Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, συμμετέχοντας στις «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές 2015», που θα υλοποιηθούν το χρονικό διάστημα από 5 έως 7 Ιουνίου 2015, προγραμματίζει ποικίλες δράσεις σε αρχαιολογικούς χώρους της Μαγνησίας.
Η Διεύθυνση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού συντονίζει, από το 2012, την Πανελλήνια Δράση με τίτλο «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές», στο πλαίσιο της εκπόνησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης σχετικά με την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Απώτερος σκοπός είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας και της ιστορικής παράδοσης, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, η ενεργοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων κοινωνικών ομάδων πολιτών και η προαγωγή της τουριστικής ανάπτυξης μέσα από εκδηλώσεις που ποικίλλουν και εναρμονίζονται με το εκάστοτε φυσικό περιβάλλον και την κατά τόπους ιστορική και πολιτιστική παράδοση.
Από πλευράς της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, θα πραγματοποιηθούν οι ακόλουθες δράσεις:
- Θεματικές περιηγήσεις και ξεναγήσεις στο μυκηναϊκό οικισμό Διμηνίου με τίτλο «Μυκηναϊκός Οικισμός Διμηνίου: Διαδρομή στο χώρο και στο χρόνο». Οι περιηγήσεις θα πραγματοποιηθούν από τις 5 έως τις 7 Ιουνίου 2015 και ώρες 10:00 – 12:00, στον Αρχαιολογικό Χώρο Διμηνίου. Πρόκειται για διαδρομές στο χώρο και στο χρόνο, ακολουθώντας τον αρχαίο δρόμο του οικισμού με στάσεις στα σημαντικότερα μνημεία των Μεγάρων Α΄ και Β΄ (διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο) καθώς και στους δύο θολωτούς τάφους.
Νεολιθικός Οικισμός.
Στις βορειοδυτικές παρυφές του σημερινού χωριού Διμήνι, πάνω σε έναν χαμηλό λόφο, βρίσκεται ο νεολιθικός οικισμός του Διμηνίου, ο οποίος κατοικήθηκε για πρώτη φορά στη Νεότερη Νεολιθική (αρχές της 5ης χιλιετίας). Ανασκαφές στον οικισμό έγιναν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα από τους αρχαιολόγους Β. Στάη και Χρ. Τσούντα (1901 - 1903) και συνεχίστηκαν αργότερα (1974 - 1977) από τον καθηγητή Γ. Χουρμουζιάδη.
Τα αρχιτεκτονικά λείψανα που εκτείνονται πάνω στο λόφο μας δίνουν την εικόνα ενός οργανωμένου νεολιθικού οικισμού που παρουσιάζει ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό στοιχείο: τους έξι λιθόκτιστους περιβόλους, που κατασκευάστηκαν γύρω από τον οικισμό κατά ζεύγη.
Στην αρχή της 3ης χιλιετίας ο οικισμός εγκαταλείπεται και μόνο στο «μέγαρο» της κεντρικής αυλής, εγκαθίσταται μία μεγάλη γεωργοκτηνοτροφική οικογένεια., ενώ στη 2η χιλιετία ο λόφος χρησιμοποιείται ως νεκροταφείο.
Οικισμός της Ύστερης Εποχής Χαλκού.
Οι ανασκαφικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στο Διμήνι από το 1977 και μετά από την Β. Αδρύμη - Σισμάνη, έδειξαν ότι το Διμήνι δεν εγκαταλείφθηκε στο τέλος της Νεότερης Νεολιθικής, αλλά κατοικήθηκε μέχρι το τέλος της Χαλκοκρατίας.
Ο οικισμός της Ύστερης Εποχής Χαλκού άκμασε τον 14ο και 13ο αι π.Χ. και αποτελεί ιδιαίτερο δείγμα οργανωμένης πόλης που ιδρύθηκε με βάση χωροταξικό σχέδιο, που περιλαμβάνει οριζόντιους και κάθετους δρόμους και ορισμένες οικοδομικές νησίδες.
