Ήρθε και πέρασε σαν ένα όνειρο – πλατωνικό. Η ιδέα του γράφτηκε στο κινηματογραφικό πανί. Έκανε τρεις ταινίες. Τις δύο ταινίες, Επαναστάτης χωρίς αιτία, Ο Γίγας, δεν πρόλαβε να τις δει. Και στην πρώτη – του Καζάν, Ανατολικά της Εδέμ, στην πρεμιέρα, απουσίαζε, με ταξιθέτριες την Μαρλένε Ντήτριχ και την Μαίρυλιν Μονρόε.
Ένα μαγικό, παράξενο παιδί γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου του 1931 και μεγάλωσε χωρίς μητέρα – με τους παππούδες του και τον πατέρα του να κάνει δεύτερο γάμο μετά το θάνατο – από καρκίνο – της αγαπημένης του μητέρας. Αυτή του έδωσε τα τρία ονόματα Τζαίημς Μπάυρον Ντην. Το Μπάυρον είναι του αγαπημένου της εγγλέζου ποιητή. Το Τζαίημς, του γιατρού που την ξεγέννησε. Το Ντην, του πατέρα του το επώνυμο.
Μεγαλώνει με τους παππούδες του μακριά από πόλεις με αγριοκούνελα, βιβλία, δίσκους, ενορίες πιστών…
Μετά οι γνωριμίες, η τύχη μπροστά του. Η Νέα Υόρκη, το θέατρο, ο Ελία Καζάν… Το ένα φέρνει το άλλο. Χωρίς δολάριο στην τσέπη περνάει από δωμάτιο σε στούντιο, σκηνές, ραδιόφωνο, δημοσιογράφους, δηλώσεις, λατρείες…
Γνωρίζει την Άννα Μαρία Πιεράντζελι και αρχίζει ένας τρελός έρωτας με άσχημη κατάληξη. Ένα μοιραίο τέλος. Αυτή πεθαίνει από καρδιά λίγο μετά τους δύο, αποτυχημένους, γάμους της.
Τα φώτα λάμπουν μπροστά του. Η λεωφόρος είναι γεμάτη φώτα. Που σβήνουν. Ότι κάνει μετά είναι το πλησίασμα στο τέλος του. Αυτά διηγείται ο Αγησίλαος Σιούνας, στο ρόλο του Ντην. Στη φρουρά του ο Γιώργος Χρονάς – που κάνει και την σκηνοθεσία και την μουσική επιμέλεια. Στο χορό του, με την Άννα Μαρία Πιεράντζελι, η Δανάη Δημητροπούλου και στο φάντασμα της νεκρής Άννα Μαρία Πιεράντζελι – με τη φωνή της Τζένης Βάνου σαν ηχώ. Οδηγάει σαν τρελός. Πεθαίνει ακαριαία. Με οξυγονοκόλληση τον ελευθερώνουν – από τα συντρίμμια της Πόρσε του. Ο πάστορας στον επικήδειό του θα πει στις 8 Οκτωβρίου 1955: Η καριέρα του Τζαίημς Ντην δεν τερμάτισε. Μόλις τώρα ξεκινάει. Ο ίδιος ο Θεός είναι ο σκηνοθέτης του. Τα λόγια του Έλληνα ποιητή Δημήτρη Καπετανάκη, το 1937, που ακούγονται στο θέατρο – στο φινάλε, απαλύνουν τον πόνο μας, γι’ αυτό το είδωλο που ήρθε κι έφυγε σαν ανθός που δεν εμαράνθη.
Γιώργος Χρονάς