ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΑΠΟΥΣΙΑΖΑΤΕ
(Sorry, we Missed you)
Κοινωνική-Έγχρωμη-Διάρκεια: 101’–
Παραγωγή: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Βέλγιο, 2019-
Σκηνοθεσία: Κεν Λόουτς- Σενάριο: Πολ Λάβερτι-
Πρωταγωνιστούν: Κρις Χίτσεν, Ντέμπι Χάνιγουντ, Ρις Στόουν, Κέιτι Πρόκτορ-
Κατάλληλη για άνω των 15 ετών.
Ο οικογενειάρχης Ρίκι Τέρνερ (Κρις Χίτσεν) προσπαθεί να ξεκινήσει τη δική του δουλειά ως διανομέας. Αγοράζει βαν για τις καθημερινές παραδόσεις, αλλά τόσο οι επαγγελματικές όσο και οι προσωπικές δυσκολίες περιπλέκουν τη ζωή του και εντείνουν τις αγωνίες του για το μέλλον της γυναίκας του Άμπι (Ντέμπι Χάνιγουντ) και των παιδιών του Σεμπ (Ρις Στόουν) και Λίζα (Κέιτι Πρόκτορ).
Ο Κεν Λόουτς είναι ένας πολιτικά ενεργός σκηνοθέτης. Στα 84 του χρόνια παραμένει ένας καλλιτέχνης πρώτης γραμμής. Το έργο του δεν μένει ασχολίαστο και οι ταινίες του συζητιούνται για καιρό από τους θεατές, τους κριτικούς του κινηματογράφου, αλλά και από όσους κάθονται στα έδρανα του βρετανικού Κοινοβουλίου.
Δεν υπάρχει θεατής που να μην έχει συγκινηθεί από την ιστορία του Ντάνιελ Μπλέικ στην ταινία του Λόουτς «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ» του 2016, που του χάρισε τον δεύτερο Χρυσό Φοίνικα της καριέρας του (ο πρώτος ήταν για την ταινία «Ο Άνεμος Χορεύει το Κριθάρι» του 2006). Η γραφειοκρατία των κοινωνικών υπηρεσιών στερούν από τον ήρωα το απαραίτητο για την επιβίωσή του κρατικό επίδομα. Το χειρότερο, όμως, είναι, ότι πάνω που ελπίζεις πως το θεριό που μαστίζει τον δημόσιο τομέα θα νικηθεί, συμβαίνει το μοιραίο. Τότε, λοιπόν, ο Λόουτς και ο σκληρός ρεαλισμός του αφηγούνται τον θάνατο ενός πολίτη, τη σπαραξικάρδια απώλεια ενός ευαίσθητου ανθρώπου που για κάποιους είναι ένας ακόμα αριθμός σε ατελείωτες λίστες ανεργίας ή αναμονής επιδομάτων βοήθειας.
Ο σκηνοθέτης δίνει βήμα σε εκείνους που παραμένουν κρυμμένοι ή που κάποιοι επιδιώκουν να τους αφήνουν στην άκρη της κοινωνίας χαρακτηρίζοντάς τους πολίτες τρίτης κατηγορίας. Τους αφήνουν, δηλαδή, να «θυσιαστούν» στον βωμό της κρατικής αδιαφορίας, χωρίς ποτέ να τους αναγνωρίσουν τα δικαιώματα που με κόπο διεκδικούν. Στο «Δυστυχώς Απουσιάζατε» ο Λόουτς περνά από το κράτος στον ιδιώτη και συγκεκριμένα σε μια μορφή προϊστάμενου, ο οποίος ασκεί εξουσία σε μια μικρή κοινωνία εργαζομένων.
