Ο κ. Τσιάνος με αφορμή τους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη που περιοδεύουν ανά την Ελλάδα και θα κάνουν στάση στο Κηποθέατρο Αλκαζάρ την Τρίτη 28 Αυγούστου, μιλάει σήμερα στην «Ε» για τους Αχαρνής, τον θρίαμβο που σημείωσαν επί δύο μέρες στην Επίδαυρο, τη θεατρική παιδεία των Λαρισαίων, τους μέντορές του, αλλά και το κίνητρό του μετά από 50 χρόνια στην κορυφή της σκηνοθεσίας στην Ελλάδα.
Συνέντευξη στον Θανάση Αραμπατζή
*Αχαρνής λοιπόν, αν μη τι άλλο ένα απαιτητικό έργο…
«Οι Αχαρνής ήταν μια δύσκολη, αλλά ωραία περιπέτεια. Είναι πολύ δύσκολα έργα αυτά με πολλές απαιτήσεις, με πολύ κόσμο, από την ακρόαση ακόμη που έρχονται πάρα πολλά παιδιά που είναι πολύ αξιόλογοι ηθοποιοί -ξέρουν να χορεύουν, να τραγουδάνε, να τα ”λένε” όπως λέμε στο θέατρο και να παίζουν και μουσικά όργανα. Το έργο το έγραψε ο Αριστοφάνης σε ηλικία 18μισι-19 ετών, ήταν το τρίτο έργο που έγραψε και μ’ αυτό πήρε το πρώτο βραβείο στα Λήναια, στα αγροτικά Διονύσια δηλαδή, τον 6ο χρόνο του Πελοποννησιακού Πολέμου. Με τα συμφέροντα της εξουσίας, των ξένων δυνάμεων, των συμμαχικών δυνάμεων να θέλουν πόλεμο. Ο Αριστοφάνης αισθάνεται την ανάγκη να μιλήσει για τα καλά της ειρήνης και να σατιρίσει τους πολεμοκάπηλους. Το έργο δεν είναι αντιπολεμικό, είναι φιλειρηνικό, πηγαίνει ένα πρωί ο ήρωάς μας, ο Δικαιόπολις, στη Βουλή, στον Αρειο Πάγο για να τους αναγκάσει να μιλήσουν πια για Ειρήνη, αλλά πάει μόνος του, γιατί οι πρυτάνεις και οι βουλευτές λείπουν, δεν πάει κανείς στην ώρα του. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να κάνουν δημόσιες σχέσεις, και δεν νοιάζονται καθόλου για τα προβλήματα της πόλης. Μόνο κατά το μεσημέρι κατασκοτώνονται ποιος θα πιάσει πρώτη θέση στη Βουλή, έρχονται και κάτι ”σούργελα” αντιπρόσωποι των ξένων δυνάμεων κι έτσι αυτός αναγκάζεται να στείλει τον Αμφίθεο στη Σπάρτη να κάνει προσωπική συνθήκη ειρήνης και τα καταφέρνει. Το θέμα που υπερθεματίζεται στην παράσταση είναι ότι ο Δικαιόπολις κάνει δική του αγορά μπροστά στην αυλή του και μπαίνει κι αυτός στο σύστημα, γιατί προσωπική ειρήνη δεν υπάρχει. Έχει πολύ ενδιαφέρον το έργο αλλά και δυσκολίες και δεν θα το ανέβαζα αν δεν είχα εξασφαλίσει τον κατεξοχήν πια αριστοφανικό ηθοποιό, τον πολύ σπουδαίο ηθοποιό του ελληνικού θεάτρου, τον Πέτρο Φιλιππίδη. Ο ρόλος του Δικαιόπολι είναι ο σημαντικότερος ρόλος της αριστοφανικής κωμωδίας».
*Στην Επίδαυρο σημειώσατε δύο μέρες θριάμβου…
-«Αρχίσαμε τα Επιδαύρια εμείς, με κακές καιρικές συνθήκες, και μόνο λόγω πείρας καταφέραμε να αντεπεξέλθουμε, πράγμα που αναγνώρισαν και οι παραγωγοί της παράστασης που μου είπαν ”Κώστα, μας έσωσες”. Οι παραστάσεις στην Επίδαυρο και τις δύο μέρες ήταν θρίαμβος».
