Στα συμπεράσματά της για τις στρεβλώσεις που παρατηρούνται στην αγορά πετρελαιοειδών και οδηγούν σε αυξήσεις των τιμών, κατέληξε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, μετά τις διαβουλεύσεις που είχε με τους εμπλεκόμενους φορείς. Το πόρισμα δημοσιοποιηθηκε χθες θα ακολουθήσει, όμως, δεύτερος κύκλος διαβούλευσης έως τις 29 Σεπτεμβρίου για την έκδοση της τελικής απόφασης.
Tα βασικότερα μέτρα αφορούν στη διύλιση και την απελευθέρωση των εισαγωγών καυσίμων, καθώς επί του παρόντος μόνο δύο εταιρείες έχουν αυτή τη δυνατότητα λόγω του νόμου περί τήρησης αποθεμάτων. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ανάλυση των επιμέρους στοιχείων κόστους από τις εταιρείες διύλισης. Η Επιτροπή διαπιστώνει αδιαφάνεια και στον καθορισμό της τιμής χονδρικής και προτείνει διαφανείς εκπτώσεις των εταιριών προς τους πρατηριούχους.
Για να πέσουν οι τιμές στην λιανική, προτείνει την απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων (μέτρο στο οποίο αντιτίθενται οι πρατηριούχοι λόγω κόστους), εγκατάσταση ταμειακών μηχανών, λειτουργία πρατηρίων σε σουπερ μάρκετ και απελευθέρωση του επαγγέλματος των βυτιοφορέων. Το πόρισμα της Επιτροπής θα αποτελέσει και τη βάση για τη νομοθετική επεξεργασία όλου του πλαισίου που διέπει την αγορά πετρελαιοειδών. Το κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης είναι διαθέσιμο από το δικτυακό τόπο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, http://www.epant.gr .
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Αναλυτικότερα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού εμμένει στις αρχικές προτάσεις της για συγκεκριμένα διαρθρωτικά μέτρα ή μέτρα συμπεριφοράς τα οποία θεωρεί ότι είναι τα απολύτως αναγκαία, για τη δημιουργία συνθηκών αποτελεσματικού ανταγωνισμού:
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το υφιστάμενο σύστημα παρακολούθησης των τιμών παρουσιάζει ορισμένες αδυναμίες και αντιπροτείνει τη δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διύλισης και Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΟΠΣΔΕΠ), το οποίο θα περιλαμβάνει τιμές πετρελαιοειδών, κόστος κτήσης της πρώτης ύλης, γεωγραφική διαφοροποίηση τιμών, κ.λ.π.
Επίσης, προτείνει να δοθούν επιπρόσθετες αρμοδιότητες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε επίπεδο παρακολούθησης και διαχείρισης του ΟΠΣΔΕΠ και ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τον κλάδο των πετρελαιοειδών. Εξάλλου, προτείνει την επέκταση του «παρατηρητηρίου» λιανικών τιμών πώλησης υγρών καυσίμων, το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και σε άλλες μορφές όπως χρήση κινητών τηλεφώνων, δημιουργία ειδικού τηλεφωνικού αριθμού ενημέρωσης, teletext, κ.λ.π
Η ΑΓΟΡΑ ΔΙΥΛΙΣΗΣ
Στην αγορά της διύλισης, προκειμένου να αρθούν σημαντικοί περιορισμοί που σχετίζονται με τη στενότητα και την αδειοδότηση των αποθηκευτικών χώρων, προτείνεται η ίδρυση ειδικού φορέα τήρησης των αποθεμάτων ασφαλείας κατά τα πρότυπα ορισμένων άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η θεσμική αυτή ρύθμιση θα βοηθήσει σημαντικά στην τόνωση του επιπέδου του ανταγωνισμού καθώς θα πραγματοποιούνται εισαγωγές πετρελαιοειδών σε μακροχρόνια και σταθερή βάση (term contracts) και όχι ευκαιριακά (spot φορτία).
Η ΑΓΟΡΑ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ
Στην αγορά χονδρικής, τα κυριότερα προβλήματα εντοπίζονται στην εκπτωτική πολιτική των εταιρειών εμπορίας. Οι σημαντικές αποκλίσεις στο ύψος της τιμής των υγρών καυσίμων ανά νομό αλλά και ανά πρατήριο, οι οποίες δεν μπορούν να αποδοθούν σε διαφορές στο κόστος μεταφοράς ή σε άλλους παράγοντες της αγοράς, ενισχύονται σε μεγάλο βαθμό από τη χορήγηση των "υποστηρικτικών" εκπτώσεων (price support) εκ μέρους των εταιρειών εμπορίας.
