Η Στέλλα, η κεντρική ηρωίδα του «Καθρέφτες και Είδωλα», είναι μια γυναίκα που καθρεφτίστηκε σε βρόμικα νερά. Αλλά απ’ όλες τις εκφάνσεις της πραγματικότητάς της, σηκώνει το ανάστημα της και επιλέγει να εστιάσει σ’ εκείνη που ξεχειλίζει αγάπη, αυτοθυσία και γενναιότητα. Και τελικά θα επιλέξει τους καθρέφτες της έτσι όπως εκείνη θέλει. Αυτό άλλωστε είναι και το μήνυμα που θέλει να περάσει η συγγραφέας… Εμείς κρατάμε το «τιμόνι» της ζωής μας και εμείς επιλέγουμε σε ποια είδωλα θα καθρεφτιστούμε. Η Ελένη Γκίκα-Πετρουλάκη ενθουσιασμένη για το γεγονός ότι παρουσιάζει το βιβλίο της στη Λάρισα, μια πόλη αγαπημένη για εκείνη, με ευτυχισμένες αναμνήσεις από τα φοιτητικά της χρόνια μιλά στην «Ε» για το «πνευματικό» της παιδί, για τους δεσμούς της με τη Λάρισα αλλά και για τα ερεθίσματα που ωθούν κάποιον στη συγγραφή ενός βιβλίου.
Συνέντευξη: Νατάσα Πολυγένη
- Γυναίκα με καριέρα, μητέρα, σύζυγος και συγγραφέας. Ποια είναι η πιο δύσκολη αποστολή και για ποια από τις ιδιότητές σας θα θέλατε περισσότερο χρόνο κάθε μέρα;
Δεν αναφέρατε πως είμαι και φοιτήτρια. Από εκείνους τους «αιώνιους» που λένε… Η αλήθεια είναι πως ο χρόνος είναι πολύ περίεργο πράγμα. Ενώ δεν είναι ποτέ αρκετός, πόσοι από εμάς, δεν έχουμε κοιτάξει το ρολόι μας με την αίσθηση πως η ώρα δεν περνάει με τίποτα; Αυτό το τελευταίο προσπαθώ να ελέγξω. Γιατί αν το καλοσκεφτούμε δεν υπάρχει τίποτα πιο παράλογο από το να παρακαλούμε να περάσει η ώρα. Και κάπως έτσι καταλήγω να είμαι συνέχεια στο «δεν προλαβαίνω». Για να μην πέφτω στην παγίδα του «βαριέμαι» φορτώνομαι με «ιδιότητες» και πιστέψτε με, αν είχα κι άλλο χρόνο θα πρόσθετα κι άλλες. Όσο για το ποια είναι η πιο δύσκολη αποστολή, όλες έχουν τις δυσκολίες τους και όλες έχουν τη γοητεία τους. Νομίζω πως είναι πιο δύσκολο να φοράς μόνο ένα καπέλο από το να έχεις πολλά να αλλάζεις. Δεν θα άντεχα να είμαι μόνο επαγγελματίας ή μόνο μητέρα ή μόνο σύζυγος. Μου αρέσει να μετακινούμαι από τον έναν ρόλο στον άλλο μέσα στη μέρα. Και νομίζω πως αρέσει και στους οικείους μου. Από την άλλη ο χρόνος δεν είναι σαν τα χρήματα. Δεν μπορείς να δημιουργήσεις περισσότερο. Έχουμε 24 ώρες την ημέρα και αυτό δεν αλλάζει. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι διαχειριστούμε αυτές τις ώρες όσο καλύτερα μπορούμε.
- Ποια εσωτερική ανάγκη ωθεί κάποιον να γράψει μυθιστόρημα;
Για μένα τουλάχιστον, είναι η ανάγκη να διοχετεύσω τη φαντασία μου σε κάτι δημιουργικό. Αν οι σκέψεις που παίρνουν μορφή μέσα σε κάθε μυθιστόρημα αφήνονταν στη μοίρα τους, να πέφτουν η μία πάνω στην άλλη μέσα στο κεφάλι του συγγραφέα, φαντάζεστε σε τι κατάσταση θα ήταν αυτός ο συγγραφέας; Σε τι είδους άνθρωπο θα εξελισσόταν; Βέβαια στην πορεία της διαδικασίας συγγραφής ενός μυθιστορήματος προκύπτουν κι άλλα οφέλη. Ήρθα αντιμέτωπη με πολλά δικά μου ερωτήματα γράφοντας. Σε κάποια μάλιστα βρήκα και μερικές ικανοποιητικές απαντήσεις. Η συγγραφή, ιδιαίτερα μάλιστα η μυθιστορηματική γραφή, πέρα από πολλά άλλα είναι και μια διαδικασία ουσιαστικής μάθησης. Μαθαίνεις τον εαυτό σου γράφοντας και αν είσαι τυχερός παίρνεις και μια μυρωδιά για το τι γίνεται στις ψυχές των άλλων.
