Της Ζωής Παρμάκη
Η έκθεση «Το τοπίο-μέσα από τη ματιά του συλλέκτη» παρουσιάζει μια επιλογή από τα 360 έργα της δωρεάς του Βολιώτη καπνεμπόρου Αλέκου Δάμτσα στο Δήμο Βόλου το 1998, στο συσταθέν για το σκοπό αυτό «Μουσείο Αλ. Κ. Δάμτσα». Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της έκθεσης όπως επισημαίνεται από τους ανθρώπους της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας - Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα είναι η «φιλοξενία» της σε έναν χώρο που στεγάζει την εξαιρετική συλλογή ενός άλλου συλλέκτη και δωρητή, όπως και η «συνομιλία» των έργων της έκθεσης με ανάλογα έργα του «Μουσείου Γ.Ι.Κατσίγρα». Μια πρώτη ξενάγηση στην έκθεση «Το τοπίο – μέσα από τη ματιά του συλλέκτη» κάνει η επιμελήτρια της έκθεσης Χρύσα Δραντάκη μιλώντας στην «Ε».
Επιχειρώντας η κ. Δραντάκη να παρουσιάσει το προφίλ των δύο συλλεκτών αναφέρει ότι οι συμπτώσεις είναι πολλές και εκπληκτικές.
Πρόκειται πραγματικά για “Βίους παράλληλους” δύο ανθρώπων της ίδιας γενιάς που μεγάλωνε στο μεσοπόλεμο, “γείτονες” στην καταγωγή και έχοντας σχέση με τον ελληνισμό της διασποράς, αφού η οικογένεια του γιατρού Κατσίγρα προέρχεται από την Ανατολική Ρωμυλία, ενώ του Αλ. Δάμτσα, αν και με καταγωγή από το Πήλιο, ο ίδιος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Είναι γεννημένοι το ίδιο έτος 1914 με λίγες μέρες διαφορά, επέλεξαν να σπουδάσουν ιατρική, αν και ο Αλ. Δάμτσας εγκατέλειψε τις σπουδές στο Μόναχο για να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση εξαγωγής καπνών. Και οι δύο θα προχωρήσουν με μεγάλη επιτυχία στον επαγγελματικό τους χώρο στη συνέχεια.
Με κοινό το πάθος για την τέχνη συλλέγουν και σχηματίζουν τη συλλογή την ίδια περίοδο, από τη δεκαετία του 1950 έως και τη δεκαετία του 1970. Έχουν και οι δύο φίλους καλλιτέχνες που τους θαυμάζουν, τους εμπιστεύονται και τους συμβουλεύονται. Δείχνουν την ίδια προτίμηση στην τοπιογραφία που κυριαρχεί στο σύνολο των επιλογών στη συλλογή του καθενός.
Τέλος έχουν κοινό το ίδιο όραμα: να προσφέρουν γενναιόδωρα στην πόλη τους. Για την παιδεία των νεότερων και την ευεργετική αξία της τέχνης . Για τον Πολιτισμό της πόλης και της σύγχρονης Ελλάδας».
Έργα που χρονολογούνται από το 1850 και φθάνουν μέχρι και το 1910 θα έχουν τη δυνατότητα να δουν οι επισκέπτες στην έκθεση, τα εγκαίνια της οποίας θα γίνουν την Τετάρτη 25 Μαΐου.
«Τα έργα ζωγραφικής χρονολογούνται από το 1850 και εξής με τα περισσότερα να ανήκουν σε ζωγράφους που γεννήθηκαν από το 1860 -1910. Δηλαδή αναφερόμαστε στους πρώτους Έλληνες τοπιογράφους, με έμφαση στη χρυσή εποχή του ελληνικού υπαιθρισμού. Παρουσιάζονται έργα λίγων εκπροσώπων της Επτανησιακής Σχολής, έργα των ύστερων ρομαντικών - ακαδημαϊκών εκφράσεων και κυρίως των εκπροσώπων του ιμπρεσιονισμού, όπως έχει ερμηνευτεί και αποδοθεί με τη μελέτη του ελληνικού φωτός, αποτελώντας το κύριο μέρος και το μεγαλύτερο της έκθεσης. Είναι αυτοί που άρχισαν να δημιουργούν από το 1900 και ιδίως κατά τον μεσοπόλεμο και ακολουθούν έργα των λίγων νεότερων καλλιτεχνών με πιο σύγχρονες εκφραστικές διατυπώσεις. Ωστόσο υπάρχουν και γκραβούρες που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα και αφορούν την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας».
