Οι πολεμιστές μετά την εξέγερση στη Μολδοβλαχία με αφετηρία την Οδησσό και καθώς δεν μπορούσαν να κατευθυνθούν νότια, στα εδάφη που βρίσκονταν ακόμη υπό τουρκική κατοχή, ούτε δυτικά, καθώς για πολιτικούς λόγους δεν ήταν ευπρόσδεκτοι στην Αυστρία του Μέτερνιχ, αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν μια απίθανη πορεία μέσω της βόρειας Ευρώπης. Πέρασαν από τη Βαρσοβία και αρκετές γερμανικές πόλεις, με σκοπό να κατηφορίσουν μέχρι τη Μασσαλία και από εκεί να επιστρέψουν διά θαλάσσης στην επαναστατημένη Ελλάδα.
«Η Θεσσαλία συνεισέφερε κόσμο στον αγώνα του Υψηλάντη» θα πει ο κ. Γκέκος. «Όταν άκουσαν την είδηση για την προετοιμασία της εξέγερσης στη Μολδοβλαχία, πολλά παιδιά της Θεσσαλίας πήγαν σ’ εκείνες τις χώρες. Άλλοι Θεσσαλοί στην καταγωγή βρίσκονταν ήδη εκεί και άλλοι ναυτικοί έτυχε να είναι στα λιμάνια της. Όταν έμαθαν το νέο έτρεξαν για να συμβάλλουν με τον τρόπο του καθενός στην επανάσταση, είτε ως στρατιώτες είτε με οποιοδήποτε άλλο μέσο. Ακριβώς πόσοι ήταν οι Θεσσαλοί δεν ήταν γνωστό, αυτό που με βεβαιότητα είναι γνωστό είναι πόσοι από τους Θεσσαλούς επέστρεψαν στην Ελλάδα μετά το τέλος του αγώνα τους» θα σημειώσει ο Βολιώτης στην καταγωγή καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γενεύης.
Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ
Αναφερόμενος στην οδύσσεια των επιζησάντων Θεσσαλών τόνισε: «Όπως ξέρουμε ο αγώνας είχε άσχημο τέλος, ο αγώνας άρχισε τον Φεβρουάριο του 1821 και τελείωσε τον Σεπτέμβρη του ‘21 με αποτυχία στο στρατιωτικό επίπεδο. Είχε επιτυχία στο ότι άναψε η πρώτη φωτιά σ’ εκείνα τα μέρη και διαδόθηκε. Ξέρουμε ποιοι απ’ αυτούς επέζησαν ώστε να επιστρέψουν στην Ελλάδα και άρχισαν μια πορεία τριών χιλιάδων χιλιομέτρων με άσχημες καιρικές συνθήκες για να έρθουν πίσω. Η πορεία τούς έφερε από την Κεντρική Ευρώπη προς τη Μασσαλία, απ’ όπου πήραν καράβια και γύρισαν στην Ελλάδα». Μια πορεία γεμάτη εμπόδια, θα του επισημάνουμε, για να απαντήσει ότι: «Πραγματικά γεμάτη εμπόδια... Κυριότερα απ’ αυτά ήταν η πείνα, οι κακουχίες του χειμώνα, να φανταστείτε ότι έπρεπε να περάσουν από στέπες ρωσικές που ήταν αραιοκατοικημένες και δεν μπορούσαν να βρούνε φαγητό να φάνε, αλλά και η ενδυμασία που είχαν απεδείχθη τουλάχιστον ακατάλληλη ειδεμή ανύπαρκτη. Αρρώστησαν πολλοί και οι περισσότεροι άφησαν τα κόκαλά τους σε ξένα μέρη. Ένα μικρό μέρος έφτασε τον Ιανουάριο του 1823 στην Ελβετία, όλοι μαζί ήταν 160 Έλληνες και από αυτούς γύρω στα 25 με 30 άτομα ήταν Θεσσαλοί. Αυτοί οι άνθρωποι επέστρεψαν στην Ελλάδα, ειδικότερα με τρία καράβια αποβιβάστηκαν σε λιμάνια της Πελοποννήσου. Ο διακαής τους πόθος ήταν να συνεχίσουν τον αγώνα. Αυτός ήταν κι ο λόγος που επέστρεψαν στην Ελλάδα ενώ θα μπορούσαν να μείνουν στα μέρη της Μολδοβλαχίας».
