Σε έναν καλαίσθητο τόμο 255 σελίδων, με εισηγήσεις έγκυρων μελετητών και ιστορικών, μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος αναγνώστης να αντλήσει πληροφορίες για την ιστορία της Λάρισας από το 1881 μέχρι το 1940, για το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, για την οργάνωση και τη λειτουργία των θεσμών, αλλά και να μάθει για τα θέματα εκπαίδευσης της πνευματικής - πολιτιστικής ζωής της πόλης εκείνης της χρονικής περιόδου.
Όλα αυτά εμπεριέχονται στο βιβλίο των πρακτικών του 7ου Συνεδρίου Λαρισαϊκών Σπουδών του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας, που παρουσιάστηκαν χθες στην Δημόσια Βιβλιοθήκη Λάρισας.
Το συγκεκριμένο θέμα των πρακτικών έχει τίτλο «Η Λάρισα από την απελευθέρωση 1881 μέχρι το 1940» και τα παρουσίασαν στο κοινό της πόλης οι φιλόλογοι, Όλγα Βασιλείου και Θανάσης Δουμακής.
Πιο συγκεκριμένα η κ. Βασιλείου επεσήμανε ότι η «έρευνα και η μελέτη της τοπικής ιστορίας είναι ένα ζήτημα ιδιαίτερα σημαντικό. Διότι το να γνωρίζει κανείς την ιστορία του τόπου του, αποτελεί το καλύτερο εργαλείο για να χαράξει την πολιτική του στο μέλλον.
Είναι καθοριστική λοιπόν η συμβολή του Ομίλου Φίλων Θεσσαλικής Ιστορίας, στο να ανακαλύψουμε άγνωστες πτυχές της ιστορίας της Λάρισας από την απελευθέρωση του 1881 μέχρι και τις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, τόσο με τη διοργάνωση του συνεδρίου του 2011, όσο και με την έκδοση των πρακτικών και τη σημερινή παρουσίασή τους.
Έτσι μέσα από τις εισηγήσεις μελετητών και ιστορικών μας δίνεται η ευκαιρία να παρουσιάσουμε μια ιστορική διαδρομή, που αν και έχει σχέση με την πρόσφατη ιστορία μας, παραμένει άγνωστη στους περισσότερους και με πενιχρές αναφορές στη σύγχρονη βιβλιογραφία».
Η κ. Βασιλείου παρουσίασε με κάθε λεπτομέρεια στους παρευρεθέντες τα περιεχόμενα των πρακτικών, που η θεματολογία τους έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον από πολλές απόψεις, αφού περιέχουν ενδιαφέροντα στοιχεία για τη Λάρισα, από την απελευθέρωση της από τον ελληνικό στρατό στις 31 Αυγούστου 1881 όπως αυτή καταγράφηκε από τις εφημερίδες της εποχής.
Επίσης ενδιαφέρουσα εισήγηση είναι και αυτή που αφορά στο αγροτικό κίνημα στη Θεσσαλία όπου σκιαγραφεί τον τότε νομάρχη Λάρισας Π. Αργυρόπουλο και τη στάση που αυτός κράτησε κατά τον ξεσηκωμό των κολίγων στη Θεσσαλία.
Ένα από τα λιγότερο ερευνημένα θέματα αναδεικνύει ο Β. Πλατής στην εισήγησή του με θέμα «Η ίδρυση του εργατικού Κέντρου Λάρισας και η επίδρασή του στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της εποχής». Πρόκειται για την ίδρυση και τη λειτουργία του Εργατικού Κέντρου Λάρισας σε συνδυασμό με τις γενικότερες εξελίξεις σε πολιτικό, κοινωνικό και ιδεολογικό πεδίο στη Θεσσαλία στις αρχές του αιώνα.
Επίσης εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η εισήγηση του κ. Δουμακή για την ίδρυση και τη λειτουργία του ελληνικού σχολείου της Λάρισας κατά τα έτη 1881-1885, στηριζόμενος στο αρχείο του σχολείου και κυρίως στο μαθητολόγιο και στον ειδικό έλεγχο παρουσιάζει τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του σχολείου, το μαθητικό δυναμικό, τα διδασκόμενα μαθήματα, το διδακτικό προσωπικό καθώς και τον τρόπο κάλυψης των λειτουργικών δαπανών.