*Ποιοι ήταν οι μέντορές σας, οι δάσκαλοί σας;
- «Ετυχε να έχω μεγάλους δασκάλους, τον Ροντήρη και τον Κουν, είμαι ο μόνος στο ελληνικό θέατρο που το κατάφερα αυτό, γιατί οι σχέσεις τους δεν ήταν και καλές. Η Δώρα Στράτου, ο Κώστας Μουσούρης, ο Δημήτρης Χορν, η Ασπασία Παπαπανασίου είναι τα μεγάλα πανεπιστήμια που έχω βγάλει, και στους οποίους χρωστώ τεράστια ευγνωμοσύνη. Από τη Λάρισα στο Δημοτικό η περίφημη Νίτσα Χαλκιά –που ήταν μαθήτρια του Δελμούζου, του μεγάλου νεωτεριστή της Εκπαίδευσης- , ο Αποστόλης Κρανιάς, και ο περίφημος γυμναστής Χρήστος Κλέτσας ήταν οι άνθρωποι που με σημάδεψαν και μου άνοιξαν πόρτες, παράθυρα, φεγγίτες κτλ κτλ»
*Ο Ευριπίδης βρίσκεται σταθερά στο στόχαστρο του Αριστοφάνη…
«Ο Αριστοφάνης ήταν συντηρητικός, ο Ευριπίδης νεωτεριστής, αλλά ήταν φίλοι. Ο Ευριπίδης είχε φέρει τα πάνω κάτω στα τότε δεδομένα, όπως για παράδειγμα στην Ηλεκτρα -που ειρήσθω εν παρόδω φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από την παράσταση σταθμό του Θεσσαλικού- που βγήκε η Ηλέκτρα ντυμένη με κουρέλια, αντίθετα με τα τότε ειωθότα που οι πρωταγωνιστές ήταν λαμπρά ντυμένοι. Αλλά κι ο Αριστοφάνης νεωτερίζει γιατί βάζει στο στόχαστρό του όχι μόνο την εξουσία αλλά και τον απλό κόσμο. Επίσης, στους Αχαρνής έχουμε ατόφιο φαλλικό άσμα, υπάρχει φαλλική γιορτή, κάτι που με χαροποίησε ιδιαίτερα γιατί είναι ακριβώς ό,τι γίνεται στον Τύρναβο κάθε Καθαρή Δευτέρα».
*Μετά από τόσο καιρό στην… πρώτη γραμμή, ποιο είναι το κίνητρό σας;
-«Η αποδοχή του κόσμου, γιατί για τον κόσμο παίζουμε, δεν παίζουμε για μας. Η προσπάθειά μας είναι να κάνουμε λαϊκό θέατρο, και να προβάλουμε τους Ελληνες συγγραφείς. Το τελευταίο που έκανα εδώ για παράδειγμα ήταν οι παραλογές του δημοτικού τραγουδιού, κάτι που ονειρευόμουν χρόνια και έδωσα σ’ αυτό όλη μου την ψυχή… Στον απλό κόσμο απευθύνεται το θέατρο μου, κι όχι στους ημιαγράμματους ειδικούς».
*Οι Ελληνες έχουν θεατρική παιδεία;
- «Εδώ στη Λάρισα έχουμε, πράγμα που δεν μπορώ να πω για άλλα μέρη της Ελλάδας. Όταν ανεβαίνει μια τραγωδία ή όποια άλλη παράσταση δεν μπορεί το κοινό να μασουλάει πασατέμπο, ούτε να στέλνουν μηνύματα από το κινητό. Ο ηθοποιός δεν μπορεί να παίξει όταν βλέπει εστίες φωτός, είναι τραγικό».
*Σε πρόταση από το Θεσσαλικό Θέατρο, θα απαντούσατε θετικά;
-«Μόνο αυτό θέλω στη ζωή μου να σκηνοθετήσω στο Θεσσαλικό, όχι όλα τα έργα, ένα…».
Φωτ. Βασίλης Ντάμπλης