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
Όπως έχει επισημανθεί στόχος της δημοτικής αρχής είναι η εξωστρέφεια του πολιτισμού σε αυτή την πόλη και τέτοιου είδους εκθέσεις «είναι ακόμη ένα δείγμα εξωστρέφειας, διάλογου και δικτύωσης με άλλους φορείς πολιτισμού», υπογραμμίζει η Χρύσα Δραντάκη.
«Μια πρωτοβουλία διεύρυνσης του “πολιτιστικού τοπίου”, αυτό που αποτέλεσε άλλωστε και το θέμα του φετινού εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων. Είναι η πρώτη φορά συνεργασίας των δύο γειτονικών πόλεων στο πεδίο της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Και τέλος είναι ακόμη μια απόδειξη πως το Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό παραγωγής και διάχυσης πολιτισμού, όντας ένας φορέας ξεχωριστός για την πόλη της Λάρισας αλλά και την ευρύτερη περιοχή και για τη χώρα γενικότερα».
ΘΕΜΑΤΙΚΟ
ΕΥΡΥΜΑ
Μέσα από την έκθεση «Το τοπίο-μέσα από τη ματιά του συλλέκτη» ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να εισπράξει «τη γνώση της νεοελληνικής ζωγραφικής και την ευχαρίστηση, για αυτόν που την αναζητά μέσα από την τέχνη. Ο επισκέπτης μπορεί παρακολουθώντας την πορεία της έκθεσης με τη χρονολογική, ιδιαίτερα εκπαιδευτική, τοποθέτηση των έργων, να δει ακόμη και μέσα από τα μικρά έργα την εξέλιξη της τοπιογραφίας και των τεχνοτροπιών απόδοσης στο πέρασμα του χρόνου. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζωγραφικό “είδος” από κάθε άποψη – “όλα τείνουν στο τοπίο” κατά τη ρήση ενός Γερμανού ρομαντικού ζωγράφου-, που από την Αναγέννηση και μετά έως τις σύγχρονες πιο υποκειμενικές εκφάνσεις της, αποζητά μια πολλαπλή προσέγγιση, όντας όχι μια απλή αποτύπωση της φύσης αλλά «θεματικό εύρημα» συμβολικό του συναισθηματικού κόσμου εκφράζοντας τα πιο ταραγμένα έως τα πιο γαλήνια συναισθήματα, καταστάσεις και απόψεις για τον κόσμο.
Προσφέρει επίσης η έκθεση μια ευκαιρία στον επισκέπτη, ως ένα παιγνίδι χαμένου θησαυρού, να παρακολουθήσει τις «ματιές» των δύο συλλεκτών, τις ανάλογες επιλογές που συνδέονται με μια πολλαπλή εκλεκτική συγγένεια».
ΤΟΥ ΚΛΑΣΙΚΟΥ
Με βάση την εμπειρία της κ. Δραντάκη στον Λαρισαίο επισκέπτη «είναι πιο οικεία η παράδοση και το κλασικό. Η πόλη όμως διαθέτει ένα ολοκαίνουργιο Διαχρονικό Μουσείο, ένα σημαντικό Λαογραφικό και τη δεύτερη σε σημασία και μέγεθος Πινακοθήκη νεοελληνικής τέχνης στη χώρα, που αποτελούν μέρος της ζωής της πόλης και του ίδιου του φιλότεχνου πολίτη, ο οποίος έχει επίσης παρακολουθήσει στο παρελθόν, με τη δραστηριότητα του Εικαστικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης, την πολυεπίπεδη εικαστική πραγματικότητα του σήμερα. Επομένως θεωρώ πως ο Λαρισαίος γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω είναι ανοιχτός και τολμηρός στην πρόσληψη της τέχνης, αναζητεί την ποιότητα και είναι έτοιμος για τις νέες προσεγγίσεις της πολύμορφης σύγχρονης πραγματικότητας».
