Γνωρίζοντας το θέατρο...

* Βιωματικό εργαστήρι στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Ολύμπου

Το δεύτερο κατά σειρά βιωματικό εργαστήριο της ενότητας «Λόγου και Τέχνης παίδευσις» με τίτλο «Διερευνώντας συγκρουσιακές καταστάσεις των νέων μέσα από τεχνικές του Θεάτρου του Καταπιεσμένου» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Ολύμπου. Εμψυχωτές ήταν η Μάρθα Κατσαρίδου, επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ο Koldo Vio, σκηνοθέτης – θεατροπαιδαγωγός.

Στο εργαστήριο αρχικά παρουσιάστηκαν οι βασικές θεωρητικές αρχές του θεάτρου του Καταπιεσμένου, όπως διαμορφώθηκαν από τον Βραζιλιάνο θεατρολόγο και πολιτικό ακτιβιστή, Augusto Boal (1931-2009). Οι αρχές αυτές έχουν ως αφετηρία τη θέση ότι το θέατρο μπορεί να γίνει προσιτός τρόπος έκφρασης για τον καθένα, αρκεί να νιώσει την ανάγκη και την επιθυμία για χειραφέτηση από τους κοινωνικούς ή προσωπικούς μηχανισμούς καταπίεσης. Κατά συνέπεια στο θέατρο του Καταπιεσμένου, ο συμβατικός παθητικός θεατής του θεάτρου μετατρέπεται σε δρων υποκείμενο, με δυνατότητα παρέμβασης στο κοινωνικό πρόβλημα που θέτει η θεατρική συνθήκη, προτείνοντας τρόπους λύσης και χειραφέτησης. Βασική, ωστόσο, προϋπόθεση είναι η ανακάλυψη της κοινωνικής διάστασης του προβλήματος καταπίεσης και η διάθεση για αλλαγή. Όπως έγραφε ο A. Boal: «Είμαστε όλοι ηθοποιοί: το να είσαι πολίτης δε σημαίνει ότι ζεις σε μια κοινωνία, σημαίνει ότι την αλλάζεις».
Στο Θέατρο του Καταπιεσμένου χρησιμοποιούνται διάφορες τεχνικές, όπως για παράδειγμα το Θέατρο Forum, το Θέατρο «Εικόνα» κ.ά. Στο δεύτερο μέρος του σεμιναρίου παρουσιάστηκαν διάφορες τέτοιες τεχνικές, που βοήθησαν τις/τους συμμετέχουσες/-ντες να ασκηθούν σε δραστηριότητες ανάπτυξης ομαδικού πνεύματος, συνεργατικής αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων και ομαδικής έκφρασης. Με τη βοήθεια της τεχνικής της «παγωμένης εικόνας» αναπαραστάθηκαν καταστάσεις χειραγώγησης που αντιμετωπίζουμε στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Συζητήθηκαν τα στοιχεία που διαμορφώνουν το status των συμμέτοχων στην «παγωμένη εικόνα» και κυρίως οι διαφορετικές όψεις των αιτιών που κρύβονται πίσω από το πρόβλημα. Στη συνέχεια, αναπτύχθηκαν πρακτικές διερεύνησης και επίλυσης του προβλήματος, μέσα από τον θεατρικό αυτοσχεδιασμό, την ομαδική συζήτηση και τη δυναμική παρέμβαση των θεατών που κλήθηκαν να υποστηρίξουν αυτούς που υφίστανται την καταπίεση.
Επειδή οι περισσότεροι/-ες των συμμετεχόντων στο σεμινάριο ήταν μέλη του «Εργαστηρίου Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων “Deep Eyes”», ακολούθησε συζήτηση για το νέο project «Djenda», που επεξεργάζεται τη φετινή χρονιά η ομάδα του «Εργαστηρίου», και για τις δυνατότητες ένταξης στην τελική παράσταση στοιχείων του Θεάτρου του Καταπιεσμένου.
Στο σεμινάριο συμμετείχαν και αρκετοί εκπαιδευτικοί, οι οποίοι ενδιαφέρονται για τις θεατροπαιδαγωγικές δυνατότητες του Θεάτρου του Καταπιεσμένου. Στη συζήτηση που ακολούθησε, εκφράστηκε η ανάγκη για περαιτέρω επιμόρφωση στο θέμα αυτό και στη διεύρυνση των σεμιναρίων με τη συμμετοχή κι άλλων εκπαιδευτικών.
Φαίνεται ότι η προσπάθεια του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου για την ανάπτυξη δράσεων αγωγής στις τέχνες, που θα βοηθήσουν το κοινό και κυρίως το νεανικό, να αναπτύξει και να εξελίξει τις δημιουργικές του ικανότητες, πιάνει τόπο και δημιουργεί νέες δυνατότητες για τη συνέχιση των δράσεων αυτών και τη χειμερινή περίοδο.
Εκ μέρους του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου ο υπεύθυνος των βιωματικών εργαστηρίων κ. Νικόλαος Γραίκος ευχαρίστησε τους εμψυχωτές του σεμιναρίου, την κ. Μάρθα Κατσαρίδου, επίκουρη καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και τον κ. Koldo Vio, σκηνοθέτη – θεατροπαιδαγωγό, για την εξαιρετική και γενναιόδωρη οργάνωση του σεμιναρίου.