* Μάρτιν Ίντεν (Martin Eden). Κοινωνικό δράμα, ιταλικής και γαλλικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Πιέτρο Μαρτσέλο, με τους Λούκα Μαρινέλι, Τζέσικα Κρέσι, Κάρλο Τσέκι, Ντενίς Σαρντίσκο, Κάρλα Φρανκίνι, Μάρκο Λεονάρντι κ.ά. Ενδιαφέρον ιταλικό κοινωνικό-δραματικό σινεμά, με τα καλά του και τις αδυναμίες του. Ελεύθερη μεταφορά στον κινηματογράφο του ομώνυμου βιβλίου του Τζακ Λόντον, που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας το 2019 και κέρδισε το βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας για τον πρωταγωνιστή Λούκα Μαρινέλι. Ο Ναπολιτάνος Πιέτρο Μαρτσέλο, με εμπειρία στο ντοκιμαντέρ, εδώ κάνει τη δεύτερη ταινία μυθοπλασίας, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι, διαπερνώντας τον 20ό αιώνα, χωρίς να μπορούμε σαφώς να καταλάβουμε τις χρονικές περιόδους. Αρχίζει από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα -δεν είναι τυχαίο ότι η ταινία ξεκινά με αρχειακό υλικό του αναρχικού Ερρίκο Μαλατέστα- για να εισχωρήσει σε όλες τις σημαντικές στιγμές των κοινωνικών. Το θέμα, η ιστορία ενός απλού εργάτη που θα προσπαθήσει να μορφωθεί για να προβάλλει τις αδικίες, τις στερήσεις και το κυνήγι που έχει υποστεί η τάξη του, εξελίσσεται στη Νάπολη σε αόριστο χρόνο. Το φιλμ, διαθέτει διεισδυτική ματιά και έντονη ενέργεια, μεταβάλλοντας τον Μάρτιν Ίντεν σε κοινωνικό σύμβολο απέναντι στην κοινωνία των προνομιούχων.
Ο Μαρτσέλο, που επιλέγει, με τολμηρότητα και όχι πάντα επιτυχημένα, να περιπλανηθεί σχεδόν σε όλες τις ιταλικές κινηματογραφικές σχολές (από νεορεαλισμό, Μπερτολούτσι, μέχρι και το μαχητικό κοινωνικό σινεμά των δεκαετιών '60 και '70), όσο προχωρά η ταινία χάνει τη δυναμική του και καθαρή ματιά του, για να εγκλωβιστεί, προς το τέλος, στην αυτοκαταστροφική πορεία του ήρωά του, θέλοντας να τονίσει την απομάκρυνσή του από τις ρίζες του, την απώλεια της ταυτότητάς του. Ο πρωταγωνιστής Λούκα Μαρινέλι συμπαθής, δείχνει πιο άνετος με την προλεταριακή καταγωγή του, παρά στο τέλος που πετυχαίνει τους στόχους του και αρχίζει να θολώνει η προσωπικότητά του. Το υπόλοιπο καστ κινείται σε αξιοπρεπή επίπεδα, με ορισμένους δεύτερους ρόλους να κάνουν την έκπληξη, όπως και ο Μάρκο Λεονάρντι, ο Τοτό του «Σινεμά ο Παράδεισος» σε νεανική ηλικία.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ... Ο Μάρτιν Ίντεν, είναι ένας ανειδίκευτος εργάτης, που όμως δε διστάζει να ελπίζει πέρα από τις περιορισμένες προοπτικές που του επιφυλάσσει η κοινωνική καταγωγή του. Παρά την περιορισμένη μόρφωσή του, ο Μάρτιν ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας. Όταν μια μέρα βρίσκεται μάρτυρας της επίθεσης μιας ομάδας νέων σε ένα αδύναμο αγόρι, ο Μάρτιν επεμβαίνει για να τον σώσει. Η πράξη του τον οδηγεί στο σπίτι του νέου, όπου γνωρίζει την αδερφή του Ελένα, γνωριμία που πρόκειται να καθορίσει το υπόλοιπο της ζωής του. Αν και οι ταξικές διαφορές μεταξύ τους είναι φαινομενικά ανυπέρβλητες, ο Μάρτιν ερωτεύεται κεραυνοβόλα την Ελένα, η οποία γοητευμένη από το πνεύμα του τον ωθεί να κυνηγήσει το όνειρό του...
ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
* Ένας Χρόνος στη Νέα Υόρκη (My Salinger Year). Δραματική ταινία, καναδικής και ιρλανδικής παραγωγής του 2020, σε σκηνοθεσία Φιλίπ Φαλαρντό, με τους Μάργκαρετ Κουάλεϊ, Σιγκούρνι Γουίβερ, Ντάγκλας Μπουθ, Γιάνικ Τρούσντεϊλ κ.ά. Και μόνο το όνομα του Σάλιντζερ, διάσημου συγγραφέα του μπεστ σέλερ «Ο Φύλακας στη σίκαλη» στον τίτλο της ταινίας φαίνεται ότι για τους παραγωγούς ήταν αρκετό για την επιτυχία, σε συνδυασμό με ένα καλών προθέσεων στόρι, για τη δύναμη της λογοτεχνίας ή του απλοϊκού «ακολούθησε τα όνειρά σου», που βασίζεται στο ομώνυμο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Τζοάνα Ράκοφ. Η ηρωίδα της ταινίας, μία νεαρά φέρελπις συγγραφέας που προσλαμβάνεται για να απαντά στα γράμματα που λαμβάνει ο διάσημος αλλά εξαφανισμένος Σάλιντζερ, μπορεί να καταλαβαίνει τη δύναμη των γραπτών του διάσημου συγγραφέα και την επιρροή του στον κόσμο, αλλά το κοινό της ταινίας χάνεται στην άτολμη σκηνοθεσία του Γαλλοκαναδού Φιλίπ Φαλαρντό («Ο Εξαιρετικός Κύριος Λαζάρ»), την επίπεδη προσέγγιση των προσωπικών προβλημάτων της Τζοάνα, αλλά και την αδυναμία να αναδείξει την ατμόσφαιρα μιας εποχής που αλλάζει, καθώς η λογοτεχνική βιομηχανία πρέπει να αντιμετωπίσει το διαδίκτυο και τα νέα τεχνολογικά καλούδια επικοινωνίας.
Ωστόσο, η ταινία ανεβάζει στροφές και θερμοκρασία στις σκηνές με τη Σιγκούρνι Γουίβερ, στον ρόλο της ατζέντισσας του Σάλιντζερ και αφεντικού της ηρωίδας, που με τη σκληρότητα και αυστηρότητά της, αλλά και το βάθος του χαρακτήρα της προσεγγίζει καλύτερα τις ανθρώπινες σχέσεις, κατανοούμε τον κόσμο του βιβλίου, τροφοδοτεί με σκέψεις τον θεατή. Όμως, η φλόγα της έμπειρης Γουίβερ δεν μπορεί να ζεστάνει όλη την ταινία και μας κάνει ευκολοκατανόητο γιατί «Ο Ένας Χρόνος στη Νέα Υόρκη» αποτέλεσε μία αποτυχημένη πρεμιέρα στο 70ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ... Νέα Υόρκη στα '90s. Η Τζοάνα μόλις αποφοίτησε και αποφασισμένη να κυνηγήσει το όνειρο της και να γίνει συγγραφέας, προσλαμβάνεται ως βοηθός της Μάργκαρετ, της ατζέντισσας του Τζ. Ντ. Σάλιτζερ. Βασικό καθήκον στο παλιομοδίτικο γραφείο της είναι να διαχειρίζεται την αλληλογραφία του συγγραφέα.
Καθώς διαβάζει τα γράμματα των θαυμαστών του δημοφιλούς συγγραφέα δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να στέλνει το τυποποιημένο και απρόσωπο γράμμα, που έχει ορίσει το πρακτορείο, και αρχίζει να απαντά περισσότερο προσωπικά με συγκινητικά και αστεία αποτελέσματα, ενώ η Τζοάνα ανακαλύπτει και τη δική της συγγραφική φωνή...