- Πιστεύετε ότι το σημαντικότερο εφόδιο ενός πεζογράφου είναι το ταλέντο ή ικανότητες που αποκτά μέσα από την έφεσή του στο διάβασμα και τις εμπειρίες που βιώνει; Θεωρείτε ότι το ταλέντο είναι έμφυτο ή μπορεί να αποκτηθεί και να καλλιεργηθεί στην πορεία της ζωής ενός ανθρώπου;
Ισχύουν και τα δύο. Το ταλέντο αν δεν δουλευτεί, θα παραμείνει μια αδρανής γενετική δυνατότητα, ένα βιολογικό χαρακτηριστικό που δεν εκδηλώθηκε. Πέρα όμως απ΄ τη δουλειά νομίζω πως είναι σημαντικό και το ευρύτερο περιβάλλον και αυτό είναι κάτι που έχει εφαρμογή στα πάντα και όχι μόνο στην πεζογραφία. Θα είχαμε ακούσει ποτέ τις μελωδίες του Μότσαρτ αν εκείνος είχε μεγαλώσει σε μια κοινωνία που απεχθανόταν τη μουσική; Σε ένα πιο καθημερινό παράδειγμα, θα είχε εξελιχθεί ο Ronaldo σε αυτό που ξέρουμε αν είχε γεννηθεί σε μια γειτονιά που απαγόρευε τα παιχνίδια με μπάλες; Νομίζω πως το ταλέντο σε οποιοδήποτε τομέα, χρειάζεται και πολλή δουλειά αλλά και το κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει.
- Ποια είναι τα πρότυπα μιας νέας λογοτέχνη και τι σας συνδέει με τη Λάρισα;
Σίγουρα έχω επηρεαστεί βαθιά από το παράδειγμα πολλών ανθρώπων. Από συγγραφείς, ανθρώπους του πνεύματος, πολιτικούς ηγέτες, αθλητές, καλλιτέχνες αλλά και από καθημερινούς ανθρώπους που μου έχουν εμπνεύσει το θαυμασμό με το ψυχικό τους σθένος, το ήθος και τα έργα τους. Τείνω όμως σε επίπεδο προτύπων να κρατώ ιδέες και αξίες. Έννοιες όπως η ευγνωμοσύνη, η δικαιοσύνη, η ανοχή… έννοιες φευγαλέες που χρειάζεται να τις κυνηγάς μια ζωή για να καταφέρνεις να τις κατακτάς έστω στιγμιαία.
Σχετικά με τη Λάρισα… αυτή η πόλη υπήρξε σημείο εκκίνησης για μένα. Ήρθα εδώ στις αρχές της δεκαετίας του ’90, την προηγούμενη χιλιετία δηλαδή, σε μια ηλικία και μια εποχή που όλα μου φάνταζαν εφικτά. Δεν ξέρω αν ήταν η αθωότητα εκείνων των χρόνων ή το οπτικό φίλτρο της νεότητας, αλλά τα χρόνια που έζησα εδώ έχουν ταυτιστεί στη μνήμη μου με τον όρο «ευτυχία». Ακόμα και σήμερα, όταν κάτι καλό συμβαίνει στη ζωή μου, βλέπω στον ύπνο μου πως επιστρέφω στο φοιτητικό μου διαμέρισμα στη Λάρισα. Την αγαπώ αυτήν την πόλη. Νιώθω πως με αγκάλιασε, με φρόντισε και με προετοίμασε να βγω στον κόσμο και να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου. Από τη μέρα που κανονίστηκε η παρουσίαση του βιβλίου μου εδώ, με έχει καταβάλει ένας σχεδόν παιδιάστικος ενθουσιασμός. Είναι κάπως σαν να ξανάγινα 19 χρονών…
- Στο βιβλίο σας «Καθρέφτες και Είδωλα» μια μάνα επιλέγει τη φυλακή αντί της κόρης της, για το φόνο του σατράπη συζύγου της. Και μια κόρη επιλέγει τη σιωπή κατηγορούμενη για ένα έγκλημα που δεν έπραξε. Υπάρχουν στην πραγματική ζωή ηρωικές στιγμές και ήρωες;
Και βέβαια υπάρχουν! Η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη από τέτοιες στιγμές και τέτοιους ανθρώπους. Όλοι λίγο πολύ, δεν θυσιάζουμε κάτι από τον εαυτό μας για εκείνους που αγαπάμε; Όσο αφανείς και αν είναι αυτοί οι καθημερινοί ήρωες, όσο δεδομένοι και αν συχνά θεωρούνται, δεν παύουν να είναι ήρωες. Οι άνθρωποι που γυρνούν στο σπίτι τους κατάκοποι απ΄ τη δουλειά και βρίσκουν τη δύναμη να χαμογελούν στα παιδιά τους, εκείνοι που βγαίνουν απ ΄το δρόμο τους για να βοηθήσουν έναν συνάνθρωπο, αυτοί που θέτουν την υγεία τους και τη ζωή τους σε κίνδυνο για να κάνουν το εργασιακό τους καθήκον… Μπορώ να σκεφτώ άπειρα παραδείγματα. Το θέμα είναι ποιους επιλέγουμε να δούμε. Από ποιους επιλέγουμε να παραδειγματιστούμε. Σε ποιους τελικά καθρεφτιζόμαστε…
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Το μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα – Πετρουλάκη «Καθρέφτες και είδωλα» θα παρουσιαστεί στο Γαλλικό Ινστιτούτο Λάρισας, σήμερα, στις 7 μμ σε εκδήλωση που συνδιοργανώνουν οι Εκδόσεις Ψυχογιός, το βιβλιοπωλείο Άνεμος και το Γαλλικό Ινστιτούτο. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο δημοσιογράφος-νομικός κ. Γιάννης Σιούλας, ο Δρ. Συγκριτικής Λογοτεχνίας και δημοσιογράφος Αλέξης Καλέσης, και η ίδια η συγγραφέας.