Στην συνέχεια ο φιλόλογος κ. Θανάσης Δουμακής κατά τη δική του παρουσίαση των πρακτικών αναφέρθηκε στα περιεχόμενα των υπολοίπων ερευνητών.
Μεταξύ άλλων ενδιαφέρον παρουσιάζει η εισήγηση για την κατάργηση του Διδασκαλείου της Θεσσαλίας που ιδρύθηκε το 1882 με έδρα τη Λάρισα.
Η λειτουργία των χριστιανικών νεκροταφείων που η δημιουργία τους χρονολογείται στις συνοικίες της πόλης από τα μέσα του 17ου αιώνα.
Η λειτουργία του Α΄ (παλαιό) Δημοτικού Νεκροταφείου, όπου η αρχική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το 1886, ήταν για την αγορά οικοπέδου 8.000 τ.μ., το οποίο βρισκόταν στην οδό Φαρσάλων και σε απόσταση 500 μ. από τα τότε όρια της πόλης.
Επίσης υπάρχει αναφορά για τα προβλήματα υγείας –δημόσιας υγιεινής που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι της Λάρισας μετά την αποχώρηση των Οθωμανών τον Μάιο του 1898. Ο εισηγητής κάνει λόγο για την προσπάθεια καταρχήν του δημάρχου, Κ. Αναστασιάδη, να απολυμάνει την πόλη, με χρήματα που ο ίδιος δάνεισε στον δήμο της πόλης.
Τη χθεσινή εκδήλωση συντόνισε ο Κώστας Θεοδωρόπουλος, αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας.
Πιο αναλυτικά τα πρακτικά του 7ου συνεδρίου περιλαμβάνουν τα εξής περιεχόμενα:
*«Η απελευθέρωση της Λάρισας από τον Ελληνικό Στρατό στις 31 Αυγούστου 1881 μέσα από τις στήλες των εφημερίδων» του Γ. Ρούσκα
*«Οι δικηγόροι στην απελευθερωθείσα Λάρισα το 1881 –θεμελιωτές ασκήσεως της δικηγορίας υπό το καθεστώς ελευθέρου κράτους» του Α. Παπαχατζόπουλου
*«Ο νομάρχης Λάρισας Περικλής Αργυρόπουλος και το αγροτικό κίνημα» του Α. Αντωνίου
*«Η ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας και η επίδρασή του στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της εποχής» του Β. Πλατή
*«Ο Δημήτριος Ηρακλείδης και το αγροτικό εργατικό κόμμα (1926-1935)» του Κ. Παπαδοπούλου
*«Αι έριδες μεταξύ των Μητροπολιτών Λαρίσης και του Δημητριάδος περί των ορίων των επαρχιών των 1881-1923» του Ι. Συρεγγέλα
*«Το ελληνικό Σχολείο της Λάρισας τα σχολικά έτη 1881-1883»
του Θ. Δουμακή
*«Οι αντιδράσεις του τοπικού τύπου και των πολιτικών της Λάρισας για την κατάργηση του Διδασκαλείου Θεσσαλίας το 1905» των Χρ. Τζήκα –Κ. Χατζημίχου
*«Τα χριστιανικά νεκροταφεία της Λάρισας (1881-1940)»
Β. Σπανός, «Ειδήσεις για θέματα υγείας στη Λάρισα το 1898» του
Α. Γρηγορίου
*«Το διήγημα «Χακ» του Μ. Καραγάτση με φόντο την απελευθέρωση της Λάρισας από τους Τούρκους (1881). Το ψυχογράφημα ενός παράξενου Μουσουλμάνου» του Δ. Κράνη
*«Λογοτεχνικά κείμενα και συνεργάτες λογοτέχνες της εφημερίδας «Μικρά» της Λάρισας κατά τα έτη 1905-1911» του Α. Γαλανούλη
*«Τα θεατρικά δρώμενα στη Λάρισα από το 1881 έως το 1910» του Δ. Μπάρμπα
*«Ο Όμιλος Διανοουμένων και Φιλοτέχνων Λαρίσης και το περιοδικό «Θεσσαλικά Γράμματα» του Ι. Κανδήλα
*«Καφεζαχαροπλαστείο –Θέατρο «Πανελλήνιον» (Ντορέ): Ένας αθέατος μικρόκοσμος της νεότερης ιστορίας της Λάρισας» Κ. Κόντσα.
Σοφία Ορφανιώτη
