Γραμμάτων και Τεχνών Θεσσαλίας κ. Ντίνος Κόκκινος ανοίγοντας την εκδήλωση «Να ’τανε το ’21-Συμβολή στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση» στον αύλειο χώρο του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας. Στην εκδήλωση, που ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας του Συνδέσμου με το Πολεμικό Μουσείο, την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών του Δήμου Λάρισας και το Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας και με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, κορυφαίοι στο είδος τους ομιλητές έριξαν φως σε αθέατες πτυχές της Επανάστασης καθηλώνοντας το κοινό που, παρά τη ζέστη, βρέθηκε στο φιλόξενο προαύλιο του Λαογραφικού. Στην εκδήλωση την τοποθέτησή τους κατέθεσαν ο πρόεδρος του Πολεμικού Μουσείου κ. Τάσος Λιάσκος (πρ. υπουργός) με θέμα «Ανεξαρτησία - Αγωνιστές και Άρματα», το μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Μιχάλης Καρατσιόλης με θέμα «Ερμηνευτικά κριτήρια της Επανάστασης του ’21», ο βουλευτής και δημοσιογράφος-ιστορικός κ. Κώστας Γκιουλέκας με θέμα «το 1821 μέσα απ’ τις πηγές του», ο εφέτης και μέλος του Δ.Σ. του Κύκλου Ελλήνων Λογοτεχνών Δικαστών, κ. Δημήτρης Ορφανίδης, με θέμα «Ατραποί προς την ελευθερία. Ο ύμνος και ο ποιητής του», ο διδάκτωρ Συγκριτικής Γραμματολογίας-εκπαιδευτικός κ. Αλέξης Καλέσης, με θέμα «Ξένοι περιηγητές: η Ευρώπη ανακαλύπτει την Ελλάδα της Επανάστασης», ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ κ. Κώστας Γιαβής με θέμα «Η επιμονή των αγωνιστών του ’21 ως προϋπόθεση του φιλελληνισμού» και η διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου Λάρισας κ. Φανή Καλοκαιρινού, με θέμα «H Ελληνική Επανάσταση στη Θεσσαλία».
Ανοίγοντας την εκδήλωση και χαιρετίζοντας τον κόσμο ο κ. Κόκκινος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι: «Ο Σύνδεσμος Γραμμάτων Τεχνών Θεσσαλίας φορέας κατ’ εξοχήν πνευματικός, συμμετέχει σήμερα στις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση με μια εκδήλωση υψηλού επιπέδου και συμβολισμού φιλοδοξώντας να συμβάλει στον κοινό στόχο για την εθνική αυτογνωσία. Είναι καθήκον ιστορικό, ηθικό, εθνικό», για να συνεχίσει τονίζοντας ότι: «Η ιστορία αποτελεί πάντα έμπνευση για το μέλλον ρίχνοντας φως στα γεγονότα, στις πηγές στις συνθήκες ζωής και δράσης των αγωνιστών και αξιοποιώντας τις παρακαταθήκες τους, κατανοούμε και διδασκόμαστε από τις δυσκολίες της συλλογικής δράσης και τη μεγάλη προσπάθεια της δημιουργίας του νέου ελληνικού κράτους» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Θεσσαλίας.
Ο κ. Τάσος Λιάσκος αναφέρθηκε στον βίο, την καθημερινότητα και τη σχέση των αγωνιστών με τα όπλα τους. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι όπως οι αγωνιστές έδιναν ονόματα στα παιδιά τους έτσι έδιναν ονόματα και στα όπλα τους, και πως αυτά περνούσαν από γενιά σε γενιά.
Ο κ. Μιχάλης Καρατσιόλης εκκινώντας από τη διάταξη του άρθρου 16 παρ. 2 του Συντ., σύμφωνα με το οποίο «η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό … την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης», ανέλυσε τις πιθανές ερμηνευτικές προσεγγίσεις του ιστορικού γεγονότος της Επανάστασης του 1821, καταλήγοντας στην υιοθέτηση της παραδοσιακής εθνικής ιστοριογραφίας, η οποία αφενός προσεγγίζει ασφαλέστερα την ιστορική αλήθεια, στηριζόμενη στην αυθεντική έκφραση των ίδιων των πρωταγωνιστών της Επανάστασης, μέσω των κειμένων των διακηρύξεων και των απομνημονευμάτων και αφετέρου διαφυλάττει το εθνικό αφήγημα ως εγγύηση της συνέχισης της ιστορικής πορείας του Έθνους.
Ο κ. Κώστας Γκιουλέκας στην εισήγησή του εστίασε σε ιστορικές πηγές απ’ όπου αντλούμε πληροφορίες για το ’21, αλλά και στον τρόπο με τον οποίον κατέγραψαν εφημερίδες της εποχής την Ελληνική Επανάσταση. Το υλικό που παρουσίασε ο κ. Γκιουλέκας περιέχεται στο δίτομο έργο του για τον Τύπο της Επανάστασης που θα κυκλοφορήσει σύντομα.