Τον 13ο αι π.Χ. στο κέντρο του οικισμού, πάνω σε κτίρια του 14ου αι. π.Χ., οικοδομείται ένα μεγάλο συγκρότημα σύνθετης μορφής που αποτελείται από κτίρια σε παράλληλο άξονα (Μέγαρα Α΄ και Β΄, βόρειο και νότιο Μέγαρο), ενώ η είσοδος σε αυτό γίνεται από ένα μνημειακό πρόπυλο. Τα κτίρια συμπληρώνονται με διαδρόμους, αύλειους χώρους, περίστυλες αυλές και διαθέτουν εργαστηριακούς χώρους και οργανωμένες αποθήκες, καθώς και δημόσιους λατρευτικούς χώρους. Κατά την ανασκαφέα το συγκρότημα αυτό αποτελούσε την έδρα μιας τοπικής πολιτικής εξουσίας που είχε διοικητικό, οικονομικό και θρησκευτικό ρόλο.
Στο τέλος του 13ου αι. π.Χ. μια ισχυρή πυρκαγιά καταστρέφει το συγκρότημα, το οποίο θα επανακατοικηθεί περιορισμένα και κατά τον 12ο αι. π.Χ., μέχρι την οριστική εγκατάλειψη του οικισμού και τη μετανάστευση του πληθυσμού.
Στην άρχουσα τάξη του οικισμού αποδίδονται σαφώς οι δύο επιβλητικοί θολωτοί τάφοι «Λαμιόσπιτο» και «Τούμπα» που ερευνήθηκαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα ταφικής αρχιτεκτονικής των μυκηναϊκών χρόνων.
Στο πλαίσιο του εορτασμού των Πράσινων Πολιτιστικών Διαδρομών η δράση που θα πραγματοποιηθεί στο Διμήνι περιλαμβάνει θεματικές περιηγήσεις και ξεναγήσεις στον οικισμό της Ύστερης Εποχής Χαλκού, όπου πρόσφατα ολοκληρώθηκαν οι εργασίες κατασκευής στεγάστρων προστασίας των Μεγάρων Α΄ και Β΄. Οι επισκέπτες θα διασχίσουν τον αρχαίο δρόμο μήκους 130μ. και πλάτους 4,5μ., βαδίζοντας στα βήματα των κατοίκων ενός σπουδαίου οικισμού. Θα γίνουν στάσεις στις ιδιωτικές οικίες εκατέρωθεν του δρόμου και περνώντας το μνημειακό πρόπυλο, στη διασταύρωση δύο κεντρικών οδικών αξόνων, θα γίνει περιήγηση στα σημαντικότερα σημεία των Μεγάρων Α΄ και Β΄, που ταυτίζονται με το διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο του οικισμού. Ιδιαίτερο σημείο στάσης θα αποτελέσουν οι αποθήκες με τα «κατά χώραν» αντίγραφα των αγγείων, μία μοναδική ενότητα με ισχυρό αφηγηματικό χαρακτήρα, που μεταβάλλει τον περιβάλλοντα χώρο σε ζωντανό χώρο ιστορικής μνήμης, δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία μιας βιωματικής εμπειρίας της καταστροφής του οικισμού. Η τελευταία διαδρομή περιλαμβάνει περιήγηση τους δύο θολωτούς τάφους «Λαμιόσπιτο» και «Τούμπα».
Τηλέφωνο επικοινωνίας για το κοινό: 24210 76278, 24210 85960 (Μ. Αλεξάνδρου).
2. «Περιήγηση στον Αρχαιολογικό Χώρο της αρχαίας Δημητριάδος». Οι περιηγήσεις θα πραγματοποιηθούν από τις 5 έως τις 7 Ιουνίου 2015 και ώρα 09:00, στον Αρχαιολογικό Χώρο του Ανακτόρου Αρχαίας Δημητριάδας. Πρόκειται για θεματικές ξεναγήσεις στο Ανάκτορο και στο Θέατρο της Δημητριάδος και περιηγήσεις στον Αρχαιολογικό Χώρο.
Η Δημητριάς ιδρύθηκε στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. από το Μακεδόνα βασιλιά Δημήτριο Πολιορκητή, ως δεύτερη πρωτεύουσα του Μακεδονικού Κράτους, σε μία προνομιακή θέση κοντά στη θάλασσα με θέα το Πήλιο και τον Παγασητικό Κόλπο.
Η Δημητριάς αγαπημένη πόλη των Αντιγονιδών, απετέλεσε το μεγαλύτερο ναύσταθμο του μακεδονικού στόλου και έπαιξε σημαντικό στρατιωτικό, πολιτικό και οικονομικό ρόλο τόσο στην περιοχή της όσο και σε ολόκληρη την ελληνική χερσόνησο.