Προτείνεται, η κατάργηση των "υποστηρικτικών" εκπτώσεων, οι οποίες λειτουργούν ουσιαστικά ως εργαλείο έμμεσου καθορισμού της τιμής λιανικής, η αποφυγή διακριτικής μεταχείρισης, αναφορικά με την κλίμακα και το ύψος των απολογιστικών εκπτώσεων σε όλη την ελληνική επικράτεια μέσω των κάθετων συμφωνιών, αλλά και η ρητή αναγραφή της διάρκειας των χορηγούμενων εκπτώσεων στα τιμολόγια των εταιρειών εμπορίας προς τους πρατηριούχους
ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ
Προτείνεται: η άμεση κατάργηση των κατώτατων κομίστρων στα ΔΧ βυτιοφόρα, καθώς δεν συμβιβάζεται με τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού, καθώς και πλήρης άρση των περιορισμών στην έκδοση νέων αδειών ΙΧ βυτιοφόρων, έτσι ώστε οι εταιρείες χονδρικής, αλλά και οι πρατηριούχοι να έχουν στην κατοχή τους ικανό στόλο με σκοπό την άμεση και αδιάλειπτη εξυπηρέτηση των πελατών τους.
Η ΑΓΟΡΑ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, προτείνει την σε εθελοντική βάση χρήση της πλήρους απελευθέρωσης του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων με παράλληλη ισχύ του υπάρχοντος καθεστώτος υποχρεωτικής εκ περιτροπής διανυκτέρευσης συγκεκριμένου αριθμού πρατηρίων υγρών καυσίμων ανά νομό μετά το πέρας του ισχύοντος σήμερα κανονικού ωραρίου (συμπεριλαμβανομένου και των Κυριακών και λοιπών αργιών). Για τη διευκόλυνση εφαρμογής του μέτρου προτείνεται η έγκριση εγκατάστασης αυτόματων αντλιών πώλησης στα νόμιμα λειτουργούντα πρατήρια υγρών καυσίμων και μετά το πέρας του ημερήσιου ωραρίου λειτουργίας. Ειδικά για τα νησιά, την θερινή περίοδο (Μάιος-Σεπτέμβριος) η πλήρης απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας κρίνεται απαραίτητη.
ΌΡΟΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΕ
ΝΕΟΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Προτείνεται, αναθεώρηση της κείμενης νομοθεσίας με στόχο την άρση εμποδίων. Η κατάλληλη τροποποίηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου σε συνδυασμό με την θέσπιση αυστηρότερων περιβαλλοντικών μέτρων για τη λειτουργία των πρατηρίων, εκτιμάται ότι θα ενισχύσει το επίπεδο ανταγωνισμού.
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
ΣΤΟΥΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΥΣ
Αναφορικά με την ύπαρξη καταχρηστικών όρων στις συμβάσεις των πρατηρίων που βρίσκονται εντός της εθνικής οδού με το Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας ή τους διαχειριστές των αυτοκινητόδρομων, προτείνεται να απαλειφθούν οι όροι που ορίζουν τα ενοίκια σε μορφή ποσοστού επί του τζίρου και ποσοστού επί των διαφημίσεων. Επίσης, προτείνεται να τροποποιηθούν οι όροι για την ετήσια αύξηση του ενοικίου, η οποία πλέον θα καθορίζεται σύμφωνα με το ποσοστό πληθωρισμού που ανακοινώνει η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία.
Παράλληλα, προτείνεται η τοποθέτηση ηλεκτρονικών πινάκων σε συγκεκριμένα γεωγραφικά σημεία και σε σταθερή απόσταση μεταξύ τους, που θα πληροφορούν τους οδηγούς για τις τιμές στα αμέσως επόμενα δύο πρατήρια της εθνικής οδού και τη χιλιομετρική απόσταση από αυτά.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ
Ένα άλλο μέτρο είναι η εγκατάσταση ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών συστημάτων εισροών-εκροών, τα οποία θα είναι συνδεδεμένα με τις αντλίες παροχής καυσίμων των πρατηρίων. Μέσω αυτών των συστημάτων θα επιτυγχάνεται ο έλεγχος τόσο των πρατηριούχων και των εταιριών εμπορίας, αλλά και των βυτιοφορέων, οι οποίοι διακινούν τα πετρελαιοειδή, ενώ παράλληλα θα εντοπίζονται οι οφειλούμενες σε διαφορές θερμοκρασίας αυξομειώσεις του όγκου των καυσίμων. Με την επιβολή του συγκεκριμένου μέτρου, το οποίο ήδη εφαρμόζεται σε ορισμένα πρατήρια υγρών καυσίμων, θα επιτυγχάνεται μεταξύ των άλλων ο καθημερινός έλεγχος της ποιότητας και ποσότητας των παραδιδόμενων υγρών καυσίμων, ενώ ταυτόχρονα εκτιμάται ότι θα περιορισθεί το παράνομο εμπόριο (λαθρεμπόριο, νοθεία), γεγονός που θα επιτρέψει τη συστηματική καταγραφή των τιμών λιανικής. Μέχρι να εφαρμοσθεί το ως άνω σύστημα, προτείνεται οπωσδήποτε η εγκατάσταση και χρήση ταμειακών μηχανών για πώληση υγρών καυσίμων στα πρατήρια.
