Εκατόν πενήντα χρόνια από τη γέννηση του Κ. Καραθεοδωρή

ΓΡΑΦΕΙ Η ΒΙΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΧΟΣΤΕΡΓΙΟΥ - ΒΑΣΒΑΤΕΚΗ

Η κ. Δέσποινα Βλαχοστέργιου - Βασβατέκη

«Κύριοι, ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δυο πράγματα, κανείς σας όμως δεν θέλησε να μάθει ποιος ήταν ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε το δρόμο προς την ανώτερη μαθηματική επιστήμη, σκέψη και έρευνα. Και για να μην σας κουράζω, σας το λέω έτσι απλά χωρίς λεπτομέρειες, ότι μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Ελληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, στον οποίο εγώ προσωπικά, αλλά και η μαθηματική επιστήμη, η φυσική και η σοφία του αιώνα μας χρωστάμε τα πάντα» (από συνέντευξη του Αϊνστάιν λίγο πριν τον θάνατό του).

Στις 13 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννηση του Κων/νου Καραθεοδωρή. Ο Καραθεοδωρή πέρασε τα παιδικά του χρόνια στις Βρυξέλλες, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως πρεσβευτής. Πολύ νωρίς φανέρωσε το μαθηματικό του τάλαντο, πρωτεύοντας σε δύο διαγωνισμούς μαθηματικών μεταξύ όλων των μαθητών του Βελγίου.
Φοίτησε στη Στρατιωτική Σχολή του Βελγίου στο τμήμα των μηχανικών. Εργάστηκε ως μηχανικός στην Αίγυπτο. Οι μελέτες του στην πυραμίδα του Χέοπος τον οδήγησαν στην απόφαση να ασχοληθεί με τη μαθηματική επιστήμη.
Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και στη συνέχεια της Γοτίγγης όπου μετά την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής αναγορεύθηκε υφηγητής. Το κύρος του αναγνωρίζεται ευρύτατα και το 1913 διαδέχεται τον Felix Klein, τον «Δία των Μαθηματικών», στην έδρα του στη Γοτίγγη. Στη συνέχεια καλείται να διαδεχθεί τον Herman Schwarz στο Βερολίνο.
Όταν ο Βενιζέλος τον κάλεσε να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης ο Καραθεοδωρή μεσουρανούσε στη Γερμανία. Δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου που το λάμπρυναν οι αριστοκράτες του Γερμανικού πνεύματος Μαξ Πλανκ, Αλμπερτ Αϊστάιν, Ερχαρτ Σμιθ κ.ά. Χωρίς καθόλου να διστάσει εγκαταλείπει μια λαμπρή καριέρα και έρχεται στη Σμύρνη. Τα όνειρά του είναι μεγάλα. Θεωρεί ότι το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης θα πραγματώσει τη μεγάλη ιδέα, το μεγάλο όραμα. Θα ενώσει τη σοφία της Ανατολής με τη γνώση της Δύσης.
Όμως τα όνειρα του Καραθεοδωρή και μαζί όλων των Ελλήνων δεν θα πραγματοποιηθούν. Ο μοιραίος Αύγουστος του 1922 σάρωσε τα πάντα.
Μετά την καταστροφή της Σμύρνης δίδαξε στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το 1924 ανέλαβε τη μαθηματική έδρα του Πανεπιστημίου του Μονάχου.
Το διάστημα από το 1929 έως το 1932 σε συνεργασία με τον Αϊστάιν βοήθησε πολλούς επιστήμονες εβραϊκής καταγωγής να φύγουν από τη Γερμανία εξασφαλίζοντάς τους προσκλήσεις για εργασία σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ.
Εχοντας κατακτήσει τη γενική αναγνώριση και τον θαυμασμό, τόσο για την επιστημονική του ιδιοφυία όσο και για τις ανθρώπινες αρετές του, ο Κ. Καραθεοδωρή πέθανε στο Μόναχο τον Φεβρουάριο του 1950 μετά από μια ζωή αφιερωμένη στην υπηρεσία των επιστημονικών και κοινωνικών αξιών όσο και των εθνικών συμφερόντων.
Δέσποινα Βλαχοστέργιου-Βασβατέκη
Βιογράφος του Κων. Καραθεοδωρή