Μια από τις κορυφαίες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας, τον μεγάλο Λαρισαίο συγγραφέα Μ. Καραγάτση, τιμά η Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας – Περιφέρεια Θεσσαλίας, στις τριήμερες εκδηλώσεις «Καραγάτσεια» που θα πραγματοποιηθούν στις 4, 5 και 6 Απριλίου σε Λάρισα και Ραψάνη.
Το 3ο κατά σειρά Πανελλήνιο Συνέδριο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας«Μ. Καραγάτσης» έχει θέμα «Η παρουσία της Θεσσαλίας στη νεοελληνική λογοτεχνία από την απελευθέρωση μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο» και διοργανώνεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης), τον Δήμο Τεμπών, τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Νομού Λάρισας και τον Μορφωτικό Σύλλογο Ραψάνης.
Την Παρασκευή 4 και το Σάββατο 5 Απριλίου οι εργασίες του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν στη Λάρισα («Χατζηγιάννειο» Πνευματικό Κέντρο και Αμφιθέατρο 4ου Δημοτικού Σχολείου, αντίστοιχα), ενώ την Κυριακή 6 Απριλίου θα μεταφερθούν στη Ραψάνη («Μουσείο Οίνου και Αμπέλου»), περιοχή που συνδέεται άμεσα με τη ζωή και το έργο του συγγραφέα.
Σήμερα το πρωί δόθηκε συνέντευξη τύπου δόθηκε από τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κ. Αγοραστό, την αντιπεριφερειάρχη Λάρισας κ. Ρένα Καραλαριώτου, τον αντιδήμαρχο Τεμπών κ. Χρ. Τσάτσαρη ως εκπρόσωπο του δημάρχου, τον προϊστάμενο Επιστ. Καθοδήγησης της Περιφ. Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Θεσσαλίας κ. Θωμά Μπεχλιβάνο, ως εκπρόσωπο της Επιστημονικής Επιτροπής, την πρόεδρο του Συνδέσμου Φιλολόγων ν. Λάρισας κ. Ελένη Φανάρα, τον πρόεδρο του Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης κ. Αθαν. Δουμακή και τον πρόεδρο της τ.κ. Ραψάνης κ. Νικ. Γαγάρα.
Ο κ. Αγοραστός επεσήμανε χαρακτηριστικά «Η λογοτεχνία στη Θεσσαλία βγαίνει μπροστά. Βγαίνει μπροστά και μάλιστα σε μία περίοδο που χρειαζόμαστε τον πολιτισμό και την κουλτούρα μας για να στηριχτούμε και να προχωρήσουμε ακόμη πιο δυναμικά. Όλη αυτή η προσπάθεια που γίνεται είναι το αποτέλεσμα μίας δυναμικής συνεργασίας όλων των φορέων που συμμετέχουν στη διοργάνωση των «Καραγάτσειων», με στόχο να δημιουργήσουμε όλοι μαζί κάτι φρέσκο και διαφορετικό. Στόχος μας είναι να δώσουμε το στίγμα ότι η λογοτεχνία και εν γένει ο πολιτισμός είναι μία από τις βασικές συνιστώσες της περιοχής μας».
