Στον «τύπο των ήλων» για πολλούς από τους παρευρισκομένους στη χθεσινή εκδήλωση του ΣΘΕΒ φαίνεται ότι «πάτησε» η τοποθέτηση του καθηγητή Αστέριου Γ. Κεφαλά για τις οικογενειακές επιχειρήσεις και τη διαδοχή στο «τιμόνι» -μια διαδικασία, η οποία σύμφωνα με τον καθηγητή, χρειάζεται πολύχρονη και επίπονη προετοιμασία, αλλά και μεγαλύτερη συναισθηματική «αποστασιοποίηση», προκειμένου να λαμβάνονται εγκαίρως οι σωστές αποφάσεις. Μια από τις μεγάλες διαφορές των ελληνικών από τις άλλες δυτικές οικογενειακές επιχειρήσεις είναι ο συναισθηματισμός, ιδίως στο θέμα της διάδοχης κατάστασης και της αποκατάστασης των παιδιών –και όχι μόνο. «Οι Έλληνες υποφέρουμε από “συγγενομανία”», είπε χαρακτηριστικά μιλώντας στην «Ε», λίγο πριν την έναρξη της εκδήλωσης για την παρουσίαση του βιβλίου του, για τις «Οικογενειακές Επιχειρήσεις στη Νέα Οικονομία».
Στον παγκοσμιοποιημένο 21ο αιώνα «λιγοστεύει» ο χώρος για τις οικογενειακές επιχειρήσεις, παραδέχεται ο πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, Νίκος Ρώμνιος, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι αποτελούν ένα ζωτικό κομμάτι του επιχειρείν, σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται και στο βιβλίο του κ.Κεφαλά, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν το 90% του συνόλου, παράγουν το 50% του ΑΕΠ και απασχολούν το 50% του εργατικού δυναμικού –στοιχεία που καταδεικνύουν το γεγονός ότι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, και της νέας οικονομίας.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
Ο κ. Κεφαλάς ανέφερε στην «Ε» πως δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές στη δημιουργία και λειτουργία μιας οικογενειακής επιχείρησης από τον 20ό στον 21ο αιώνα. Η μόνη διαφορά που εντοπίζεται είναι μεταξύ εθνοτήτων, με τους Ευρωπαίους του νότου να αντιδρούν πολύ πιο συναισθηματικά στο θέμα της οικογενειακής επιχείρησης –και δη στη διαδοχή. «Οι Έλληνες υποφέρουμε από “συγγενομανία”. Θεωρούμε υποχρέωσή μας να αποκαταστήσουμε τα παιδιά μας, μέσα και από την επιχείρησή μας. Έχω δει πολλά δράματα σε οικογενειακές επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη παιδείας, που δυσκολεύει και τη συνεννόηση μεταξύ των δύο γενεών», είπε ο κ.Κεφαλάς, επισημαίνοντας πως η πλειοψηφία των οικογενειακών επιχειρήσεων του 21ου αιώνα δεν τα καταφέρνει και τόσο καλά στη δεύτερη γενιά. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι γι΄αυτό ευθύνονται και οι δύο πλευρές. «Το μοντέλο που μπορεί να οδηγήσει πιο εύκολα σε μια πετυχημένη διάδοχη κατάσταση είναι το εξής: πρώτα μεταλαμπαδεύουμε τις αξίες μας, μετά παραδίδουμε την ηγεσία και τελευταία την περιουσία», τόνισε ο κ.Κεφαλάς, υποστηρίζοντας πως η «δουλειά» θα πρέπει να γίνεται σε τρία επίπεδα:
Πρώτον, σε επίπεδο μόρφωσης και παιδείας, καθώς θα πρέπει να αφιερώνεται τουλάχιστον μια μέρα της εβδομάδας σε διάβασμα. «Κανείς δεν μπορεί να βρει τις λύσεις μόνος του και δυστυχώς, οι Έλληνες δεν διαβάζουν», είπε. Σε δεύτερο επίπεδο, είναι εξαιρετικής σημασίας ο επιχειρηματίας να ανιχνεύει διαρκώς το περιβάλλον, κοινωνικό και οικονομικό, γύρω του. Και το τρίτο, ίσως και σπουδαιότερο, οι επιχειρηματίες θα πρέπει να στέλνουν τα παιδιά τους να εργάζονται πρώτα σε κάποια άλλη επιχείρηση, τουλάχιστον για ένα-δυό χρόνια. Παράλληλα, τα «ηνία» θα πρέπει να παραδίδονται σιγά-σιγά, δηλαδή να δίδεται η ευθύνη των αποφάσεων στη δεύτερη γενιά, αλλά στο αρχικό στάδιο να μην είναι τέτοιες που θα «βουλιάξουν τη βάρκα».
ΧΑΛΙΝΑΡΙ
Όσο για την παγκόσμια οικονομική κρίση, ο κ.Κεφαλάς σε ένα πρώτο λιτό σχόλιό του αρκέστηκε να ευχηθεί «καλή τύχη», επισημαίνοντας ότι οι καιροί είναι δύσκολοι και θα παραμείνουν δύσκολοι για τα επόμενα δύο χρόνια τουλάχιστον, ενώ τόνισε ότι χρειάζεται «σφίξιμο στα λουριά». Τίποτε δεν λειτουργεί εάν το παρακάνουμε, είπε και συνέχισε λέγοντας ότι ο καπιταλισμός το έχει παρατραβήξει. «Άφησε πολλές ελευθερίες και περιθώρια στο άτομο και τώρα θα πρέπει να μπουν λουριά, χαλινάρια στο άτομο. Στην Ελλάδα υπάρχουν 12 εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα. Σε τι χρειάζονται;», αναρωτήθηκε. Να σημειωθεί ότι το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κριτική», ενώ στη χθεσινοβραδινή εκδήλωση, που έγινε σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «Παπασωτηρίου», μίλησαν ο πρόεδρος του ΣΘΕΒ, Νίκος Ρώμνιος, ο καθηγητής και αντιπρόεδρος ΤΕΙ Λάρισας, Παντελής Υψηλάντης, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Ανδρέας Γιουρμετάκης.
