Ψηφίδες που πολλαπλασιάζονται από μικρές και μεγάλες στιγμές ευποιίας γενναιόδωρων, αλτρουιστών, ανιδιοτελών συμπολιτών. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η δωρεά της Παναγιώτας Παπαγιάννη, κόρης της Λαρισαίας λογοτέχνιδας Βασιλικής (Κικής) Παπαγιάννη, δωρεά που ουσιαστικά είναι και «διαθήκη» της Κικής Παπαγιάννη προς το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο και κατά συνέπεια προς την πόλη της Λάρισας και τους κατοίκους της. Το Λαογραφικό Μουσείο από την πλευρά του, πυλώνας πολιτισμού της πόλης -και όχι μόνο- που με την εξωστρέφεια και την πολυσχιδή δράση του έχει καταστεί πόλος υποδοχής δωρεών, με μεγάλη χαρά αγκάλιασε άλλη μία υψηλής καλλιτεχνικής και αισθητικής αξίας δωρεά.
Στη δωρεά περιλαμβάνονται ένα μεγάλο μέρος της βιβλιοθήκης της Κικής και του Σταύρου Παπαγιάννη -που θα εμπλουτίσει περαιτέρω την ήδη πλούσια βιβλιοθήκη του Μουσείου- με λαογραφικά, ιστορικά, λογοτεχνικά βιβλία, αλλά και λαογραφικό υλικό όπως υφαντά και χάλκινα αντικείμενα.
Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Μιλώντας για τη δωρεά η διευθύντρια του Λαογραφικού Μουσείου κ. Φανή Καλοκαιρινού σημείωσε ότι «Καταρχήν θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την κ. Παπαγιάννη για τη σπουδαία αυτή δωρεά. Πρόκειται για δωρεά ενός μεγάλου μέρους της βιβλιοθήκης των γονέων της αλλά και λαογραφικό υλικό όπως υφαντά και χάλκινα αντικείμενα, άλλωστε η μητέρα της ήταν συλλέκτρια λαογραφικού υλικού και λάτρης της παράδοσης. Θυμάμαι όταν ήμουν φοιτήτρια στο τελευταίο έτος στο Πανεπιστήμιο και εργαζόμουν εθελοντικά στο Μουσείο, η Λένα Γουργιώτη, με είχε πάει στο σπίτι της αείμνηστης Κικής Παπαγιάννη για να μου δείξει τα υπέροχα μπακίρια και τα υπέροχα σινιά που είχε, κι όλα τα άλλα πανέμορφα αντικείμενα. Είχα αντικρίσει τότε μια σπουδαία συλλογή από χάλκινα σινιά με εγχάρακτο διάκοσμο και τουράδες και είχα μείνει έκθαμβη, είμαι πολύ χαρούμενη που όλος αυτός ο πλούτος περνάει στο Λαογραφικό Μουσείο. Η Κική Παπαγιάννη έκανε δωρεές στο Μουσείο, δώρισε κασέτες με διάφορες διαλέξεις, λαογραφικό και ιστορικό υλικό, επίσης δώρισε έργα της και ένα μεγάλο μέρος του φωτογραφικού αρχείου με χειρόγραφη τεκμηρίωση. Είναι πολύ σπουδαίο που συνεχίζεται η παράδοση και η εμπιστοσύνη προς το Λαογραφικό Μουσείο, τη διαβεβαιώ ότι θα αξιοποιηθεί το υλικό και θα αναδειχθεί με τον τρόπο που πρέπει και την ευχαριστώ πολύ».
Ο ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Πάνος Σάπκας από την πλευρά του στάθηκε στο πολύ σημαντικό έργο που παράγουν τα μουσεία της πόλης, αλλά και στη φιλοσοφία των Λαρισαίων να κάνουν δωρεές, τονίζοντας ότι «Στη Λάρισα όχι μόνο υπάρχει, αλλά συνεχώς διατρανώνεται η θέληση για προσφορά από ανθρώπους που την αγαπούν. Τα παραδείγματα πολλά: Ο Γ.Ι. Κατσίγρας, οι Γουργιώτηδες και πολλοί άλλοι... Ανθρωποι που αγαπούν την πόλη και τον πολιτισμό δίνουν μια άλλη πνοή σ' αυτό συμβάλλοντας σ’ αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε: να κρατήσουμε δηλαδή σε υψηλό επίπεδο όλα μας τα μουσεία. Η Λάρισα πλέον θεωρείται ως πόλη των μουσείων, έχουμε πολλά μουσεία, μουσεία που δουλεύουν σωστά. Αυτό εμφυσεί την απαραίτητη εμπιστοσύνη σ' αυτούς τους ανθρώπους που θέλουν να προσφέρουν, ξέρουν δηλαδή ότι διαχειριζόμαστε σωστά αυτό το οποίο αφήνουν ως παρακαταθήκη σ' εμάς. Η Κική Παπαγιάννη είναι μια από αυτές τις περιπτώσεις, τη γνώριζα και προσωπικά, έχει αφήσει μία πολύ μεγάλη παρακαταθήκη στον πολιτισμό, που συνεχίζεται μέσα από τη συγκεκριμένη δωρεά στο Λαογραφικό Μουσείο. Θα ήθελα λοιπόν και μέσα από την εφημερίδα σας να ευχαριστήσω την κ. Παναγιώτα Παπαγιάννη γι’ αυτή την πολύ σπουδαία προσφορά και να τη διαβεβαιώσω ότι όσα πρόσφερε είναι πια κτήμα της πόλης και θα διαφυλαχθούν και αναδειχθούν με τον προσήκοντα τρόπο και σεβασμό».
«ΑΝΗΣΥΧΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΜΟΥ»
Εξι χρόνια συμπληρώνονται μεθαύριο Τρίτη 10 Μαρτίου από τον θάνατο της Λαρισαίας λογοτέχνιδας Κικής Παπαγιάννη. Η Κική Παπαγιάννη κήρυκας της γυναικείας χειραφέτησης, πέθανε σε ηλικία 87 ετών το 2014. Μέσα από το έργο της -και όχι μόνο- μίλησε για κάθε είδους βία που υφίστανται οι γυναίκες. Γυναίκες από κάθε κοινωνική τάξη. Καταπιεσμένες από άντρα, πατέρα, αδελφό, ή απ’ οπουδήποτε αλλού, φτωχές ή όχι. Οι γυναίκες της Κικής Παπαγιάννη έχουν μια βαθιά σοφία της ζωής. Η ελευθερία τους είναι εσωτερική. Μιλώντας στην «Ε» για τη δωρεά η κόρη της Κικής Παπαγιάννη, κ. Παναγιώτα, θα τονίσει «Οι γονείς μου ήταν πολύ φίλοι με τους Γουργιωταίους. Η μάνα μου και ο πατέρας μου έσωζαν με τις λέξεις την ιστορία του τόπου και ο Γιώργος και η Λένα έσωζαν με αντικείμενα. Ηταν επόμενο λοιπόν τα αντικείμενα του σπιτιού που είχαν κάποια αξία να πάνε στο Λαογραφικό Μουσείο. Δεν είχαν κανένα νόημα να μείνουν σε ιδιώτες. Στη δωρεά περιλαμβάνονται βιβλία που ενέπνεαν τη μητέρα μου, όπως οι πρώτες εκδόσεις πολλών βιβλίων του Νίκου Πολίτη. Η μητέρα μου κυκλοφορούσε πάντα με ένα μπλοκάκι και σημείωνε ό,τι της έκανε εντύπωση. Οι γονείς μου ήταν άνθρωποι με πολύ μεγάλο πνευματικό πλούτο, το σπίτι είναι ντυμένο με βιβλιοθήκες. Θυμάμαι όταν φεύγαμε για διακοπές, φεύγαμε με βαλίτσες γεμάτες βιβλία, αυτοί μετέφεραν το γραφείο τους, κι ομοίως κι εγώ μετέφερα με τη βαλίτσα μου τα δικά μου βιβλία. Και οι δυο αγαπούσαν πολύ το θέατρο και πηγαίναμε τακτικά, πηγαίναμε επίσης να ακούσουμε κονσέρτα κλασικής μουσικής, αλλά και σε παραστάσεις μπαλέτου, επισκεπτόμασταν εκθέσεις, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους. Είχαν τη δίψα να μάθουν, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, ήταν πνεύματα ανήσυχα και ανοιχτά στα ερεθίσματα».
Ποια ήταν
η Κική Παπαγιάννη
Η Κική Παπαγιάννη γεννήθηκε στη Λάρισα το 1927 και στη διάρκεια της Κατοχής ανέλαβε ενεργό αντιστασιακό ρόλο ενταγμένη στην ΕΠΟΝ. Οι εμπειρίες της Κατοχής και της Αντίστασης κατέχουν κεντρική θέση στο λογοτεχνικό της έργο και καθοδήγησαν και τις σχετικές ιστοριοδιφικές έρευνες για τη συλλογή προφορικών μαρτυριών για πρόσωπα και γεγονότα της εποχής. Έζησε για μια δεκαετία στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε οικονομικές και πολιτικές επιστήμες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στα γράμματα εμφανίστηκε με διήγημά της το 1952.
Καλλιέργησε τη μικρή φόρμα, κυρίως το διήγημα. Έγραψε επίσης νουβέλες, μυθιστορήματα και συνέλεξε προφορικές αφηγήσεις και μαρτυρίες για την περίοδο 1940-1949, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Αντί» μεταξύ 1977 και 1979, στην εφημερίδα «Ημερήσιος Κήρυκας» της Λάρισας και στη συλλογική έκδοση «Γυναίκες στην Αντίσταση. Μαρτυρίες (1982)». Κείμενά της δημοσιεύτηκαν σε έγκυρα περιοδικά, όπως Επιθεώρηση Τέχνης και Νέα Εστία.
Τα πεζογραφήματά της ακολουθούν την ηθογραφική παράδοση, όπου η περιγραφή ενός κόσμου και η ψυχογράφηση των χαρακτήρων που κινούνται μέσα σε αυτόν συνταιριάζονται με την ιστορική κατάθεση και τη γυναικεία οπτική. Χαρακτηριστική είναι η γλώσσα της, μια ποιητικότροπη ρυθμική δημοτική με πολλές λαϊκές λέξεις και επιρροές από το δημοτικό τραγούδι.
Του Θανάση Αραμπατζή