Πώς ξέρουμε τα ονόματά τους, θα ρωτήσουμε τον κ. Γκέκο, που θα απαντήσει λέγοντας ότι: «Από πηγές κυρίως ελβετικές, διότι στην Ελβετία τούς υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες και πολλή θέρμη. Τους πήραν στα σπίτια τους και τους φιλοξένησαν περίπου 6 με 8 μήνες, ώσπου πέρασαν στη Γαλλία και από κει πήραν τα καράβια για την πατρίδα. Όλα τα έξοδα -παραμονής, σίτισης και μεταφοράς- ήταν πληρωμένα από φιλελληνικούς ελβετικούς συλλόγους. Επίσης την εποχή που πέρασαν από την Ελβετία ήταν εκεί και ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος. Ο Κάλβος τους συνάντησε όλους, μίλησε σ’ όλους και τους κατέγραψε. Έτσι έχουμε και από τον Επτανήσιο ποιητή έναν λεπτομερή κατάλογο με τα 158 ονόματα πολεμιστών που επέστρεψαν». Η Ελβετία τους περιέθαλψε παρά το ότι ήταν μια αρκετά φτωχή χώρα, ακριβώς το αντίθετο απ’ ό,τι είναι τώρα, θα επισημάνουμε στον φιλίστορα καθηγητή Κβαντικής Ηλεκτρονικής. «Πολύ καλή η παρατήρησή σας. Η Ελβετία ήταν μια πάρα πολύ φτωχή χώρα. Οι άνθρωποι που τους φιλοξενούσαν δεν είχαν στη διάθεσή τους πολλά μέσα.
Οι ίδιοι φεύγοντας άφησαν μια ευχαριστήρια επιστολή προς τους Ελβετούς που τους υποστήριξαν και με θερμά λόγια γράφουν πόσο συγκινημένοι είναι από αυτήν τη θέρμη που τους υποδέχτηκαν και τους περιέθαλψαν. Άνοιξαν τα σπίτια τους, προσπάθησαν να τους εμψυχώσουν, να τους γνωρίσουν, να τους καταλάβουν, αφιέρωσαν χρόνο και φυσικά χρήματα σε μια περίοδο που η Ελβετία ήταν μια αγροτική και μάλλον φτωχή χώρα – τα ναύλα για την επιστροφή από τη Μασσαλία στην Ελλάδα, όταν τελικά τον Ιούλιο άνοιξαν τα σύνορα, εξασφαλίστηκαν μέσα από εράνους».
Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Δύο χώρες που τις ενώνει και ο Ιωάννης Καποδίστριας, «Όταν πέρασαν οι Έλληνες αυτοί από την Ελβετία ο Ιωάννης Καποδίστριας ζούσε στην Ελβετία, στη Γενεύη» σημειώνει ο κ. Γκέκος, για να συνεχίσει λέγοντας ότι: «Όταν τελείωσε με επιτυχία η Ελληνική Επανάσταση ο Καποδίστριας πήγε στην Ελλάδα από τη Γενεύη. Ανάμεσα σ’ αυτούς που επέστρεψε από τη Μολδοβλαχία ήταν και κάποιος που μετέπειτα έγινε το δεξί χέρι του Καποδίστρια και υπουργός στην πρώτη κυβέρνησή του στην Ελλάδα. Αυτός ήταν ένας από τους ελάχιστους που ξέρουμε τι απέγιναν στη συνέχεια. Για τους άλλους δεν κατέστη εφικτό να μάθω τι συνέβη, σε ποιες επαναστατικές μονάδες εντάχθηκαν, τι αποτέλεσμα έφεραν διότι δεν άφησαν γραπτά». Ίσως κάποιος άλλος ερευνητής πιάσει το νήμα από κει που το άφησε ο κ. Γεώργιος Γκέκος.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΕΚΟΣ
Ο Γιώργος Γκέκος γεννήθηκε το 1940 στον Βόλο. Διπλωματούχος μηχανικός και διδάκτωρ τεχνικών επιστημών του Πολυτεχνείου Ζυρίχης. Επιστημονικός ερευνητής και πανεπιστημιακός καθηγητής στην Κβαντική Ηλεκτρονική με πολυάριθμες επιστημονικές δημοσιεύσεις περί φυσικής και εφαρμογής των ακτίνων λέιζερ στις μοντέρνες τηλεπικοινωνίες υψηλών ταχυτήτων.
