«Οι Στοιχειωμένοι» θα ανέβουν σήμερα Πέμπτη στις 8 μ.μ. στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας με το κοινό της Λάρισας να έχει την ευκαιρία και την τύχη να δει τα αριστουργηματικά ελληνικά δημοτικά τραγούδια το «Γιοφύρι της Άρτας», «Του Νεκρού Αδελφού» και «Το Στοιχειό της Χάρμαινας» να γίνονται μιούζικαλ για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού μουσικού θεάτρου! Ο Δημήτρης Μαραμής στη σημερινή συνέντευξή του ανάμεσα σε άλλα μιλάει για τη σημερινή παράσταση, τη δημοτική μας κληρονομιά, τους νέους δημιουργούς, αλλά και τη μελλοντική του πρόθεση να εμπλακεί πιο ενεργά στην ανάπτυξη του πολιτισμού της Λάρισας.
*Κύριε Μαραμή, σήμερα στο Δημοτικό Ωδείο θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά «Οι Στοιχειωμένοι», το νέο σας έργο, με σημείο αναφοράς κείμενα της παράδοσής μας. Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο γι’ αυτό;
-Εδώ μιλάμε για την προφορική μας παράδοση. Ποίηση που διαδόθηκε μέσα στους αιώνες από στόμα σε στόμα. Ο ποιητής εδώ είναι ο λαός μας. Αυτό είναι συγκλονιστικό. Μέσα στα δύο αριστουργηματικά αυτά δημοτικά τραγούδια το Γιοφύρι της Άρτας και τον Νεκρό Αδελφό, κρύβονται οι αρχέγονοι μύθοι της ζωής και του θανάτου. Η Γυναίκα του Πρωτομάστορα είναι μία άλλη Ιφιγένεια που θα θυσιαστεί προκειμένου να επιτευχθεί το έργο και ο στόχος των πολλών και του ηγέτη τους, ο Νεκρός αδελφός θα ανέβει από τον Άδη σαν τον Άδωνη ή την Περσεφόνη, θα περπατήσει ο νεκρός με το ζωντανό όπως ο Ορφέας και η Ευρυδίκη. Είναι συμπυκνωμένα ποιήματα με μεγαλύτερη δύναμη των αρχαίων αττικών τραγωδιών. Η δύναμή τους είναι άφθαρτη καθώς ο λόγος τους είναι άφθαρτος. Η θεματολογία τους είναι οι μύθοι που ρίζωσαν στον φόβο και στις ανάγκες ενός πρωτόγονου ψυχισμού, των πρώτων ανθρώπων που κατάφεραν να αρθρώσουν ανθρώπινο λόγο, ανθρώπινη λαλιά... σαν τα πουλιά μέσα στο ποίημα. Οι σχέσεις μάνας και γιου, αδερφής κι αδερφού, άντρα και γυναίκας, εραστή κι ερωμένης, έρχονται από το παρελθόν, από τη ρίζα τους να μας ταρακουνήσουν και να μας σφίξουν την καρδιά. Ρέει το αίμα ζωντανό σε αυτά τα έργα. Γιατί άραγε ανατριχιάζουμε συνέχεια στις πρόβες με αυτά τα έργα; Γιατί οι ήρωές τους, οι πράξεις τους, τα λόγια τους, είναι πολύ βαθιά μέσα μας, στο υποσυνείδητό μας, στην ψυχή μας.
*Θεωρείτε τον εαυτό σας λίγο… ιερόσυλο που «πειράζετε» κείμενα της παράδοσής μας;
-Θα ήμουν ιερόσυλος εάν τα κακοποιούσα. Αλλά, εάν μέσα από τη μελοποίησή τους, καταφέρνω να δώσω μία δική μου ανάγνωση που απελευθερώνει τη συγκινησιακή τους φόρτιση, τα ξαναφωτίζει και τα αποκαλύπτει με το σύγχρονο ένδυμα μίας μουσικής που είναι πιο κοντά στον ακροατή τού σήμερα; Τότε είναι ιεροσυλία; Ή μήπως εκτός της καθαρά καλλιτεχνικής πρόθεσης η μουσική πράξη έχει κι έναν εκπαιδευτικό χαρακτήρα; Πόσοι είχαν κάτσει να διαβάσουν τους δέκα χιλιάδες στίχους του Ερωτόκριτου; Όμως χιλιάδες σε όλη τη χώρα άκουσαν την μελοποίησή μου και συγκινήθηκαν κι έμαθαν το έργο. Χαριτολογώντας πάντα, μάλλον για ιεραπόστολος μοιάζω παρά για ιερόσυλο. Εξάλλου μιλάμε για κείμενα τα οποία είναι έργα τέχνης, δεν είναι θρησκευτικά κείμενα. Δεν είναι κειμήλια κάποιας εκκλησίας, αλλά ολοζώντανα ποιητικά έργα που παραμένουν άφθαρτα στον χρόνο και γι' αυτό και ονομάζονται κλασικά.
