Η Θεσσαλιώτιδα

Από τον Κώστα Ελ. Δεληγιάννη

Όταν είπα τηλεφωνικά σε ένα γνωστό μου Μεσσήνιο, μη κάτοικο Λάρισας, ότι ο «Σύλλογος Φίλων του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας» θα εκδράμει στις αρχαιότητες της Καρδίτσας, εξέφρασε την έκπληξή του. «Έχει η Καρδίτσα αρχαιότητες;». Τον διαβεβαίωσα ότι ο πρόεδρος του συλλόγου μας, ο νομικός και δημοσιογράφος κ. Σιούλας, ήταν κατηγορηματικός για την έκταση και την ποιότητα των αποτελεσμάτων της αρχαιολογικής έρευνας στην ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας. Άλλωστε, με διαβεβαίωνε ότι υπερθεμάτιζε για την επιτυχία της εκδρομής και ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου μας, που είχε… «κάποια» σχέση με την Καρδίτσα.

Με αυτές βασικά τις προϋποθέσεις και έναν βροχερό καιρό ξεκινήσαμε Κυριακή πρωί για τη γειτονική πόλη. Λέω «ξεκινήσαμε», γιατί η αρχαιογνωσία και η ενημέρωση άρχισαν πριν καλά-καλά βγούμε από τη Λάρισα. Γιατί από εκεί και πέρα η παρουσία του γνωστού και καταξιωμένου αρχαιολόγου κ. Λεωνίδα Χατζηαγγελάκη, που «τύχη αγαθή» είναι ο αντιπρόεδρος του συλλόγου μας, συνέβαλε καθοριστικά όχι απλά να πετύχει η ημερήσια εκδρομή, αλλά να μας δοθεί η δυνατότητα να προσεγγίσουμε από μια άλλη διάσταση τη γνωστή μας Καρδίτσα.
Σε όλη τη διαδρομή μέχρι να φτάσουμε στην πόλη, η διαχρονική αφήγησή του γέμισε τον τόπο με κάστρα, ιερά, μνημεία, πεδία μαχών, ταφικά συγκροτήματα, αρχαίες πόλεις. Κοιτώντας τον τόπο από το αυτοκίνητο, σαν να ένιωθες ότι οι πρώτοι Θεσσαλοί που ήλθαν από την Πίνδο, αντικαθιστούσαν τους Βοιωτούς που σπρώχνονταν νοτιότερα. Η επίσκεψη στο εξαιρετικό μουσείο ξεπέρασε κάθε προσδοκία μας. Πλανεμένοι από την ποιότητα του Διαχρονικού Μουσείου της Λάρισας, δεν περιμέναμε ότι και στην Καρδίτσα στήθηκε μια επίσης εξαιρετική αρχαιολογική «θεματολογία». Δεν λέω απλά «συλλογή», γιατί με την ακάματη πρωτοβουλία του κ. Χατζηαγγελάκη, που υπήρξε ο πρώτος διευθυντής του, συγκροτήθηκε και λειτουργεί μια πολυεπίπεδη περιπλάνηση στην τεράστια ιστορία της περιοχής από την παλαιολιθική εποχή μέχρι τους νεότερους χρόνους. Δεν βλέπεις απλώς αρχαία αντικείμενα, αλλά διαχρονικά ιστορικά δρώμενα που αναδεικνύουν τη σημαντική θέση της ευρύτερης περιοχής της Καρδίτσας στη συνολική Ιστορία της χώρας. Μια έκθεση διαρθρωμένη στον χρόνο και στον χώρο, σε δύο φάσεις παρουσίασης, αφήνουν κατάπληκτο τον επισκέπτη. Οι θεματικές ενότητες (παλαιολιθική-μεσολιθική-νεολιθική-εποχή του χαλκού-μυκηναϊκή εποχή-εποχή του σιδήρου) αναδεικνύουν την κίνηση Πρωτοελλήνων, Βοιωτών, Αιολών, Περραιβών, Θεσσαλών, Μακεδόνων, Αθαμάνων, Ρωμαίων σε μια ασταμάτητη ροή πολιτισμών στην εξελικτική πορεία κατοίκησης του Θεσσαλικού χώρου. Και όλα αυτά δεμένα με τόπους συστηματικής ανασκαφής στο Κιέριο, στη Συκεώνα, στο Μεθύλιο, στην Όρθη, στη Μητρόπολη, στους Γόμφους, στην Αργιθέα. Μια δυτική Θεσσαλία -η Θεσσαλιώτιδα- με πανάρχαια ιστορία, σε κάμπους και βουνά, γεμάτη μαγούλες νεκροταφεία και απομεινάρια πόλεων. Με μοναδικά αρχαιολογικά σημεία συναρτημένα με σημαντικές ιστορικές περιόδους, όπως το ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς, το ιερό του Ασκληπιού, το ιερό extramuros, τον αρχαϊκό ναό του Απόλλωνα στη Μητρόπολη. Η επίσκεψη στον ναό του Απόλλωνα μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης στο Μουσείο της Καρδίτσας, σε έναν τόπο απαράμιλλης ομορφιάς και ήπιου κλίματος, σε μια καταπράσινη κοιλάδα κοντά στη Μητρόπολη που θεωρείται η πρώτη πόλη των Θεσσαλών, σφράγισε με τον καλύτερο τρόπο τις ενθουσιώδεις αντιδράσεις όλων μας για ό,τι είδαμε και μάθαμε. Γιατί η επίσκεψη αυτή ήταν πρώτα και κύρια ένα σημαντικό μάθημα ιστορίας. Στον χώρο που κρατά ακόμα στα σωθικά του, αναρίθμητα στοιχεία όλων των πολιτισμικών εκφάνσεων της εξελικτικής παρουσίας του ανθρώπου στη Θεσσαλία.