Θεματικές ξεναγήσεις στο Ανάκτορο και το Θέατρο της αρχαίας πόλης. Στο κέντρο του ανατολικού τομέα της πόλης, στην κορυφή ενός λόφου, κτίστηκε το βασίλειον, το ανάκτορο των Μακεδόνων Βασιλέων. Το ανακτορικό συγκρότημα, αποτελεί εξαιρετικό δείγμα ανακτορικής αρχιτεκτονικής των ελληνιστικών χρόνων και σημείο αναφοράς και σύνδεσης με όλα τα υπόλοιπα μνημεία.
Ένα άλλο δημόσιο κτίριο και σημαντικός χώρος αναφοράς της ελληνιστικής πόλης, το Θέατρο, κατασκευάστηκε ταυτόχρονα με την ίδρυσή της.
Τηλέφωνο επικοινωνίας για το κοινό: 24210 76278, 24210 88091 ( Π. Τριανταφυλλοπούλου).
3. «Πολιτιστικός περίπατος στα σημαντικότερα μνημεία της παλαιοχριστιανικής πόλης των Φθιωτίδων Θηβών», την Κυριακή 7 Ιουνίου 2015 και ώρα 10:00. Η δράση οργανώνεται από το Τμήμα Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, με την συμμετοχή του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Νέας Αγχιάλου.
Στον χώρο της αρχαίας Πυράσου, μετέπειτα Δημήτριον, αναπτύχθηκε, από τον 2ο αι. μ.Χ σύμφωνα με επιγραφικές μαρτυρίες, μία νέα πόλη, οι Φθιώτιδες Θήβες. Η πόλη αναπτύχθηκε γύρω από το αρχαίο λιμάνι μετά την καταστροφή της ομώνυμης χερσαίας πόλης από τον Φίλιππο τον Ε΄ το 217π.Χ., τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στην πλαγιά λόφου «Κάστρο» βόρεια του χωριού Μικροθήβες .
Η μεγάλη πολιτιστική ακμή της πόλης τοποθετείται κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο (4ος – 6ος αι.), με την ανοικοδόμηση των δέκα Βασιλικών (Βασιλική Αγίου Δημητρίου, Βασιλική Επισκόπου Ελπιδίου, Συγκρότημα των βασιλικών Αρχιερέως Πέτρου, Κοιμητηριακή βασιλική, Βασιλική Μαρτυρίου, Βασιλική Ε΄, Βασιλική Θ΄), οι οποίες περιβάλλονται από προσκτίσματα, σημαντική θέση ανάμεσα σε οποία κατέχουν τα βαπτιστήρια.
Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό παλαιοχριστιανικό επισκοπικό κέντρο του Ανατολικού Ιλλυρικού, το οποίο μαρτυρείται από τις πλίνθους με την ανάγλυφη επιγραφή ΕΚΚΛ(ησία) ΘΗΒ(ών) που περισυλλέχθηκαν κατά τις ανασκαφές.
Η κατοίκηση στην πόλη φτάνει μέχρι τον 9ο αι. μ.Χ., σύμφωνα με τα νέα στοιχεία των ερευνών. Οι ανασκαφές, οι οποίες άρχισαν το 1924 με τον Γ. Σωτηρίου και συνεχίστηκαν με τον Π. Λαζαρίδη και την Α. Ντίνα, αποκάλυψαν σημαντικά κτίρια εκκλησιαστικά, ιδιωτικά και δημόσια, με πλούσιο διάκοσμο από μαρμάρινα γλυπτά, ψηφιδωτά εντοίχια και δαπέδων, πλακόστρωτους δρόμους, υδραγωγεία, υπόκαυστα – λουτρά και νεκροταφεία. Ο αριθμός των αντικειμένων, που προήλθαν από τις ανασκαφές, αντιπροσωπεύει όλα τα είδη της τέχνης. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν τα εκτεταμένα ψηφιδωτά που κοσμούσαν τα δάπεδα των Βασιλικών.
Στην παραθαλάσσια πόλη, ιδρύθηκε το 1906 η Νέα Αγχίαλος από Έλληνες πρόσφυγες προερχόμενους από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας.
Τα μνημεία της πόλης αποτελούν όχι μόνο ένα κομμάτι του πολιτιστικού παρελθόντος αλλά και του ιστορικού παρόντος και σε συνδυασμό με το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον δημιουργούν έναν πνεύμονα ζωής στην πόλη της Νέας Αγχιάλου.
Τηλέφωνο επικοινωνίας για το κοινό: 24210 76278 , 24280 77057 ( Ά. Γιαλούρη, Π. Σταντζούρης).
