«Γεννήθηκα Ελληνίδα, θα πεθάνω Ελληνίδα» ήταν η απάντηση της Μελίνας Μερκούρη, όταν πληροφορήθηκε την απόφαση της χούντας για στέρηση του δικαιώματος της ελληνικής της υπηκοότητας. Η δήλωσή της θα μείνει ιστορική, ενώ ο αγώνας της για τον διάλογο των πολιτισμών της Ευρώπης, αλλά και την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, παραμένουν επίκαιρα κι ας έχουν περάσει 20 χρόνια από τον θάνατό της.
«Όταν ανακοινωθεί ο θάνατός μου να το διασταυρώσετε πάλι και πάλι. Γιατί μάλλον δεν θα έχω πεθάνει», είχε πει στον δημοσιογράφο Βασίλη Καββαθά. Εκείνο το κυριακάτικο πρωινό της 6ης Μαρτίου του 1994, η είδηση μεταδόθηκε σαν αστραπή από τη Νέα Υόρκη στην Ελλάδα. Πάγωσαν όλοι...
Yπήρξε πολύμορφη προσωπικότητα, γυναίκα σύμβολο. Σπάνια ένας άνθρωπος, μόνο με το μικρό του όνομα, μένει στη συνείδηση του κόσμου και η Μελίνα Μερκούρη τo είχε καταφέρει. Ήταν η Μελίνα της «Στέλλας», του «Ποτέ την Κυριακή», των «Παιδιών του Πειραιά», η Μελίνα του Θεάτρου, της Πολιτικής, των Μαρμάρων, η Μήδεια, η Φαίδρα, η Ίλια Ντάρλινγκ, η Μελίνα όλων των Ελλήνων.
Την είπαν «τελευταία Ελληνίδα θεά» και «γυναίκα - φλόγα». Κορυφαία αγωνίστρια της Δημοκρατίας κατά της χούντας, σπουδαία ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, με διεθνή καριέρα και με ερμηνείες που έχουν χαραχτεί στη μνήμη. Πολιτικός, που σημάδεψε με την παρουσία της τον Πολιτισμό της Ελλάδας και τον έφερε στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων.
Πίστευε ακράδαντα ότι «ο Πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας». Ότι είναι ένα σοβαρό εξαγώγιμο προϊόν και ότι έχει μεγάλη σημασία και αξία η ανάδειξή του. Σε μια συνέντευξη της στην ΕΡΤ, είχε πει: «Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον Πολιτισμό. Η Ελλάδα αυτό είναι. Η κληρονομιά της, η περιουσία της. Και αν το χάσουμε αυτό δεν είμαστε κανείς».
ΕΠΕΤΕΙΑΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Με αφορμή τη συμπλήρωση των 20 χρόνων απ' τον θάνατό της, το ίδρυμα που φέρει το όνομά της οργανώνει επετειακές εκδηλώσεις. Έναν φόρο τιμής στην Ελληνίδα ηθοποιό και πολιτικό, που συμπύκνωνε και συμβόλιζε το πρόσωπο μιας Ελλάδας, αγωνιζόμενης ενάντια στη βαρβαρότητα με μοναδικό όπλο τον πολιτισμό.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Ιδρύματος «Μελίνα Μερκούρη», Χριστόφορος Δ. Αργυρόπουλος, «είκοσι χρόνια μετά την αναχώρησή της η Μελίνα, τα έργα της και οι αγώνες της είναι παρόντα μέσα σε συνθήκες που άλλαξαν δραματικά. Η σημερινή πραγματικότητα ελάχιστα θυμίζει την αμεριμνησία των χρόνων που προηγήθηκαν. Τώρα έχουμε ουσιαστική ανάγκη να σκεφτούμε και να αισθανθούμε με χρώματα και χειρονομίες ανθρώπων που αγαπήσαμε».
Το Ίδρυμα «Μελίνα Μερκούρη» και το Μουσείο Μπενάκη εκδίδουν από κοινού το επετειακό φωτογραφικό λεύκωμα «Μελίνα» και, με αφορμή την κυκλοφορία του, εγκαινιάζουν την έκθεση «Οδός Μελίνας Μερκούρη», την Τρίτη 4 Μαρτίου και ώρα 20:00, στο κτίριο της οδού Πειραιώς. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 25 Μαΐου.
Στην έκθεση, το πλούσιο φωτογραφικό υλικό πλαισιώνεται με προβολές που αναφέρονται στην καλλιτεχνική και πολιτική σταδιοδρομία της Μελίνας, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζεται το «καμαρίνι της ηθοποιού Μελίνας Μερκούρη» από τις συλλογές του Θεατρικού Μουσείου.
Την ημέρα των εγκαινίων στις 19:00, θα παρουσιαστεί ένα μέρος της παράστασης «2013 Μελίνα Μ» του Κωνσταντίνου Ασπιώτη, μία παράσταση με αφορμή τη Μελίνα Μερκούρη, που μιλάει για τη σημερινή κατάσταση του πολιτισμού και του θεάτρου, αφηγείται ιστορίες από τη ζωή και το έργο της πολυσχιδούς αυτής προσωπικότητας, και με χιούμορ αντιδιαστέλλει τη σημερινή κατάσταση.
Μετά το τέλος της παράστασης, θα απονεμηθεί από το Ίδρυμα, σε ειδική τελετή, το Θεατρικό Βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την καλύτερη γυναικεία ερμηνεία της περασμένης θεατρικής περιόδου.
Στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν και παράλληλες εκδηλώσεις, όπως κινηματογραφικό αφιέρωμα στη Μελίνα Μερκούρη, συζητήσεις και συναυλία. Το πρόγραμμα του κινηματογραφικού αφιερώματος θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, κατά τη διάρκεια της έκθεσης, τις Κυριακές 9 Μαρτίου και 6 Απριλίου και θα προβληθούν οι ταινίες «Ποτέ την Κυριακή», «Κραυγή Γυναικών», «Φαίδρα», «Δέκα και μισή Καλοκαίρι Βράδυ», «Στέλλα» και «Τοπκαπί».
ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
Ένα τιμητικό αφιέρωμα στη μεγάλη Ελληνίδα καλλιτέχνιδα Μελίνα Μερκούρη ετοιμάζει εδώ και καιρό το «Θεσσαλικό Θέατρο», με την φροντίδα του σκηνοθέτη και στενού της φίλου Κώστα Τσιάνου. Το αφιέρωμα θα πραγματοποιηθεί στις 10 Μαρτίου, ημέρα που 20 χρόνια πριν, μια απίστευτη λαοθάλασσα αποχαιρέτισε τη Μελίνα.
Το αφιέρωμα δεν μπορούσε να έχει άλλο τίτλο, παρά το: «Μελίνα! Η τελευταία Ελληνίδα Θεά!» Ένας τίτλος που αυθόρμητα, οι εφημερίδες όλο του κόσμου έβαλαν στην πρώτη σελίδα την ημέρα της αποδημίας της.
Το «Θεσσαλικό Θέατρο» έχει πολλούς λόγους να τιμά τη Μελίνα, αφού εκείνη κάποτε το στήριξε με πολλούς τρόπους. Στα πρώτα χρόνια του «Θεσσαλικού» τον Μάιο του 1976, η Μελίνα, ενθουσιασμένη από την ίδρυση του πρώτου επαγγελματικού θεάτρου στην περιφέρεια ήρθε στη Λάρισα για μια συναυλία στο γήπεδο μπάσκετ του Αλκαζάρ, ώστε με τις εισπράξεις να μπορέσει το θέατρο να συνεχίσει την πορεία του.
Όταν σαν υπουργός Πολιτισμού η Μελίνα αποφάσισε να δημιουργήσει τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. είχε σαν πρότυπο το «Θεσσαλικό Θέατρο» και βάσισε την λειτουργία του θεσμού στις εμπειρίες του. Κάθε τόσο και όταν υπήρχε ανάγκη ήταν πάντα δίπλα στο θέατρο και ανέπτυξε καλές φιλικές σχέσεις με τους ανθρώπους που εργάζονταν σ΄αυτό.
Ήταν η πρώτη που «μυρίστηκε» την αξία των παραστάσεων αρχαίας τραγωδίας που σκηνοθέτησε ο Κώστας Τσιάνος και βοήθησε οι παραστάσεις του «Θεσσαλικού Θεάτρου» να ενταχθούν στο «Φεστιβάλ Επιδαύρου».
Ήταν το πρώτο θέατρο της περιφέρειας που έπαιξε στην Επίδαυρο. Και ήταν η Μελίνα που έστειλε το Θέατρο να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στο εξωτερικό.
Η Μελίνα αγαπούσε τη Λάρισα και ήταν συνδεδεμένη μαζί της από το τέλος της δεκαετίας του ΄30 όταν παντρεύτηκε τον Παναγή Χαροκόπο και έμενε τακτικά στον «Πύργο Χαροκόπου» στη Γιάννουλη.
Η Μελίνα πρόσφερε πολλά και στην αποκάλυψη του Αρχαίου Θεάτρου της Λάρισας και ήρθε αρκετές φορές για να παρακολουθήσει τις εργασίες. Τελευταία φορά ήταν τον Σεπτέμβριο του 1993.
Η υγεία της αν και ήταν ήδη κλονισμένη, επέμενε να επισκεφθεί την πόλη μας και δυστυχώς σε μια συγκέντρωση που έγινε κοντά στον «Πύργο Χαροκόπου» την ώρα που μιλούσε, λιποθύμησε στα χέρια του Κώστα Τσιάνου που την συντρόφευε συνεχώς, μετά από επιθυμία της, εκείνες τις μέρες.
Την άλλη χρονιά ταξίδεψε για την «Γειτονιά των αγγέλων».
Το τιμητικό αφιέρωμα θα γίνει στο «Θέατρο του Μύλου» και όχι σε άλλο μεγαλύτερο χώρο, γιατί αγαπούσε αυτό το Θέατρο με την ιδιαίτερη ζεστασιά, την θεατρική του ατμόσφαιρα και σίγουρα σ΄αυτό θα αισθανόταν «σαν στο σπίτι της» γιατί η Μελίνα ανέπνεε στο θέατρο, όσο πουθενά αλλού, καθώς έλεγε.
Το αφιέρωμα γίνεται με τη συνεργασία του «Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη». Θα προβληθούν αποσπάσματα από τις κινηματογραφικές της ταινίες, από τους αντιδικτατορικούς αγώνες της κ.α.
Ο Κώστας Τσιάνος θα θυμηθεί υπέροχα περιστατικά από τις συναντήσεις τους. Θα διαβαστούν από ηθοποιούς βιογραφικά στοιχεία και σχόλια μεγάλων προσωπικοτήτων κα θα ακουστούν ζωντανά, με ορχήστρα που θα διευθύνει ο Σπύρος Καβαλλιεράτος, τραγούδια που ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο η «Αιώνια Ελληνίδα».
Πηγή: ΑΜΠΕ και ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