Στο χρέος της Λάρισας να τιμήσει τα επιφανή τέκνα της και να προβάλλει και στους νεώτερους το σημαντικό όσο και καταξιωμένο έργο τους, αναφέρθηκε η Καραλαριώτου, λέγοντας συγκεκριμένα: «Ξεκινούν την Παρσκευή 4 Απριλίου στη Λάρισα και ολοκληρώνονται την Κυριακή 6 Απριλίου στη Ραψάνη τα «Καραγάτσεια». Πρόκειται για μια συνάντηση λογοτεχνικού προσανατολισμού, υψηλού επιπέδου και κύρους, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2007 από τη Νομαρχία Λάρισας, ενώ η φετινή διοργάνωση πραγματοποιείται από την Περιφέρεια Θεσσαλίας – Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης), τον Δήμο Τεμπών, τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Νομού Λάρισας και τον Μορφωτικό Σύλλογο Ραψάνης, προς τιμήν του Μ. Καραγάτση. Τα «Καραγάτσεια» είναι η δική μας προσπάθεια να τιμήσουμε τους δικούς μας λογοτέχνες. Η Λάρισα έχει χρέος να τιμά όλα αυτά τα επιφανή τέκνα της και να αναδεικνύει την πνευματική τους παρακαταθήκη. Στόχος μας είναι, μέσα από τα έργα του Καραγάτση, να μάθουμε σελίδες από την ιστορία της Θεσσαλίας. Μα πάνω απ΄ όλα θέλουμε να μεταφέρουμε στους συμπολίτες μας το μήνυμα ότι αυτός ο τόπος έχει «γεννήσει» σημαντικές μορφές των γραμμάτων και των τεχνών. Θέλουμε να τιμήσουμε τον Καραγάτση και το τεράστιο και πολυσήμαντο έργο του και να το κάνουμε εδώ, στον τόπο της καταγωγής του, σε έναν τόπο που λάτρεψε και ύμνησε, αφού υπήρξε γι’ αυτόν πηγή έμπνευσης και αποτέλεσε το σκηνικό για πολλά από τα έργα του».
Ο κ. Τσάτσαρης τόνισε: «Είναι ιδιαίτερη τιμή και χαρά για τον δήμο Τεμπών και τη Ραψάνη να συμμετέχει στην 3η διοργάνωση των «Καραγάτσιων» στον χώρο που ο συγγραφέας εμπνεύστηκε πολλά από τα έργα του. Για εμάς είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε ώστε να αποτίσουμε φόρο τιμής σε αυτόν τον μεγάλο συγγραφέα, ώστε να κάνουμε γνωστό στο ευρύ κοινό το σημαντικό λογοτεχνικό του έργο».
Ο κ. Μπεχλιβάνης ανέφερε «Εκ μέρους της επιστημονικής επιτροπής του συνεδρίου είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για τί καταφέραμε να διοργανώσουμε ένα συνέδριο με μεγάλο αριθμό συμμετοχών και μάλιστα υψηλής ποιότητας. Εμβληματική μορφή της όλης διοργάνωσης είναι φυσικά ο Μ. Καραγάτσης.
Για τρείς ημέρες, οι παριστάμενοι θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα ευρύ φάσμα εισηγήσεων από έναν πολύ μεγάλο αριθμό καταξιωμένων επιστημόνων που θα έχουν στο επίκεντρο την λογοτεχνία στην περιοχή, από την απελευθέρωση μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Η κ. Φανάρα επεσήμανε «Τιμώντας τον Μ. Καραγάτση, φιλοδοξούμε ως Σύνδεσμος Φιλολόγων Λάρισας να επιτύχουμε τρία πράγματα: Πρώτον, να προάγουμε τη μελέτη της θεσσαλικής λογοτεχνίας στη συγκεκριμένη περίοδο με τις εισηγήσεις έγκριτων ομιλητών και μετά από έναν γόνιμο επιστημονικό διάλογο να αναδειχθούν νέα δεδομένα. Δεύτερον, να βοηθήσουμε τους συναδέλφους μας – και όχι μόνον – με νέες, καινοτόμες διδακτικές προτάσεις για τα κείμενα Νεοελληνικής λογοτεχνίας στο σχολείο, για την καλύτερη προσέγγισή τους από τους μαθητές. Τρίτον, να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε αναγνώστη φίλο της λογοτεχνίας να γίνει κοινωνός και άγνωστων ίσως πτυχών αυτής της περιόδου της λογοτεχνίας στον τόπο μας – τη Θεσσαλία».