Στα ενδιαφέροντά του ανήκουν ιστορικά θέματα, η ελληνική διασπορά και ο ελβετικός φιλελληνισμός. Συγγραφέας του βιβλίου “Η Επιστροφή”, εκδ. Καπόν, Αθήνα, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 2020. Ζει στην Ελβετία, στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
Οι Θεσσαλοί που επέστρεψαν...
Όπως αναφέρει ο κ. Γιώργος Γκέκος: «Μεταξύ των 158 αγωνιστών που κατέγραψε ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος, που ζούσε στη Γενεύη το 1823, όταν πέρασαν από εκεί οι αγωνιστές του Υψηλάντη στον δρόμο προς τη Μασσαλία για να πάρουν τα καράβια της επιστροφής στην Ελλάδα, υπάρχουν 34 Θεσσαλοί.
Πόσοι Θεσσαλοί πολέμησαν στην Επανάσταση της Μολδοβλαχίας (Φεβ. 1820 μέχρι Σεπ. 1820), μέλη της Φιλικής Εταιρείας και άλλοι, δεν είναι ακριβώς γνωστό. Μπορούν να υπολογιστούν κατά προσέγγιση σε μερικές εκατοντάδες». Τα ονόματα των Θεσσαλών είναι τα εξής:
ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ
Απόστολος Σταμάτη Θεσσαλία
Αυξέντιος Κωνσταντίνου Θεσσαλία
Κων/νος Μιχαήλ Θεσσαλία
Αθανάσιος Δημητρίου Θεσσαλία
Νικόλας Βαγγέλη Θεσσαλία
Δημήτριος Γεωργίου Θεσσαλία
Πολυχρόνης Αποστόλου Λάρισα
Κων/νος Γεωργίου Λάρισα
Θαν. Βραχυδημόπουλος Λάρισα
Γεώργ. Τριανταφύλλου Λάρισα
Γεώρ. Κωνσταντίνου Λάρισα
Κων/νος Γκομπαρώφ Λάρισα
Νικόλας Σπύρου Σκόπελος
Θεολόγος Δημητρίου Σκόπελος
Μανώλης Γιαννόπουλος Σκόπελος
Δημήτρης Ιωάννου Σκόπελος
Κων/νος Ιωάννου Σκόπελος
Δημήτριος Διαμαντή Σκόπελος
Δημήτριος Κων/νου Σκόπελος
Βαγγέλη Βασιλείου Σκόπελος
Γιάννης Σταμάτης Σκιάθος
Δημήτριος Κων/νου Ζαγορά
Κύριλλος Αλεξάνδρου Ζαγορά
Γεώργιος Κων/νου Μακρινίτσα
Σταύρος Περπάτης Μακρινίτσα
Κων/νος Παπαγεωργίου Μακρινίτσα
Γιάννης Παύλου Πορταριά
Κων/νος Ιωάννη Τρίκερι
Κων/νος Σακελλάριος Φάρσαλα
Αντώνης Καράμπελας Όλυμπος Λιβάδι
Αναστάσιος Χριστοφόρου Όλυμπος πιθανώς Λιβάδι
Γιάννης Δημητρίου Λιτόχωρο
Γεώργιος Σεσκιλιώτης Σέσκλο Βόλου
