμίλιο Χειλάκη είμαστε 20 χρόνια φίλοι. Είμαστε ίδια γενιά. Αποφοιτήσαμε και οι δύο το 1991. Δουλέψαμε μαζί σε δύο πολύ πετυχημένα σίριαλ της Μ. Παπαοικονόμου αλλά δεν είχαμε βρεθεί ποτέ θεατρικά, οπότε το ραντεβού μας θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ήταν μοιραίο. Με τον Αιμίλιο έχουμε μια κοινή πορεία. Έχουμε δοκιμαστεί σε μεγάλους ρόλους, σε δύσκολα πράγματα, επιλέγουμε στο θέατρο να παραμένουμε στο κλασικό ρεπερτόριο, ενώ ταυτόχρονα δεν διστάσαμε να παίξουμε και στο εμπορικό παιχνίδι της τηλεόρασης και είμαστε και οι μόνοι από τη γενιά μας που έχουμε κάνει κινήσεις σε σχέση με την παραγωγή. Κάναμε παραγωγές σε νεαρή ηλικία, αναλάβαμε θιάσους, σκηνοθετήσαμε. Είμαστε αρκετά ταιριαστοί και οι πολλές διαφορές μας δυναμώνουν τη φιλία μας. Το να συνεργάζεσαι μαζί του είναι ευχάριστο και διασκεδαστικό. Το να παίξουμε μαζί, είναι μια πρόταση που μου την έκανε πριν από έναν χρόνο περίπου. Είναι χαρακτηριστικό της δικής του γενναιοδωρίας. Ο Αιμίλιος δεν φοβάται τη σύγκριση. Ενδιαφέρεται πάντα να είναι με καλλιτέχνες ενός επιπέδου. Πολύ συχνά συμβαίνει οι καλλιτέχνες να είμαστε λίγο πιο τσιγκούνηδες. Θα διστάσει κάποιος να φτιάξει ένα σχήμα με ανθρώπους ισάξιους που μπορεί να τους ανταγωνιστεί ή να τους θαυμάσει» λέει και εκείνη την ώρα ο Αιμίλιος τον κοιτά και γνέφει σαν να συμφωνεί.
Τελικά, οι δύο φίλοι αποδείχτηκαν εξαιρετικοί συνεργάτες, αφού η παράσταση έδειξε ότι το δέσιμό τους δεν είναι μονάχα στη ζωή αλλά και στη σκηνή.