Ο κ. Δουμακής, τόνισε: «Ως πρόεδρος του Μ.Σ. Ραψάνης, διακατέχομαι σήμερα από ιδιαίτερη ικανοποίηση, για την πραγματοποίηση των «Καραγάτσιων» για τρίτη φορά. Σύμφωνα με τον κριτικό και λογοτέχνη Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο, ο Καραγάτσης υπήρξε ένας «βέρος» Θεσσαλός, αφού η Θεσσαλία, η Λάρισα και η Ραψάνη αποτέλεσαν βασικά συστατικά του λογοτεχνικού του έργου. Επομένως, με το συνέδριο αυτό του ανταποδίδουμε την τιμή που του πρέπει. Ευχαριστώ όλα τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής και ιδιαίτερα την αντιπεριφερειάρχη κ. Καραλαριώτου για το ξεχωριστό ενδιαφέρον που επέδειξε για τη διοργάνωση του συνεδρίου. Σας καλούμε όλους να πλαισιώσετε το συνέδριο και ιδιαίτερα το κλείσιμο των εκδηλώσεων που θα γίνει στη Ραψάνη».
Τέλος, ο κ. Γαγάρας τόνισε: «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την τοπική κοινότητα Ραψάνης που η τρίτη μέρα των εργασιών του συνεδρίου θα φιλοξενηθεί στο νεοσύστατο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου Ραψάνης, έναν χώρο που συνδέεται με την οινολογική παράδοση της Ραψάνης και ταυτόχρονα με τον μεγάλο συγγραφέα, ο οποίος στα βιβλία του εξυμνεί ιδιαίτερα το κρασί Ραψάνης. Τα σχετικά αποσπάσματα από τα βιβλία του Καραγάτση έχουν αποτυπωθεί σε ξύλινες κορνίζες που κοσμούν το εσωτερικό του Μουσείου και εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη».
Στη συνέντευξη τύπου παρευρέθηκε και η υπεύθυνη της βιβλιοθήκης Ραψάνης και μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου κ. Χαϊδω Πανταζή.
Μ. Καραγάτσης ή… Δημήτριος Ροδόπουλος
Μ. Καραγάτσης: (23 Ιουνίου 1908 − 14 Σεπτεμβρίου 1960) Έλληνας πεζογράφος, ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της «Γενιάς του '30». Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Ροδόπουλος.
Το ψευδώνυμο Καραγάτσης προήλθε από το δέντρο πτελέα ή καραγάτσι στο εξοχικό της οικογένειάς του στη Ραψάνη της Θεσσαλίας, όπου περνούσε τα περισσότερα εφηβικά καλοκαίρια του. Εκεί συνήθιζε να διαβάζει καθισμένος κάτω από ένα καραγάτσι που βρισκόταν στον περίβολο της εκκλησίας του χωριού. Το «Μ.» του ψευδωνύμου του προήλθε πιθανότατα από το ρώσικο όνομα «Μίτια» (ρωσική εκδοχή του Δημήτρης), με το οποίο τον αποκαλούσαν φίλοι και συμφοιτητές του, λόγω της μεγάλης του αγάπης για τον Ντοστογιέφσκι και ιδιαίτερα για το έργο «Αδερφοί Καραμαζόφ».
Το γεγονός ότι υπέγραφε τα έργα του ως «Μ. Καραγάτσης» προκάλεσε σύγχυση σε αρκετούς φιλολόγους, που συχνά ερμήνευαν το «Μ» ως Μιχάλης.
Το 1933, με το μυθιστόρημα Συνταγματάρχης Λιάπκιν, εγκαινιάστηκε η ώριμη περίοδος της πεζογραφίας του.
Τα τρία πολύ γνωστά μυθιστορήματά του, Συνταγματάρχης Λιάπκιν, Χίμαιρα, Γιούγκερμαν, αποτελούν μια τριλογία με τίτλο «Εγκλιματισμός κάτω από τον Φοίβο».
