Με μικρές ετήσιες διακυμάνσεις κινήθηκε η εγχώρια κατανάλωση ενδυμάτων τζιν στη δεκαετία 1997-2007, ενώ ειδικά για το περασμένο έτος, η συνολική αγορά εμφανίζει μείωση κατά 3,6% σε σχέση με το 2006, ενώ στη διετία 2005-2006 παρέμεινε σχετικά σταθερή. Πιο αισιόδοξα είναι τα μηνύματα για την επόμενη διετία (2008-2009), καθώς παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως η πρωτοτυπία, στο σχεδιασμό, θα οδηγήσει σε κάπως υψηλότερα επίπεδα τη ζήτηση.
Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, στην κλαδική μελέτη που εκπόνησε πρόσφατα η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP και στην οποία διερευνάται η αγορά των ενδυμάτων τζιν τα τελευταία χρόνια. Τα παντελόνια καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατανάλωσης, το δε μερίδιό τους εκτιμάται σε 90% το 2007. Ακολουθούν με διαφορά τα μπουφάν, τα πουκάμισα και τα λοιπά είδη ένδυσης (φούστες, φορέματα, κ.ά.). Η ζήτηση των τζιν ενδυμάτων επηρεάζεται από παράγοντες όπως είναι το διαθέσιμο εισόδημα, οι τάσεις της μόδας, η διαφήμιση, η τιμή των προϊόντων, καθώς και το μέγεθος και η σύνθεση του πληθυσμού. Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνολικής κατανάλωσης τα τελευταία κυρίως χρόνια, αποτελεί η αγορά των γυναικείων τζιν, καθώς η ζήτηση για ανδρικά τζιν ενδύματα εμφανίζει διαχρονικά σημάδια σταθερότητας.
ΔΙΑΣΠΟΡΑ
Ο κλάδος των ενδυμάτων τζιν απαρτίζεται από αρκετές επιχειρήσεις. Στον παραγωγικό τομέα δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο μικρού ή μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, ενώ μεγάλες εταιρίες δραστηριοποιούνται κυρίως στον εισαγωγικό τομέα, οι οποίες εμπορεύονται προϊόντα με ισχυρά εμπορικά σήματα. Στο σύνολο της κατανάλωσης ενδυμάτων τζιν, τα εισαγόμενα είδη καλύπτουν ποσοστό άνω του 50% τα τελευταία χρόνια, το δε ποσοστό συνεχώς διευρύνεται, σαν αποτέλεσμα της κάμψης της παραγωγικής δραστηριότητας.
Η εγχώρια αγορά είναι μοιρασμένη μεταξύ αρκετών εταιριών (και εμπορικών σημάτων), με αποτέλεσμα αξιόλογες εταιρίες του κλάδου να καταλαμβάνουν μικρά σχετικά μερίδια αγοράς.
ΦΑΣΟΝ
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του εξεταζόμενου κλάδου είναι η παραγωγή ενδυμάτων με τη μέθοδο του «φασόν». Με τη συγκεκριμένη μέθοδο οι παραγωγικές επιχειρήσεις προσπαθούν να μειώσουν το εργατικό κόστος αναθέτοντας μέρος ή το σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας σε άλλες επιχειρήσεις, οι οποίες βρίσκονται στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.
Ωστόσο, η εγχώρια παραγωγή ενδυμάτων τζιν με τη μορφή αυτή περιορίζεται σταδιακά, γεγονός που οφείλεται στο ότι μεγάλο μέρος αυτής έχει μεταφερθεί σε χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος όπως οι βαλκανικές (π.χ. Π.Γ.Δ.Μ., Βουλγαρία). Αρκετές εταιρίες του εξωτερικού που παλαιότερα ανέθεταν την παραγωγή ενδυμάτων τζιν σε ελληνικές επιχειρήσεις, έχουν προσανατολισθεί πλέον σε παραγωγικές μονάδες τρίτων χωρών.
Ο έντονος ανταγωνισμός που επικρατεί στην αγορά δημιουργεί προβλήματα κυρίως στις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις του κλάδου, οι περισσότερες από τις οποίες αδυνατούν να διαθέσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για την απόκτηση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού με στόχο τον εκσυγχρονισμό της παραγωγικής τους διαδικασίας, καθώς και για τη δημιουργία τμημάτων σχεδιασμού ενδυμάτων ώστε να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τα εισαγόμενα προϊόντα.
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ
Η λιανική πώληση ενδυμάτων τζιν περιλαμβάνει εξειδικευμένα καταστήματα (με casual ένδυση), αλυσίδες καταστημάτων λιανικής πώλησης ενδυμάτων και πολυκαταστήματα. Ωστόσο, σταδιακά καθίσταται ολοένα εντονότερη η διείσδυση ορισμένων προμηθευτικών εταιριών του κλάδου (κυρίως εισαγωγικών) στη λιανική πώληση ενδυμάτων με τη δημιουργία δικών τους καταστημάτων, τα οποία λειτουργούν ως εταιρικά ή και με τη μέθοδο της δικαιόχρησης (franchising).
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα σημεία πώλησης που ιδρύουν εταιρίες του κλάδου έχουν τη μορφή των «shop in shop» εντός πολυκαταστημάτων.
ΜΕΓΕΘΗ
Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό δείγματος οκτώ παραγωγικών επιχειρήσεων για τη διετία 2005-2006, καθώς και αντίστοιχο ισολογισμό για οκτώ εισαγωγικές επιχειρήσεις, η εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική για τη δυναμική του κλάδου.
Οι συνολικές πωλήσεις των παραγωγικών επιχειρήσεων του δείγματος παρουσίασαν αύξηση μόλις κατά 2,7% στην υπό εξέταση διετία. Ο χαμηλότερος ρυθμός αύξησης του κόστους πωληθέντων κατά (0,5%) οδήγησε σε αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους κατά 6,9%. Ωστόσο, τα κέρδη προ φόρου εισοδήματος μειώθηκαν κατά 22,4%, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην αύξηση των λοιπών λειτουργικών εξόδων σε συνδυασμό με τη μείωση των μη λειτουργικών εσόδων. Οι συνολικές πωλήσεις των οκτώ εισαγωγικών επιχειρήσεων του δείγματος αυξήθηκαν κατά 8% περίπου σε σχέση με το 2005. Η άνοδος του κόστους πωληθέντων κατά 8,3% οδήγησε σε αύξηση του μικτού περιθωρίου κατά 7,4%. Οι χρηματοοικονομικές δαπάνες παρουσίασαν αύξηση κατά 36%, ενώ σημαντική ήταν και η αύξηση των λειτουργικών εξόδων κατά 13,1%, γεγονός που οδήγησε στη μείωση του λειτουργικού αποτελέσματος κατά 16,9%. Συνέπεια των παραπάνω ήταν η μείωση των καθαρών κερδών κατά 14,1% το 2006 σε σχέση με το 2005.
ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ
Αναφορικά με την εξέλιξη της αγοράς των εξεταζομένων προϊόντων κατά τη διετία 2008-2009, σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις, η κατανάλωση τζιν ενδυμάτων προβλέπεται ότι θα είναι ελαφρώς ανοδική, το δε ποσοστό μεταβολής εκτιμάται ότι θα κυμανθεί περίπου στο 2% ετησίως. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, την προσεχή διετία θα διατεθούν στην αγορά πρωτότυπα τζιν ενδύματα με έντονες επεξεργασίες, που αναμένεται να αυξήσουν τη ζήτηση.
