Δεν χωρά αμφιβολία πως η ετήσια εμποροπανήγυρη της Ελασσόνας, που ξεκινά μεθαύριο Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου (καθιερωμένο εδώ και πάρα πολλά χρόνια), «ξυπνάει» μνήμες και θύμησες για τον κόσμο και είναι «δεμένη» με την ιστορία και την παράδοση της Ελασσόνας και της γύρω περιοχής.
Το συγκεκριμένο εμπορικό - κοινωνικό γεγονός, που οι ιστορικές πηγές το έχουν καταγράψει να υπάρχει στην Ελασσόνα από τον 16ο αιώνα(!), σηματοδοτεί την επικείμενη είσοδο του φθινοπώρου, και είθισται κάθε χρόνο να προσελκύει από τις πρώτες ώρες λειτουργίας του εκατοντάδες επισκέπτες από την Ελασσόνα, την επαρχία της, από την ευρύτερη περιοχή του νομού Λάρισας, αλλά και από όμορους νομούς (Τρίκαλα, Κοζάνη, Πιερία, Γρεβενά).
Ήδη, αναμένεται κοσμοσυρροή και αυξημένη προσέλευση του κόσμου στους χώρους της εμποροπανήγυρης της Ελασσόνας, ακόμη και από τις βραδινές ώρες της Κυριακής (παραμονή), αφού οι προβλέψεις των μετεωρολόγων κάνουν λόγο για καλό καιρό, με δεδομένη τη βραδινή φθινοπωρινή «ψύχρα». Για την ώρα, οι εκθέτες – έμποροι, που έχουν έρθει στην Ελασσόνα για τις σχετικές προετοιμασίες και για να διαθέσουν τα εμπορεύματα και την πραμάτεια τους δείχνουν μάλλον συγκρατημένα αισιόδοξοι, ελπίζοντας πως τελικά ο καιρός θα σταθεί σύμμαχός τους, χωρίς φθινοπωρινές καταιγίδες (…συνηθισμένο φαινόμενο τέτοια εποχή).
Το παζάρι θα λειτουργεί στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της λαϊκής αγοράς, από μεθαύριο Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου έως και την ερχόμενη Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου.
Παρότι η εμποροπανήγυρη της Ελασσόνας έχασε πολύ μεγάλο κομμάτι της παλαιάς «αίγλης» της και παρά τις παγιωμένες διαμαρτυρίες του εμπορικού κόσμου της περιοχής (…που, εδώ και αρκετά χρόνια, προτείνει την κατάργηση ή τη ριζική αναβάθμισή της), εξακολουθεί να συγκινεί μεγάλο τμήμα του πληθυσμού όλης της επαρχίας Ελασσόνας, αλλά και όμορων περιοχών με την Ελασσόνα, ιδίως δε τον νεαρόκοσμο, που αναζητά τρόπους διαφυγής και διασκέδασης, έστω και για λίγες μέρες, πριν αρχίσει η νέα σχολική χρονιά.
Οι έμποροι και μικροπωλητές που ήδη μίσθωσαν ή μισθώνουν τα στέγαστρα και τους χώρους του Παζαριού (…η σχετική δημοπρασία «τρέχει» και ολοκληρώνεται) συνήθως προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, τους γειτονικούς νομούς, αλλά και από διάφορες άλλες μακρινές και κοντινές περιοχές της χώρας (όπως Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Πάτρα, Ιωάννινα, Λαμία, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, Σέρρες κ.ά.).
Να σημειωθεί ότι τα έσοδα από τους ενοικιαζόμενους χώρους αναμένεται να αποφέρουν στα ταμεία του Δήμου Ελασσόνας αρκετές χιλιάδες ευρώ, δίνοντας, σαφώς, μια οικονομική μικρή «ανάσα», στις δύσκολες σημερινές εποχές (…και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση).
