Ο Λαρισαίος Γ. Εξαρχος υποψήφιος για το κρατικό βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ «ΝΕΦΕΛΑΙ» -ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΗΣ «Ε»

Υποψήφιος για το κρατικό βραβείο λογοτεχνικής μετάφρασης 2022 είναι ο Λαρισαίος Γιώργης Εξαρχος. Ο εκ Καλοχωρίου ορμώμενος Γιώργης Εξαρχος είναι υποψήφιος στην Κατηγορία Απόδοσης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά για τη μετάφρασή του στο

έργο «Νεφέλαι» του Αριστοφάνη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ερωδιός». Ο Γιώργης Εξαρχος είναι συνεργάτης της «Ε»
Στη βραχεία λίστα των υποψήφιων για το συγκεκριμένο βραβείο είναι και η μετάφραση Νικόλαου Π. Μπεζαντάκου για την «Ανθολογία της αρχαίας ελληνικής ερωτικής λογοτεχνίας (Τόμ. Α’ Ποίηση & Τόμ. Β’ Πεζογραφία)» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων».
Ο Λαρισαίος οικονομολόγος και βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής, αλλά και του καθημερινού σύγχρονου λόγου έχει ως υπέρτιτλο στο βιβλίο το «Η οικονομική επιστήμη στον αρχαιοελληνικό κόσμο» αφού οι Νεφέλες και ο Πλούτος είναι κατ’ ουσίαν δύο οικονομικά έργα του Αριστοφάνη και πολλές από τις ιδέες του σε αυτά τις συναντώνται σε οικονομικά έργα μετέπειτα συγγραφέων. Οι Νεφέλες διατηρούν την αιώνια φρεσκάδα, όπως άλλωστε όλα τα έργα του Αριστοφάνη, για τα ζητήματα που θίγουν και που είναι επίκαιρα ως και σήμερα, όπως: η παιδεία, η δικαιοσύνη, η άσκηση βίας από την εξουσία και ο δανεισμός, που αποτελεί μείζον πρόβλημα και στο σύγχρονο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και σημαντική αιτία πρόκλησης και της σύγχρονης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, με τους τόκους και τα μεγιστοποιημένα κέρδη που προκύπτουν μέσω των ολοένα και αυξανόμενων από τα δάνεια χρεών.
Ο κ. Εξαρχος, που είναι και συνεργάτης της «Ε», είναι απόφοιτος του εξατάξιου Γυμνασίου Συκουρίου (1970), πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος της AΣOEE (1975), διδάκτορας οικονομικών επιστημών της Academia de Studii Economice (ASE) Βουκουρεστίου (1980), και ασχολείται με τη λογοτεχνία και τη δημιουργική γραφή από τα εφηβικά του χρόνια, δεν κάνει «μια ακόμη» μετάφραση. Βαθύς γνώστης του αρχαίου λόγου ισορροπεί ανάμεσα στη νοηματική απόδοση και στην αισθητική αποτίμηση.
Μεταφράζει πιστά και δημιουργικά σε απλή νεοελληνική, επιλέγοντας τη συμπύκνωση από τον πλατειαστικό λόγο. Χωρίς να κάνει αυτό «κατά λέξιν» απόδοση, παραμένει απόλυτα πιστός στο πρωτότυπο, μεταφέροντας μια αυτούσια αίσθηση του Αριστοφανικού κειμένου, σε ρέουσα γλώσσα, με ποικίλες εκφάνσεις δημιουργικής δεξιοτεχνίας. Η μετάφραση, άλλωστε, είναι πριν και πάνω από όλα επιστήμη και τέχνη της δεξιότητας. Ο Γιώργης Έξαρχος προσεγγίζει με σεβασμό το πρωτότυπο και κυνηγά την αγαθή έριδα αμιλλώμενος έντιμα με προγενέστερους μελετητές.
Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1985 και έχει εκδώσει μέχρι σήμερα πάνω από σαράντα βιβλία (ποίηση, παραμύθια, λαογραφία, εθνολογικές και ιστορικές μελέτες, ανθρωπολογικές έρευνες, οικονομικές πραγματείες, μεταφράσεις κ.ά.). Συνεργάστηκε με τα περιοδικά: Αγωνιστής, Ντέφι, Ρίγα, Ταξιδιώτες, Σχεδία, Ρομάντζο, Ιχνευτής, Διαβάζω, Στιγμές, Σχολιαστής, Φωτογράφος, Έψιλον, Λαϊκό Τραγούδι, Έρευνα, Οικονομική Επιθεώρηση, Τουριστικά Θέματα, Επτά Ημέρες κ.ά., επίσης με το Β’, Γ’ και Δ’ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας της ΕΡΤ ΑΕ (1986-1991) ως παραγωγός εθνολογικών, οικολογικών, μουσικών και πολιτιστικών εκπομπών, καθώς και με τις αθηναϊκές εφημερίδες: Εξόρμηση, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία και Ελευθεροτυπία, Πρώτη, Καθημερινή, Αυγή, Ναυτεμπορική και τη Μακεδονία της Θεσσαλονίκης, με το Πανευβοϊκόν Βήμα Χαλκίδας, με την Ελευθερία Λάρισας, με την Ελευθερία των Σερρών κ.ά., ως εξωτερικός συνεργάτης. Υπήρξε ο επιστημονικός υπεύθυνος και σεναριογράφος του ντοκιμαντέρ «Ντούκα ‘ν Κάλι - Καθ’ Oδόν» (1987), παραγωγής του Υπουργείου Πολιτισμού, και σε κείμενό του βασίστηκε το ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τη ζωή του λαϊκού κλαριντζή Βάιου Μαλλιάρα (1989), ενώ το βιβλίου του Αδελφοί Μανάκια (Γαβριηλίδης 1991) αποτέλεσε το έναυσμα για τη διαμόρφωση του σεναρίου της βραβευμένης στο Φεστιβάλ Kαννών ταινίας «Tο βλέμμα του Oδυσσέα», του σκηνοθέτη Θεόδωρου Aγγελόπουλου.
Θανάσης Αραμπατζής