Του Γιώργου Νούλη
Αναμφίβολα η επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών βρήκε έναν μεγάλο αριθμό πολιτών απροετοίμαστους και συνεπώς «αποκλεισμένους» από μια σειρά τραπεζικών συναλλαγών, με πρώτη και κύρια την αδυναμία ανάληψης μετρητών, αλλά και εξυπηρέτησης βασικών καθημερινών υποχρεώσεων...
Ακριβώς γι' αυτό από τις πρώτες κιόλας ημέρες επιβολής των μέτρων έως και σήμερα οι τράπεζες δέχονται καταιγισμό αιτημάτων έκδοσης χρεωστικών καρτών. Αυτό που με κόπο και επί χρόνια το εγχώριο τραπεζικό σύστημα προσπαθούσε να προωθήσει, στη βάση της διεθνούς εμπειρίας, συντελέστηκε εξ ανάγκης, απότομα και χωρίς καμία περίοδο προσαρμογής...
Σήμερα τρεις μήνες μετά την επιβολή των capital controls τόσο τα στοιχεία των τραπεζών όσο και του εμπορικού κόσμου της Λάρισας δείχνουν μια εντυπωσιακή στροφή των καταναλωτών στις ηλεκτρονικές πληρωμές με τη χρήση του πλαστικού χρήματος στο εμπόριο να έχει σχεδόν τριπλασιαστεί. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία των πιστωτικών ιδρυμάτων, από τα τέλη Ιουνίου που επιβλήθηκαν η τραπεζική αργία και τα capital controls έχουν εκδοθεί περισσότερες από 1,5 εκ. χρεωστικές κάρτες σε όλη τη χώρα όταν πριν από τους κεφαλαιακούς περιορισμούς εκδίδονταν, κατά μέσον όρο, κάτω από 100.000 κάρτες τον μήνα.
Την ίδια στιγμή το Ινστιτούτο Εμπορίου & Υπηρεσιών (ΙΝ.ΕΜ.Υ.) της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας σε μία βιβλιογραφική έρευνα αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης που πραγματοποίησε θέλοντας να αναδείξει τον ολοένα και σημαντικότερο ρόλο που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια το ηλεκτρονικό εμπόριο, τόσο στην εξέλιξη των επιχειρήσεων όσο και στη βελτίωση της ελληνικής οικονομίας, επιβεβαιώνει ότι οι κεφαλαιακοί περιορισμοί πυροδότησαν την αύξηση της χρήσης του πλαστικού χρήματος, με αποτέλεσμα η δυναμική που αναπτύσσεται να θεωρείται πλέον ιδιαίτερα σημαντική καθώς η χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών σε σχέση με πέρυσι εμφανίζει αύξηση 35% περίπου!
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ
Παίρνοντας ως δεδομένο ότι η χρήση των καρτών μειώνει την παροικονομία, το Υπ. Οικονομικών προτίθεται πλέον, σύμφωνα με τις σχετικές εξαγγελίες, όχι μόνο να προχωρήσει στην καθιέρωση των ηλεκτρονικών πληρωμών, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή στο ΦΠΑ αλλά επί της ουσίας να την επιβάλει. Το σχέδιο που ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο προβλέπει τη γενίκευση της χρήσης καρτών από τους καταναλωτές και συσκευών POS από τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες με κίνητρα την επιστροφή χρημάτων από τις αγορές, τα μπόνους και... το αφορολόγητο.
Αν όλα όσα αναφέρει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρ. Αλεξιάδης, γίνουν πράξη, τότε από το 2016 το αφορολόγητο όριο εισοδήματος θα «χτίζεται» μέσω των δαπανών που έχουν γίνει με πλαστικό χρήμα, ενώ οι ιατρικές δαπάνες θα συνιστούν φοροαπαλλαγή μόνο εφόσον έχουν πληρωθεί ηλεκτρονικά και οι φορολογικές δηλώσεις θα είναι προσυμπληρωμένες σε όλα τους τα πεδία. Η εφορία θα γνωρίζει εκ των προτέρων και εισοδήματα και δαπάνες που «χτίζουν» αφορολόγητο, καθώς όλες οι συναλλαγές θα έχουν περάσει μέσω τραπεζικού συστήματος με άμεση παρακράτηση του ΦΠΑ. Σε επόμενη φάση, θα υπάρξει και διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το Υπουργείο Οικονομικών.
ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΓΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Σύμφωνα με όσα λέγονται οι καταναλωτές που θα επιλέγουν να βγάλουν την κάρτα από το πορτοφόλι τους θα κερδίζουν με τρεις τρόπους:
1. «Χτίσιμο» αφορολογήτου ορίου: Αυτό σημαίνει ότι από του χρόνου, δεν θα χρειάζονται οι αποδείξεις και δεν θα υπάρχει ποινή για τη μη συλλογή τους όπως συμβαίνει σήμερα. Πάντως για την ώρα δεν έχει διευκρινιστεί ποια εκδοχή θα προκριθεί. Το αφορολόγητο θα ισχύει εφόσον το σύνολο των δαπανών του φορολογουμένου γίνει με κάρτα ή θα προβλέπεται υψηλότερο αφορολόγητο για όσους χρησιμοποιούν κάρτες; Δηλαδή το αφορολόγητο των 9.550 ευρώ που ισχύει σήμερα θα προσαυξάνεται και πιθανώς να φτάνει σε 10.000 - 11.000 ευρώ εφόσον κάποιος έχει συγκεντρώσει το σύνολο των αποδείξεών του μέσω συναλλαγών με κάρτες;
2. Διενέργεια κληρώσεων: Κάθε μήνα το υπουργείο Οικονομικών θα πραγματοποιεί δύο κληρώσεις στις οποίες δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όσοι χρησιμοποίησαν την κάρτα τους. Ο μοναδικός αριθμός κάθε συναλλαγής θα αποτελεί το λαχνό του φορολογούμενου για το διαγωνισμό που θα κληρώνει χρηματικά ποσά.
3. Επιστροφή μετρητών: Ανάλογα με την κατηγορία της επιχείρησης στην οποία διενεργήθηκε η συναλλαγή, θα επιστρέφεται ένα ποσοστό της αξίας της στον λογαριασμό του καταναλωτή. Τα ποσά αυτά θα καταβάλλονται στους πολίτες συγκεντρωτικά ανά τακτά διαστήματα, ενδεχομένως και κάθε μήνα. Τα ποσοστά θα είναι υψηλότερα στις κατηγορίες επιχειρήσεων - ελεύθερων επαγγελματιών που παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα φοροδιαφυγής, π.χ. στους γιατρούς και χαμηλότερα στους λοιπούς κλάδους π.χ. τα σούπερ μάρκετ, όπου δεν τίθεται θέμα μη έκδοσης αποδείξεων.
ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΩΝ
Σε κάθε περίπτωση όλες οι επιχειρήσεις και πολλοί από τους ελεύθερους επαγγελματίες θα πρέπει να προμηθευθούν το ειδικό μηχάνημα (POS) με το οποίο θα γίνονται οι συναλλαγές μέσω των χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών. Και αν το θέμα της αγοράς των συσκευών μπορεί να ξεπεραστεί εν μέρει με την επιδότηση αγοράς τους, το ζήτημα της προμήθειας που χρεώνουν οι τράπεζες πώς θα ξεπεραστεί; Και σ΄ αυτό το ζήτημα οι έμποροι είναι κατηγορηματικοί
"Εκτός από τη σταδιακή χαλάρωση των "capital controls", απαιτείται χαλάρωση των τραπεζικών χρεώσεων και προμηθειών για τις συνήθεις συναλλαγές μας με τις τράπεζες", σημειώνει στην "Ε" ο απερχόμενος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Θεσσαλίας Νικος Τζίκας. "Τα παράπονα που δεχόμαστε, συνεχώς πληθαίνουν, προσθέτει. Οι χρεώσεις είναι υπερβολικές ακόμη και για μικρά ποσά συναλλαγής, όπου πολλές φορές το κόστος της χρέωσης είναι δυσανάλογο με την αξία. Συνεπώς πρέπει να υπάρξει δραστική μείωση της προμήθειας για τις χρεωστικές κάρτες όπως γίνεται σε χώρες του εξωτερικού, όπου η προμήθεια για τις κάρτες αυτές είναι ακόμα και στο 1/10 της αντίστοιχης προμήθειας για τις πιστωτικές κάρτες, κάτι που σήμερα στην Ελλάδα δεν υφίσταται. Η αναφορά και μόνο ότι η τράπεζα επιβάλλει 2% προμήθεια στον τζίρο των πιστωτικών καρτών που κάνει η επιχείρηση γίνεται κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος".
Πάντως η κυβέρνηση είχε αρχίσει να επεξεργάζεται σχέδιο μετάβασης στην εποχή των πληρωμών με πλαστικό χρήμα και η ΓΓΔΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τις αλλαγές. Ήδη, στο νέο έντυπο του ΦΠΑ, προστέθηκε κωδικός που αποτελεί προάγγελο της εφαρμογής του μέτρου της απευθείας παρακράτησης του ΦΠΑ σε κάθε συναλλαγή η οποία διενεργείται με τραπεζική διαμεσολάβηση, με πλαστικό χρήμα ή επιταγές. Μένει να το δούμε και στην πράξη...