Ο κ. Δημήτρης Ορφανίδης ανέφερε ότι ο Σολωμός έγραψε τον Ύμνο εις την Ελευθερία γνωρίζοντας καλύτερα ελληνικά απ’ ό,τι πιστεύεται διότι είχε ήδη γράψει ποίηση στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο και μάλιστα πολύ αγαπητή. Η αναχώρησή του για την Ιταλία έγινε όταν ήταν 10 ετών και ήδη η μητέρα του είχε μπολιάσει μέσα του την ελληνική γλώσσα. Ο Υμνος εάν εγκύψει κανείς σ’ αυτόν έχει να ανακαλύψει πολλά ενδιαφέροντα ένα εκ των οποίων είναι η σύλληψη από πλευράς Σολωμού του γεωστρατηγικού περιβάλλοντος εκείνης της εποχής σε σχέση με την Επανάσταση.
O κ. Κώστας Γιαβής μίλησε για την επιμονή των αγωνιστών του 1821 ως προϋπόθεση της ευόδωσης του Αγώνα. Η επιμονή τους να συνεχίζουν συνέβαλε σημαντικά στη διαμόρφωση φιλελληνικής δυναμικής, και διετήρησε ζωντανή την εθνική υπόθεση στο εξωτερικό. Η Επανάσταση εξακολουθεί να μας αφορά γιατί από αυτήν αντλούμε σπουδαίες πληροφορίες για την εθνική μας ταυτότητα. Τόνισε ότι ένα δίδαγμα με αξία χρήσης στο παρόν είναι ότι οφείλουμε να σκεφτόμαστε ως θύλακες προόδου που βοηθούν τη σύγχρονη Ελλάδα να αντιλαμβάνεται και να συνδιαλέγεται με την πραγματική Ευρώπη και τον πραγματικό κόσμο του σήμερα. Για τον διοργανωτή της εκδήλωσης κ. Κόκκινο πρόσθεσε ότι η Λάρισα και ο Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών είναι τυχεροί που έχουν στη διάθεσή τους έναν τόσο σπουδαίο ρέκτη του πολιτισμού και της πολιτικής, με ουσιαστικότατη συμβολή στη ζωή της χώρας.
Ο κ. Αλέξης Καλέσης ανέφερε ότι: «Ο δυτικός περιηγητικός λόγος ανακάλυψε τη σύγχρονη και πραγματική Ελλάδα τον 18ο αιώνα, αφού ως τότε την αντιμετώπιζε ως μια «μυθική χώρα» ηρώων και θεών. Κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες πριν την Επανάσταση μάλιστα, εκτός από ανθρωπολογικό ενδιαφέρον, οι δυτικοί ταξιδιώτες αντιλήφθηκαν και τις επαναστατικές διεργασίες που είχαν κιόλας ξεκινήσει στους κόλπους της τότε ελληνικής κοινωνίας. Σταδιακά, θα κατανοήσουν ότι υπάρχει ένας λαός αποφασισμένος να κερδίσει την ελευθερία του. Τα αισθήματα συμπάθειας που θα αναπτυχθούν μέσα από το ταξίδι και τη γνωριμία με τον Άλλο και τον πολιτισμό του, θα διαμορφώσουν το μεγάλο ρεύμα του Φιλελληνισμού που τόσο επηρέασε την κοινή γνώμη της Δύσης και μέσω αυτής τις δυτικές Κυβερνήσεις για μια πιο ευνοϊκή στάση απέναντι στο ελληνικό ζήτημα».
Η κ. Φανή Καλοκαιρινού σημείωσε ότι: «Το ανυπότακτο πνεύμα πολλών Θεσσαλών οδήγησε στην επάνδρωση του κινήματος των κλεφταρματολών στα βουνά της περιοχής, το οποίο στα τέλη του 18ου αι. είχε πολύ μεγάλη έκταση και μεγάλο αριθμό ανδρών». Ιδιαίτερης μνείας χρήζει το ανέκδοτο ποίημα για το 1821 με αφορμή το φετινό επετειακό έτος που διάβασε ο ποιητής - ιατρός και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου κ. Δημήτρης Κρανιώτης που η πρώτη του στροφή έλεγε: «Ελευθερία ή θάνατος/ Ηχεί ξανά/ Όταν η άνοιξη ξεσπά/ Στις ψυχές των Ελλήνων/ Όταν η ιστορία γεννά/ Ήρωες δίχως τέλος».
Την εκδήλωση έκλεισε με τη συναυλία του τενόρου Ευαγγέλου Γιαμούρη, που ζει και κάνει διεθνή καριέρα στη Νέα Υόρκη, με ένα μουσικό διαχρονικό πρόγραμμα, που ακολουθεί την εξέλιξη της μουσικής από την Επανάσταση του ’21 έως σήμερα.
Την εκδήλωση συντόνιζαν ο αντιπρόεδρος και η έφορος του Συνδέσμου κ.κ. Ιωάννης Νταβέλης και Χάιδω Τσαγαλά αντίστοιχα, ενώ παρευρέθηκαν ο βουλευτής Αθηνών Βασίλης Πανάκης, ο περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός, ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας Βασίλης Πινακάς, ο αντιπεριφερειάρχης Νίκος Λιούπας, ο αντιδήμαρχος Ντίνος Διαμάντος, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, ο πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Αθ. Καρατόλιας, ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Γ. Δοδοντσάκης, ο διοικητής της 1ης Στρατιάς αντιστράτηγος Πέτρος Δεμέστιχας, ο αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας αντιπτέραρχος (Ι) Θεμιστοκλής Μπουρολιάς, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σταυρούλα Σδρόλια, εκπρόσωπος της Μητρόπολης, ο διευθύνων σύμβουλος της «Ε» Γιώργος Μιχαλόπουλος και πολύς κόσμος.
Θανάσης Αραμπατζής