Πρόγραμμα
| Παρασκευή 4 Απριλίου |
Χώρος: Λάρισα – Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο
| 17.30-18.00 | Προσέλευση– Εγγραφές | |
| 18.00-18.30 | Χαιρετισμοί από εκπροσώπους των: | Περιφέρειας Θεσσαλίας Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Συνδέσμου Φιλολόγων ν. Λάρισας Δήμου Τεμπών Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης Κήρυξη της έναρξης του Συνεδρίου |
| Προεδρείο:
Ε. Φανάρα
Θ. Μπεχλιβάνης
| 18.30-19.10 | Προσκεκλημένος ομιλητής Ένας Θεσσαλός στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη: Η περίπτωση του Δημήτρη Κ. Γαρουφαλιά Δημήτρης Δημηρούλης, Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου |
| 19.10-19.50 | Προσκεκλημένη ομιλήτρια Η Θεσσαλία ως τόπος της λογοτεχνίας Έρη Σταυροπούλου, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών | |
| 19.50-20.30 | Προσκεκλημένη ομιλήτρια Χρονοτοπικές αναπαραστάσεις της μεθοριακότητας: χώρος, χρόνος και ταυτότητα στον Συνταγματάρχη Λιάπκιν Μαρίτα Παπαρούση, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Θεσσαλίας | |
| 20.40-21.00 | Συζήτηση – Ερωτήσεις | |
| Σάββατο 5 Απριλίου (πρωινές συνεδρίες) |
Χώρος: Λάρισα – Αμφιθέατρο 4ου Δημοτικού Σχολείου
| Προεδρείο:
Β. Πάτσιου Ε. Σωτηρίου | 09.30-09.50 | Η Θεσσαλία σε ταξιδιωτικά κείμενα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων Αντιγόνη Καρύτσα – Φιλόλογος στην Β/θμια εκπαίδευση |
| 09.50-10.10 | Το Πήλιο και η Μαγνησία στο έργο λογίων Πηλιορειτών της διασποράς στην Αίγυπτο (μέσα 19ου-μέσα 20ού αι.) Ελένη Κονταξή – Φιλόλογος, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας | |
| 10.10-10.30 | Το «εξωτικό τοπίο» της Θεσσαλίας μέσα από τη γραφή του Κ. Ουράνη Θάλεια Θεμιστοκλέους - Φιλόλογος | |
| 10.30-10.50 | Το θεσσαλικό τοπίο μέσα από τη λογοτεχνική ματιά του Μ. Καραγάτση Βασιλεία Γούλα - Διδάκτωρ Φιλολογίας | |
| 10.50-11.20 | Συζήτηση – Ερωτήσεις | |
| 11.20-12.00 | Διάλειμμα – καφές | |
| Προεδρείο:
Μ. Παπαρούση
Δ. Αναγνωσ- τοπούλου | 12.00-12.20 | Οι Ιώβ του θεσσαλικού κάμπου Λάμπρος Βαρελάς - Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας (ΑΠΘ) |
| 12.20-12.40 | Παιδικοί θάνατοι, κοινωνικά συμφραζόμενα και μεταφυσικές αναζητήσεις σε σκιαθίτικα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Μαίρη Μαργαρώνη - Υπ. Διδάκτωρ Zentrum für Antisemitismusforschung Κατερίνα Βούλγαρη - Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχολογικής Έρευνας και Ψυχοπαιδαγωγικής Συμβουλευτικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας | |
| 12.40-13.00 | Η μεταφορά του αρχαίου μύθου στο έργο των αδελφών De Chirico ή πώς η λατρεία του παρελθόντος αντιστέκεται στον δυναμισμό της βιομηχανικής εποχής Χριστίνα Παλαιολόγου - Θεατρολόγος Βασιλική Χρυσοβιτσάνου - Αρχαιολόγος-Ιστορικός της Τέχνης, Επίκουρη Καθηγήτρια ΤΕΙ Αθήνας | |
| 13.00-13.20 | Ο Μ. Καραγάτσης στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου και Λυκείου Αναστάσιος Στέφος - Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος, Πρόεδρος της ΠΕΦ | |