*Εύκολο ή δύσκολο το εγχείρημα;
-Πάρα πολύ δύσκολο και για αυτό και το επιχειρώ. Είναι πρόκληση και κυνηγάω τις προκλήσεις και τα δύσκολα. Είναι γνωστό πως δεν καταπιάνομαι με συμβατικά θέματα και πως δεν ακολουθώ ποτέ ετοιμοπαράδοτες συνταγές. Προχωρώ σε μη αναμενόμενες προσεγγίσεις, έτσι ώστε να ικανοποιεί πλήρως τη δική μου αισθητική και συγκινησιακή προσέγγιση. Αυτό απαιτεί έρευνα, μελέτη, σκληρή δουλειά. Τυχαίνει τα τελευταία χρόνια, τα αποτελέσματα της συνθετικής μου προσέγγισης να βρίσκουν ολοένα και μεγαλύτερη ανταπόκριση στον κόσμο. Όχι όμως επειδή έβαλα νερό στο κρασί μου. Το αντίθετο.
*Εχετε δηλώσει πως καθηγητής σας στο Λονδίνο σας είχε πει «αν μπορείς να ζήσεις χωρίς να το κάνεις αυτό, κάνε στροφή και βγες». Τι έχετε να πείτε στους νέους καλλιτέχνες που αν και δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς να κάνουν αυτό, δεν γίνεται αλλιώς αφού πρέπει να δουλέψουν για να ζήσουν;
-Ο καθηγητής μου με είχε ρωτήσει όντως: είναι τόσο δυνατή η ανάγκη της σύνθεσης που να μην μπορώ να ζήσω χωρίς αυτή; Εάν δεν είναι θέμα ζωής και θανάτου η δημιουργία, μου είχε πει να μην το κάνω. Κανείς μας δεν μπορεί να ζήσει άνετα και με οικονομική ασφάλεια μέσα από την τέχνη. Ωστόσο όταν δημιουργείς έχεις μία ευτυχισμένη ζωή καθώς νιώθεις πλήρης ακόμα και με λιγότερα υλικά αγαθά. Το θέμα είναι τι επιλέγεις, τι θέλεις. Εμένα οι επιλογές μου είναι ξεκάθαρες από την παιδική ηλικία κιόλας. Για αυτό πορεύομαι χωρίς αναστολές και πισωγυρίσματα. Κι επίσης δεν με τρομάζει η ανασφάλεια όσο μπορώ να εργάζομαι σκληρά. Δεν φοβήθηκα στην αρχή, θα φοβηθώ τώρα;
*Ως Λαρισαίος της… προσφυγιάς παρακολουθείτε τα τεκταινόμενα της πόλης σας; Πώς κρίνετε το παραγόμενο πολιτιστικό προϊόν της;
-Εδώ θα πρέπει να πω κάποιες αλήθειες για τη σχέση μου με τη Λάρισα που δεν έχουν ειπωθεί δημόσια. Δυστυχώς δεν είχα επαφή με τη Λάρισα παρά μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια. Από τη χρονιά που ήρθα κι έπαιξα πρώτη φορά, δεν σταμάτησε η πόλη κι ο κόσμος της να με καλεί. Είτε με κάλεσμα της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού Λαρισαίων είτε με ιδιωτικούς φορείς και ιδιώτες, έχω τη χαρά και την τιμή να παρουσιάζω τα νέα μου έργα στην πόλη κάθε χρόνο. Θεωρώ τη Λάρισα πολύ μπροστά σε σχέση με άλλες επαρχιακές πόλεις, πολιτιστικά κι εκπαιδευτικά, μία πόλη που αναπτύσσεται γρήγορα και πλέον τη θεωρώ καλλιτεχνική και συναισθηματική μου πατρίδα περισσότερο από μία πόλη καταγωγής. Έρχομαι πάντα με μεγάλο ενθουσιασμό και εκτιμώ πολύ το κοινό της πόλης. Κάποια στιγμή ίσως να πρέπει να μπω πιο ενεργά στην ανάπτυξη του πολιτισμού της πόλης. Μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Προς το παρόν είμαι δεσμευμένος ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Δελφών "το Λάλον Ύδωρ", πέραν της ιδιότητάς μου ως συνθέτης.
Συνέντευξη: Θανάσης Αραμπατζής
