αιφνιδιάζει με τις αθέατες πλευρές της ιστορίας των ελληνογερμανικών σχέσεων, δίνει τροφή για σκέψη, καλεί σε αυτοκριτική. Γερμανοκεντρικό, αλλά στην ουσία του ένα βιβλίο απολύτως ελληνοκεντρικό» τόνισε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός παρουσιάζοντας το βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Γιώργου Χαρβαλιά «Γιαβόλ! Αίμα, Λήθη και Υποτέλεια - Η άγνωστη ελληνογερμανική ιστορία» (εκδόσεις «Πεδίο»). Η παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Χαρβαλιά πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στο «Χατζηγιάννειο» Πνευματικό Κέντρο, ενώ -εκτός του κ. Αγοραστού- για το βιβλίο μίλησαν ο δικηγόρος, πρώην πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας Δημήτρης Κατσαρός, ο ιατρός, ιστοριοδίφης Νίκος Παπαθεοδώρου και ο ίδιος ο συγγραφέας. Ο κ. Αγοραστός ανάμεσα σε άλλα τόνισε ότι: «Πώς γίνεται να χάνεις στους πολέμους και να κερδίζεις σε κυριαρχία; Και αν θέλουμε να αναρωτηθούμε αντίστροφα: Πώς γίνεται να είσαι πάντα με τη σωστή πλευρά της ιστορίας και να μην έχεις κερδίσει τα αναμενόμενα;
Τάσεις ηγεμονισμού έχουν διαχρονικά όλοι οι ισχυροί του κόσμου. Αλλά αυτό δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για τα δικά μας λάθη και παραλείψεις. Ο Θουκυδίδης 2.500 χρόνια πριν, διατύπωσε μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια: «Ο ισχυρός προχωρά και επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του. Ο αδύναμος υποχωρεί και αποδέχεται ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του». Το θέμα επομένως είναι τι κάνουμε εμείς. Να δώσουμε σημασία στα σημάδια που έρχονται από το παρελθόν, αλλά και από το μέλλον, ώστε να συνδιαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για το μέλλον που μας αξίζει. Από την άποψη αυτή το βιβλίο του Γιώργου Χαρβαλιά μάς καλεί να ενηλικιωθούμε ως λαός, ως κοινωνία. Χρειαζόμαστε τεράστια αποθέματα αυτοελέγχου και στωικότητας προκειμένου να αναμετρηθούμε με τις δυσκολίες και τις αβεβαιότητες της εποχής. Κι αν τα καταφέρουμε, θα είναι γιατί θα μπορέσουμε να αλλάξουμε αυτά τα οποία ελέγχουμε ώστε να οδηγηθούμε σε αποτέλεσμα δημιουργίας». Με τη σειρά του ο κ. Κατσαρός σημείωσε ότι το βιβλίο πραγματεύεται τις αιτίες που η Γερμανία σήμερα εφαρμόζει πολιτικές που ανάγονται στα χρόνια της κατοχής και πιο μπροστά στον παγκόσμιο πόλεμο. Αυτές οι αιτίες είναι η ιδέα του Παγγερμανισμού, ο οικονομικός εθνικισμός ο οποίος επικράτησε στη δεκαετία του ’50 και το αίσθημα που έχει αυτή η χώρα για τη θέση της στον κόσμο. Και βλέπουμε είτε με δημοκρατικό καθεστώς είτε με εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς αποβλέπει στην κυριαρχία στην Ευρώπη. Ο κ. Παπαθεοδώρου ανέφερε πως «ο συγγραφέας έχει καταρρίψει όλους τους μύθους που έχουν από καιρό εδραιωθεί «γύρω από το σημερινό πρόσωπο της «καλής» δημοκρατικής Γερμανίας». Η χώρα αυτή το πρώτο μισό του 20ού αιώνα έχασε δύο πολέμους τους οποίους προκάλεσε η ίδια. Όμως σε λίγο χρονικό διάστημα μετά το τέλος κάθε πολέμου ανακτούσε, με τη βοήθεια πολλών παραγόντων, την ηγετική θέση που πάντα επεδίωκε, χωρίς ουσιαστικά να υποστεί τις βαριές συνέπειες του ηττημένου. Τα βαριά παραπτώματά της περιέπιπταν σε λήθη δίχως νέμεση», ενώ σε άλλο σημείο σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «Σας συνιστώ να διαβάσετε με προσοχή τα κεφάλαια που αναφέρονται στο ζήτημα των νομικών αξιώσεων της χώρας μας για το κατοχικό δάνειο, στα ανθρώπινα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, στις αμέτρητες υλικές καταστροφές που προξένησαν και στη δράση των δωσίλογων», ενώ ακολούθως έδωσε μια φευγαλέα -όπως τόνισε- εικόνα της κακότροπης συμπεριφοράς των κατακτητών απέναντι στον πληθυσμό της περιοχής μας. Κλείνοντας τον κύκλο των ομιλιών ο Γιώργος Χαρβαλιάς ανέφερε ότι «Το «Γιαβόλ» είναι ένα βιβλίο ιστορικής αναψηλάφησης που επιχειρεί να αποκαταστήσει την αλήθεια στο δύσκολο κεφάλαιο των ελληνογερμανικών σχέσεων. Οι σχέσεις αυτές παραμένουν μετέωρες στον βαθμό που δεν ρυθμίζεται το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και του Κατοχικού Δανείου». Ο Πάνος Σάπκας ανοίγοντας την εκδήλωση σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «το βιβλίο μάς φέρνει απέναντι από τις ευθύνες μας. Τις ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων που ναι μεν δεν παραιτήθηκαν από τις αποζημιώσεις ή το Κατοχικό Δάνειο, αλλά και καμία δεν διεκδίκησε σοβαρά την απόδοσή τους. Θέλω να πιστεύω πως η ελπίδα δεν έχει σβήσει, αρκεί να υπάρξει η ισχυρή πολιτική βούληση και η κατάλληλη στρατηγική». Την εκδήλωση συντόνιζε ο Σωτήρης Πολύζος.
Θανάσης Αραμπατζής