|
| 13.20-13.50 | Συζήτηση – Ερωτήσεις |
| 13.50-17.00 | Μεσημεριανό διάλειμμα | |
| Σάββατο 5 Απριλίου (απογευματινές συνεδρίες) |
Χώρος: Λάρισα – Αμφιθέατρο 4ου Δημοτικού Σχολείου
| Προεδρείο:
Λ. Βαρελάς
Χ. Αλεξίου
| 17.00-17.20 | Θεσσαλία, ο τόπος μου. Τη γνωρίζω και μαγεύομαι μέσα από λογοτεχνικές σελίδες Κωνσταντίνα Χατζημίχου - Εκπαιδευτικός ΠΕ70, Msc, Υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων Α/θμιας Εκπαίδευσης Λάρισας Ευαγγελία Πάππου - Εκπαιδευτικός ΠΕ 70, Msc, Υπεύθυνη Σχολικής Βιβλιοθήκης 23ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας |
| 17.20-17.40 | Η Θεσσαλία ιαμβική και δεκαπεντασύλλαβη, ως πολεμική ιαχή. «Θεσσαλικά» ποιήματα του Σικελιανού και του Παλαμά την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων Ζωή Κατσιαμπούρα - Φιλόλογος, Επίτιμη Σύμβουλος Φιλολόγων | |
| 17.40-18.00 | Αναζητώντας τον Μ. Καραγάτση μέσα από τα κείμενα: βιογραφική κριτική και αναγνωστικές ανταποκρίσεις Δήμητρα Γασπαράτου – Λεοντίτση, Φιλόλογος στην Β/θμια Εκπαίδευση | |
| 18.00 -18.20 | Μαθητές Λυκείου συζητούν με αφορμή τον «Συνταγματάρχη Λιάπκιν» του Καραγάτση για τη μυθοπλαστική κατεργασία της πραγματικότητας από τον αφηγητή Αναστάσιος Μάτος – Φιλόλογος, Διδάκτωρ Ψηφιακών Μέσων στην Εκπαίδευση Ιουλία Κανδήλα – Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Ράνια Βερέμη – Φιλόλογος στην Β/θμια Εκπαίδευση | |
| 18.20-18.40 | Συζήτηση – Ερωτήσεις | |
| 18.40-19.10 | Διάλειμμα – καφές | |
| Προεδρείο:
Ι. Κανδήλα
Ε. Σταυροπούλου
| 19.10-19.30 | Η μυθολογία της «στεριανής γυναίκας» του Ν. Καββαδία και η Μαρίνα της Χίμαιρας του Μ. Καραγάτση Μάριος-Κυπαρίσσης Μώρος – Φοιτητής Φιλολογίας Α.Π.Θ. |
| 19.30-19.50 | Ιστορικο-κοινωνικά στοιχεία στο «Μπουρίνι» και τις «Ταξιδιωτικές εντυπώσεις» του Μ. Καραγάτση Γεωργία Χαριτίδου – Διδάκτωρ Φιλολογίας, Γ. Γραμματέας Π.Ε.Φ. | |
| 19.50-20.10 | Η «χρυσή μεσότητα» του λογοτέχνη-κριτικού: η κριτική μεταγλώσσα του Μ. Καραγάτση Παναγιώτα Χατζηγεωργίου - Μεταδιδακτορική ερευνήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Ε.Κ.Π.Α. | |
| 20.10-20.30 | Συζήτηση – Ερωτήσεις | |
| Κυριακή 6 Απριλίου |
Χώρος: Ραψάνη – Μουσείο Οίνου και Αμπέλου
Επιμνημόσυνη Δέηση στον χώρο που βρίσκεται η προτομή του Καραγάτση (προαύλιο Αγίου Αθανασίου Ραψάνης)
Σύντομος χαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης
| Προεδρείο
Α. Μάτος Α. Δουμακής
| 11.15-11.55 | Προσκεκλημένος ομιλητής Το έπος και η τραγωδία του Θεσσαλικού λαού στο έργο του Ζήση Σκάρου και του Ηλία Λεφούση Χρίστος Αλεξίου - τ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Birmingham |
| 11.55-12.35 | Προσκεκλημένη ομιλήτρια Ο θάνατος, ο έρωτας και η γυναίκα: κυρίαρχο τρίπτυχο στο έργο του Καραγάτση Διαμάντη Αναγνωστοπούλου - Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου | |
| 12.35-12.45 | Συζήτηση – Ερωτήσεις | |
| 12.45-13.30 | Λήξη – Απολογισμός Μ. Παπαρούση Ευαγγελία Βλαχοστέργιου |
