«Η χώρα περνάει παρακμή, όχι απλώς μια κρίση. Η κοινωνία αδυνατεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του παρόντος, να σταθεί στα πόδια της στον ιστορικό της ρόλο, στη μετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση», τόνισε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας Χρήστος Γιανναράς που βρέθηκε χθες στη Λάρισα και στην εκδήλωση που πραγματοποίησαν η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και η Λαρισαϊκή Λέσχη, με βασικό θέμα συζήτησης «Επιτέλους, ανήκουμε στη Δύση ή όχι;».
Στην κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας ο Χρήστος Γιανναράς υπογράμμισε ότι αυτό που ζούμε τώρα είναι «μια παρακμή που έχει όλα τα συμπτώματα ενός ιστορικού τέλους. Χωρίς να θέλω να τρομοκρατήσω. Έχουμε πρόβλημα με τη γλωσσική συνέχεια. Οξύ πρόβλημα με την ιστορική μας συνείδηση. Η χώρα περνάει σημαντική δοκιμασία. Η οποία δεν μπορεί να είναι χωρίς συνέπειες για την ιστορική της συνέχεια. Το πρόβλημά μας είναι καταρχήν πρόβλημα παιδείας. Συγχρόνως γίνονται προσπάθειες να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις μετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί αυτή η οργανική αδυναμία σε αυτή τη συμμόρφωση; Το κρατικό σύστημα δύο αιώνες τώρα παραμένει ένα ανοιχτό άλυτο πρόβλημα».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Γιανναράς στις εντυπώσεις που ορίζουν στην ουσία τη ζωή μας. Από την καθημερινότητά μας μέχρι τον τρόπο που εκλέγουμε πρόσωπα. «Η κατεστημένη νοοτροπία είναι οι αυτονόητες προσλήψεις. Η ζωή μας λειτουργεί με υποκατάστατα, ζούμε με τις εντυπώσεις για τα πράγματα. Για παράδειγμα αγοράζουμε προϊόντα κατευθυνόμενοι από μια διαφήμιση. Θα προβούμε στην αγορά του προϊόντος όχι για το αποτέλεσμα που θα έχει η χρήση του αλλά για την εντύπωση που μας έχει προκαλέσει. Η εντύπωση έχει περάσει και στην πολιτική. Η πολιτική προϋποθέτει συνειδητοποίηση του δημοσίου συμφέροντος. Δίνουμε την ψήφο μας με βάση την εντύπωση που μας προκαλούν. Για παράδειγμα στην Αμερική θα εκλεγεί όποιος διαθέτει το μεγαλύτερο «μπάτζετ» για την προεκλογική του εκστρατεία. Στην Α΄Αθηνών θα εκλεγεί όποιος δώσει κατά την προεκλογική περίοδο τα περισσότερα χρήματα και ας είναι κρετίνος. Ή στηρίζουμε στις εκλογές όποιο πρόσωπο μας είναι οικείο. Όπως είναι ηθοποιοί και τραγουδιστές. Το παιχνίδι δηλαδή είναι ποιος θα κερδίσει τις εντυπώσεις. Βλέπουμε πολιτικούς σε πάνελ και στρογγυλά τραπέζια, αλλά βλέπουμε ότι δεν μπορούν να συζητήσουν. Στόχος τους είναι μόνο πώς θα κερδίσουν τις εντυπώσεις. Η πραγματικότητα μένει άθικτη και τα προβλήματα παραμένουν άλυτα. Σήμερα με την ψήφο επιλέγω κάποιον με βάση τις εντυπώσεις. Δύο αιώνες τώρα αυτό το κράτος λειτουργεί με το πελατειακό σύστημα. Αγοράζουν την ψήφο, με αντάλλαγμα αλλά και με στόχο και οι ίδιοι να αμειφτούν. Ισοπεδώνουν τα πάντα στο πεδίο των εντυπώσεων».
«ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ» ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» ΚΑΙ «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ»
Σχετικά με την έννοια της συμμετοχής στην κοινωνία και στον ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος σήμερα, ο καθηγητής υποστήριξε ότι «δύο “εγκλήματα” διέλυσαν την κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα, το πρόγραμμα “Καποδίστριας” και το πρόγραμμα “Καλλικράτης”. Έπαψε ο πολίτης να έχει αναφορά στην κοινότητά του. Κάποτε έλεγαν στο χωριό φτιάξαμε πλατεία, φτιάξαμε σχολείο. Είχε την έννοια της μετοχής. Τώρα χαλάει κάτι και αναζητούν το κράτος. Είναι τελείως παράλογο αυτό που συμβαίνει. Αυτό το αμέτοχο έχει περάσει και στο εκπαιδευτικό σύστημα. Το σχολείο έχει γίνει μόνο χρηστικό ενώ θα έπρεπε να είναι μετοχικό για το παιδί».
Στόχος διευκρίνισε ο Χρήστος Γιανναράς είναι η έξοδος από τις εντυπώσεις για να δούμε τις βασικές διαφορές μας από τη Δύση. «Πρέπει να επιλέξουμε αν θα συνεχίσουμε να ζούμε με τις εντυπώσεις ή έχουμε ανάγκη από γνώση. Δεν είναι ανέφικτο να γίνει αυτό. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μας χρησιμοποιούν απλώς ως μάζα, χωρίς εγκέφαλο όχι μόνο οι πολιτικοί αλλά και τα ΜΜΕ. Τότε θα αναζητήσουμε μέσα από τις παρέες μας, μέσα από τις συζητήσεις την ανάγκη για πληροφόρηση. Τότε θα δούμε ότι ο ελληνισμός έχει καίριες διαφορές με τη Δύση. Πρέπει να ενδιαφερθούμε για το θέμα. Είναι πρόβλημα ζωής και ποιότητας της ζωής μας. Είναι πρόβλημα τρόπου οργάνωσης της καθημερινότητάς μας. Αν θα παραμείνουμε να πιθηκίζουμε ή θα γίνει αφετηρία της προσωπικής μας έρευνας».
* Την εκδήλωση συντόνιζε ο εκπαιδευτικός Νίκος Ράπτης, ενώ σχολίασαν οι πανεπιστημιακοί Διονύσης Σκληρης και Σωτήρης Μητραλέξης. Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Λαρισαίων Πάνος Σάπκας ο οποίος μεταξύ άλλων επισήμανε ότι «τα όσα θα ειπωθούν θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ποιοι είμαστε» και πως «το ζητούμενο είναι να βρούμε ξανά την ελληνικότητά μας».
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν πολλοί δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι της πανεπιστημιακής και εκπαιδευτικής κοινότητας, νομικοί και πλήθος Λαρισαίων.
Ζωή Παρμάκη