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
Το γεγονός του Ελασσονίτικου Παζαριού, οι ιστορικές πηγές το έχουν καταγράψει να υπάρχει στην Ελασσόνα… από τον 16ο αιώνα! Ιστορικό, κοινωνικό και ίσως ερευνητικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα όσα είχε «καταθέσει» στην «Ε», παλαιότερα, πριν 8 χρόνια, ο - αείμνηστος πια - Ελασσονίτης ιστορικός - δημοσιογράφος – λογοτέχνης Αλέξανδρος Κελέσης, λέγοντας τότε χαρακτηριστικά ότι δεν έχει προσδιοριστεί πότε ακριβώς καθιερώθηκε το Ελασσονίτικο Παζάρι, αλλά από τις γραπτές μαρτυρίες, τόσο από τα λιτά έγγραφα της βιβλιοθήκης της Μονής Ολυμπιώτισσας, και ιδιαίτερα από τις περιγραφές του Τούρκου περιηγητή - συγγραφέα Ελβ. Τζελεμπή, το Παζάρι γινόταν από τον 16ο αιώνα:
«Σ' αυτόν τον τόπο, μια φορά τον χρόνο, γίνεται μεγάλο παζάρι, το οποίο ονομάζεται πανηγύρι. Εδώ, κατά τον μήνα Ιούλιο, όταν τα προϊόντα είναι άφθονα, 200.000 - 300.000(!) άνθρωποι προσέρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου, όπως Έλληνες, Άραβες, Πέρσες, Λαρισινοί, Μολδαβοί. Οι πλουσιότεροι έμποροι στήνουν τα μαγαζιά τους με τα πολύτιμα εμπορεύματά τους, τα οποία φέρνουν από την πατρίδα τους. Για 15 ημέρες η Ελασσόνα γίνεται μια λαοθάλασσα κι είναι αδύνατο να περιγραφεί το πλήθος. Το εμπόριο που διεξάγεται εδώ είναι…άλλο πράγμα! Το χρήμα ρέει, όπως ο ποταμός Νείλος της Αιγύπτου. Μυθικά πλούτη, εκατοντάδες χιλιάδες φορτώματα καραβανιών ξαναφορτώνονται για διάφορα μέρη του κόσμου. Προσπαθώ να περιγράψω την εμποροπανήγυρη, αλλά μου είναι αδύνατο...». Αυτά περιέγραφε, ανάμεσα στα άλλα, φανερά εκστασιασμένος για όλα αυτά που είδε, ο Τούρκος περιηγητής - συγγραφέας Ελβ. Τζελεμπή για το παζάρι της Ελασσόνας.
«Η περιγραφή αυτή του περιηγητή Τζελεμπή μοιάζει σαν φανταστικό παραμύθι. Τόσο μεγάλο παζάρι, τόσοι έμποροι, τόσος πλούτος, είναι δυνατόν; Όμως, ο Τζελεμπή θεωρείται σοβαρός άνθρωπος και αναγνωρισμένος συγγραφέας και πολλά από αυτά που έγραψε, θεωρούνται από τους σύγχρονους πιστευτά. Σε κάθε περίπτωση, και να υπερβάλλει λίγο, δε σημαίνει τίποτα. Φαίνεται πως το παζάρι της Ελασσόνας στα παλιά χρόνια ήταν σημείο αναφοράς, από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας και συμπεραίνει κανείς πως η πόλη ευημερούσε και η Ελασσόνα ήταν πολυπληθής...», τόνιζε ο ιστορικός Αλέξ. Κελέσης. Και ο Ελασσονίτης ερευνητής ολοκλήρωσε τότε στην «Ε»: «Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Τζελεμπή προσδιορίζει το παζάρι τον Ιούλιο, αφού ο ίδιος, τον μήνα αυτό, βρισκόταν στην Ελασσόνα. Μιλάμε για τον Ιούλιο του 1668!! Βέβαια, για άγνωστους λόγους το παζάρι μετατέθηκε για τις 2 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο και παρέμεινε έτσι έως και στις ημέρες μας...».
Τέλος, σε έγγραφο του 1667 αναφέρεται οργανωμένη επιδρομή 70 κλεφτών, στη θέση «Αι-Γιάννης» της Βέροιας εναντίον εμπόρων …που κατευθύνονταν στην εμποροπανήγυρη της Ελασσόνας! Οι κλέφτες αυτοί «εισβάλλοντες εις το χωρίον με τας σημαίας των, αφού αφαίρεσαν πάντα τα τρόφιμά των (των εμπόρων), εφόνευσαν τινάς εξ αυτών».
Η απορία όλων στην Ελασσόνα και όχι μόνο είναι το πώς τελικά θα «τρέξει» ο τζίρος και γενικότερα η κίνηση του φετινού παζαριού της Ελασσόνας, μέσα σε μια δύσκολη περίοδο οικονομικής κρίσης για όλα τα νοικοκυριά και για τον εμπορικό κόσμο της χώρας μας, σε μια περίεργη εποχή, όπου τα οικονομικά περιθώρια του κόσμου έχουν «στενέψει» δραματικά με τους φόρους να «τρέχουν». Όπως λένε «κουμπωμένοι» άνθρωποι της εμπορικής «πιάτσας» της περιοχής, «σίγουρα, οι επόμενες 4 μέρες θα δείξουν…».
ΕΛΑΣΣΟΝΑ (Γραφείο «Ε»)
του Γιάννη Μουκίδη