Ο Ρίκι, αν και αγωνίζεται να είναι αφεντικό του εαυτού του, καταλήγει να εργάζεται σε δυσκολότερες συνθήκες από πριν. Για τον προϊστάμενό του, ο χρόνος είναι χρήμα και τα προσωπικά προβλήματα των εργαζομένων είναι ηλιθιότητες και σαχλαμάρες όταν χάνονται αρκετές λίρες. Η αποθήκη όπου συγκεντρώνονται οι μεταφορείς για τις καθημερινές παραλαβές είναι μια μικρογραφία του κράτους και το αδιάφορο και άξεστο υποκείμενο που κρατά τα ηνία της, ο επικεφαλής μιας ανεκδιήγητης πολιτείας.
Το πρόγραμμα του Ρίκι, εργασία 14 ώρες επί 6 ημέρες την εβδομάδα, είναι η καθημερινότητα εκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο, αλλά και πολιτών της δικής μας ηλιόλουστης και όμορφης χώρας. Δυστυχώς η δουλειά υπό αυτές τις συνθήκες δεν τονίζει την αυτοπεποίθηση του Ρίκι, ούτε του δίνει πίσω τη χαμένη του αξιοπρέπεια. Το χέρι του αρχηγού της αποθήκης τοποθετεί μια θηλιά γύρω από τον λαιμό του Ρίκι. Λίγο-λίγο τη σφίγγει και δεν την αφήνει, ούτε και όταν ο Ρίκι φτάνει στα όρια των αντοχών του.
Ακόμη, όμως, και τότε ο Λόουτς δεν αφήνει τον ήρωα να πέσει στα μάτια του θεατή. Είναι ένας καλός σύζυγος και πατέρας και έχει στο πλευρό του την Άμπι, μια ευγενική γυναίκα που περιποιείται ηλικιωμένους με περίσσια αγάπη. Ονειρεύονται ένα δικό τους σπίτι, ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους, παρά τα προβλήματα και την παραβατική συμπεριφορά που εμφανίζει ο γιος τους Σεμπ. Όλη η αγωνία του Ρίκι συνοψίζεται σε μια φράση της 11χρονης Λίζα, η οποία, βοηθώντας μια μέρα τον πατέρα της στις παραδόσεις, του λέει το εξής: «Μπαμπά, μακάρι να μην έπρεπε να παλεύεις τόσο πολύ». Τι να πει κανείς ακούγοντας αυτά τα λόγια; Η αναγνώριση του μόχθου των γονιών από τα παιδιά είναι ένα βασικό στοιχείο της πλοκής για τον Πολ Λάβερτι, σεναριογράφο και συνεργάτη του Λόουτς.
Ο Λάβερτι βρίσκει τις κατάλληλες λέξεις και εικόνες, όπως έκανε και στον Ντάνιελ Μπλέικ, για να εξηγήσει το πλήθος των συναισθημάτων. Στο τέλος όλα εκρήγνυνται στην οθόνη. Το δράμα εξελίσσεται πλέον στον δρόμο με την οικογένεια Τέρνερ παρούσα να εκφράζει το πόσο δυνατή την κρατάει η αγάπη, την ίδια ώρα που ο Ρίκι αναλαμβάνει και πάλι τις ευθύνες του χωρίς να υπολογίζει το κόστος.
Ο κινηματογράφος του Κεν Λόουτς είναι πολιτικός και κοινωνικός. Με τις ταινίες του αποδεικνύει ότι οι τέχνες είναι το μοναδικό μέσο που έχει τη δύναμη να ακουμπά το κοινό και να το θυμώνει. Να το θυμώνει με τα κακώς κείμενα που διαιωνίζονται εξαιτίας της στασιμότητας των θεσμών που δίνουν εξουσία σε άτομα κατωτάτης στάθμης, ενισχύοντας την κατάφωρη αδικία εναντίον των πολιτών. Καλό είναι, λοιπόν, να μην απουσιάσετε, αλλά να παρακολουθήσετε την ταινία του!
****/5
Από τη Δέσποινα Τριανταφυλλίδου,
Δρα Κινηματογράφου του Α.Π.Θ.
μέλος της Ελληνικής Ακαδημίας
Κινηματογράφου και της Πανελλήνιας
Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου
