Μια συνολική ρύθμιση των προβλημάτων των δανειοληπτών που η οικονομική κρίση τους έφερε σε δυσχερή θέση με αποτέλεσμα ο πλειστηριασμός των ακινήτων τους να επικρέμαται ως δαμόκλειο σπάθη ζητά από τη νέα κυβέρνηση ο πρόεδρος της «Κίνησης Πολιτών Δανειοληπτών Ελλάδος» κ. Γιώργος Μπαρτζώκης.
Με αφορμή την ισχύ του μέτρου για την αναστολή των πλειστηριασμών μέχρι τέλους τους έτους και ενόψει των μέτρων που αναμένεται να ανακοινώσει η νέα κυβέρνηση υπέρ των, δανειοληπτών ο Λαρισαίος πρόεδρος σε συνέντευξη του στην «Ε» καταθέτει τις προτάσεις της οργάνωσης, αναφέρεται στους δικαστικούς αγώνες της και συμβουλεύει τους καταναλωτές πως μπορούν να διεκδικήσουν επιστροφές χρημάτων από παράνομες τραπεζικές χρεώσεις.
* Κύριε Μπαρτζώκη, τελικά η ρύθμιση για αναστολή πλειστηριασμών για ποσά έως 200.000 ευρώ μέχρι το τέλος του 2009 ισχύσει. Το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό καθώς απασχολεί χιλιάδες επιχειρηματίες και ιδιώτες, που έχουν πάρει ήδη ειδοποίηση ότι βγαίνουν στο «σφυρί» περιουσιακά τους στοιχεία. Είναι μια ανάσα για όλους…
- Είναι πολύ σημαντικό μέτρο για μάς και αφορά περί τους 200.000 δανειολήπτες σ’ όλη τη χώρα. Το μέτρο αυτό ελήφθη μετά από τη σύμφωνη γνώμη την Ενώσεως Ελληνικών Τραπεζών η οποία διαπίστωσε το αδιέξοδο που έχουν οι χιλιάδες πλειστηριασμοί ακινήτων που γίνονται καθημερινά στην Ελλάδα και το μεγάλο απόθεμα που έχουν οι τράπεζες από ακίνητα που χάνουν καθημερινά την αξία τους. Βέβαια το μέτρο αυτό πρέπει να το υιοθετήσει και η παρούσα κυβέρνηση καθώς θα ομαλοποιήσει την χρηματοπιστωτική αγορά και την αγορά ακινήτων στην χώρα μας.
* Πάντως όταν οι τράπεζες συνεχίζουν τις αδιαφανείς πρακτικές με τις παράνομες χρεώσεις και τις «συγκαλυμμένες» επιβαρύνσεις στη χορήγηση δανείων δεν είναι υποκριτικό να συνηγορούν εκ των υστέρων σε αναστολή πλειστηριασμών και πρωτίστως να μη υπακούουν σε αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις;
- Οι τράπεζες την προηγούμενη περίοδο του δικαστικού έτους υπέστησαν μία μεγάλη ήττα με την απόφαση του ΣτΕ σύμφωνα με την οποία απορρίφτηκε μαζική προσφυγή τους για την κήρυξη ως καταχρηστικών μία σειρά από όρους και επιβαρύνσεις στις δανειακές συμβάσεις των δανειοληπτών με αυτές. Θυμίζω τις πιο βασικές:
Α) Απαγορεύεται στην τράπεζα να ζητήσει από τον καταναλωτή ποινή προεξόφλησης σε περίπτωση που ο ίδιος θελήσει να προεξοφλήσει το δάνειο που οφείλει μετά τον πρώτο χρόνο σε στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Β) Απαγορεύεται την είσπραξη εξόδων «χρηματοδότησης», «προέγκρισης δανείου», ή «εξέτασης αιτήματος δανείου», κλιμακούμενων ανάλογα με το ποσόν του δανείου.
Γ) Απαγορεύεται την επιβολή ποσού «προμήθειας» ή «εξόδων φακέλου».
Δυστυχώς όμως ακόμη και σήμερα δεν έχουν συμμορφωθεί τόσο στην ανωτέρω απόφαση όσο και σε δεκάδες άλλες των Ελληνικών δικαστηρίων με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες να στρέφονται καθημερινά με ομαδικές αγωγές εναντίον τους και να εισπράττουν τα αχρεωστήτως καταβληθέντα από τις νομικές υπηρεσίες των τραπεζών. Η αλλαγή στάσης τους με την πρόσφατη συμφωνία τους για πάγωμα των πλειστηριασμών εξηγείται από την κρίση που περνάει σήμερα η ρευστότητά τους και το απόθεμα των ακινήτων που έχουν και δεν θέλουν να το διευρύνουν άλλο.
* Μήπως η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να δημιουργήσει ακόμη περισσότερους αμυντικούς μηχανισμούς που θα αποτρέπουν τις τράπεζες να προχωρούν με ευκολία σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς ακινήτων; Ενδεικτικά μια ρύθμιση χρεών των δανειοληπτών θα αποτελούσε ένα μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση;
- Το θέμα της οικονομικής κρίσης και οι επιπτώσεις που έχει στην αλυσίδα τράπεζα-δανειολήπτη-κατανάλωση είναι το πιο επίκαιρο τα τελευταία δύο χρόνια. Είδαμε έκτακτα μέτρα προστασίας των καταθέσεων, υπουργικές αποφάσεις που προστατεύουν τους δανειολήπτες από επιπλέον χρεώσεις, την απόφαση για το ακατάσχετο της μοναδικής κατοικίας του δανειοληπτών πιστωτικών και καταναλωτικών δανείων για χρέος έως 20.000 ευρώ και φυσικά την εξαγγελία για πάγωμα των πλειστηριασμών έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Όμως χρειάζεται μία συνολική ρύθμιση των προβλημάτων που δημιουργούνται στη ακριβής και έγκαιρη αποπληρωμή των δόσεων από ομάδες και κατηγορίες δανειοληπτών που η οικονομική κρίση τους έφερε σε δυσχερή θέση. Έτσι πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τους δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα αποπληρωμής, ιδιαίτερα για αυτούς που έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ( γενιά 700 ευρώ), για τα νέα ζευγάρια, για αυτούς που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, να έχουν δικαίωμα να επιμηκύνουν τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου τους, χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση και να επιβαρύνεται μέρος του τοκοχρεολυσίου τους το ελληνικό δημόσιο. Πριν δε από δύο μήνες κάτι παρόμοιο είχε προτείνει η σημερινή υπουργός Οικονομίας κ. Λούκα Κατσέλη η οποία καθόρισε και τον τρόπο ανακούφισης των δανειοληπτών είτε μετά από συμβιβασμό με τις τράπεζες είτε μετά από δικαστικές αποφάσεις που θα επιληφθούν των αδυναμιών στην αποπληρωμή. Μένει μόνο να υλοποιηθεί το πρόγραμμα από τη νέα κυβέρνηση.
* Πάντως οι καταναλωτικές οργανώσεις όπως π.χ. η δική σας, έχει δώσει αγώνες για τη δικαίωση δανειοληπτών που επιβαρύνθηκαν από παράνομες χρεώσεις. Όλοι αυτοί μπορούν να διεκδικήσουν την επιστροφή των χρημάτων. Πέστε μας ακριβώς ποιοι είναι αυτοί που μπορούν να διεκδικήσουν χρήματα και ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουν;
- Όλοι οι δανειολήπτες που έχουν πληρώσει γενικώς έξοδα φακέλου ή όπως αλλιώς τα ονόμαζαν οι τράπεζες, έχουν δικαίωμα επιστροφής των χρημάτων τους ως αχρεωστήτως καταβληθέντα με άμεσες και συνοπτικές διαδικασίες. Επίσης δικαίωμα έχουν αυτοί που έχουν πληρώσει τα λεγόμενα «πέναλτι» κατά τη πρόωρη εξόφληση των δανείων τους και είχαν τιμωρηθεί από τις τράπεζες από την προνοητικότητα τους. Αυτά έχουν κριθεί από σειρά δικαστικών ή εξωδικαστικών αποφάσεων στις οποίες συμμετείχε και η δική μας καταναλωτική οργάνωση και καθημερινά κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες για την ικανοποίηση αυτής της αδικίας. ους καλούμε να προσέλθουν στα γραφεία μας στην οδό Κύπρου 40-42, 3ος όροφος στο παράρτημα Κεντρικής Ελλάδας με ένα αντίγραφο της δανειακής συμβάσεώς τους και με ένα αντίγραφο των εξόδων φακέλου ή του «πέναλτι» που έχουν ήδη πληρώσει και αφού μας χορηγήσουν μία εξουσιοδότηση, η καταναλωτική οργάνωσή μας καταθέτει ομαδικές αγωγές ή θα λύσει εξωδικαστικά το ζήτημα ανάλογα την συνεργασία που θα έχουμε με την τράπεζα.
* Από τον περασμένο Ιούλιο τέθηκε σε πιλοτική εφαρμογή το σύστημα της βαθμολόγησης της συμπεριφοράς των δανειοληπτών, από τις τράπεζες. Όσοι από τους δανειολήπτες εμφανίζονται συνεπείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, αυτόματα θα επιβραβεύονται με χαμηλότερα επιτόκια στα δάνεια. Ποια είναι η θέση σας γι΄αυτό, σας βρίσκει σύμφωνους;
- Το σύστημα του «Λευκού Τειρεσία» και η μορφή που έχει από τον περασμένο Ιούλιο είναι μία μέθοδος των τραπεζών για την εξασφάλιση των εν δυνάμει απαιτήσεων που έχει στους δανειολήπτες που θα συμβληθεί. Στα πλαίσια του σεβασμού της ατομικότητας της οικονομικής και κοινωνικής ζωής αυτών και αν δεν παραβιάζονται τα προσωπικά δεδομένα των δανειοληπτών είναι μία μέθοδος που θα ισορροπήσει την διάθεση των δανείων, τα οποία και είναι φύση αδύνατο από εδώ και πέρα να δίνονται ασύστολά και χωρίς καμιά προϋπόθεση πράγμα που δημιούργησε σήμερα την οικονομική κρίση ειδικά στις ΗΠΑ.
* Τα χαμηλά ευρω-επιτόκια αυτή την περίοδο, αποτελούν ευκαιρία για τους δανειολήπτες;
- Στα πλαίσια που οι τράπεζες θα τα ακολουθήσουν ναι, είναι ευκαιρία, αλλά παρατηρούμε στην πραγματικότητα ότι οι τράπεζες δεν τα ακολουθούν στο ρυθμό που θα έπρεπε και βρίσκουν κάποια προσχώματα και ενδοιασμούς να μην τα ακολουθήσουν. Παράδειγμα όταν κάποιος έχει σταθερό επιτόκιο για στεγαστικό δάνειο ύψους 6%, δεν το μετατρέπουν έγκαιρα σε κυμαινόμενο και πάντοτε μετά από πιέσεις διότι το αντίστοιχο κυμαινόμενο μπορεί αν είναι ύψους 1,20 %
* Ποιες κατηγορίες δανειοληπτών κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν στα γρανάζια του τραπεζικού συστήματος γιατί παρά τα χαμηλά επιτόκια οι καθυστερήσεις δανείων λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης σημειώνουν άνοδο. Η εμπειρία σας ως δικηγόρος και η ενασχόλησή σας με το αντικείμενο αυτό, τι έχει δείξει;
- Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι οι δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα αποπληρωμής είναι αυτοί ιδιαίτερα που έχουν ετήσιο εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ ( γενιά των 700 ευρώ, για νέα ζευγάρια, αυτοί που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, οι άνεργοι , αλλά και αυτοί που έχασαν από μία επενδυτική πρόταση. Όλοι αυτοί έχουν δικαίωμα να επιμηκύνουν τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου τους, χωρίς πρόσθετη επιβάρυνσ , να μειώνεται το επιτόκιο τους και στο τέλος για την ισορροπία του οικονομικού συστήματος να διαγράφονται μέρος των χρεών τους ή να επιβαρύνεται μέρος του τοκοχρεολυσίου τους το ελληνικό δημόσιο. Είναι μία ριζοσπαστική πρόταση που ήδη έχουμε προτείνει στο σημερινό πρωθυπουργό και που ήδη έχει εξαγγελθεί από αυτόν φυσικά με κάποιες παραλλαγές.
* Τι θα συμβουλεύατε συνεπώς σε κάποιον που θέλει να λάβει δάνειο από τράπεζα, για να μην βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να χάσει το σπίτι του ή να το πουλήσει για να ξεχρεώσει οφειλές;
- Προσεκτική μελέτη της δανειακής σύμβασης πριν την υπογραφή της από ειδικούς, πάντοτε η μηναία δόση του να μην ξεπερνάει το 30 % του μηναίου εισοδήματός του, ποτέ στεγαστικά δάνεια για καταναλωτικές ανάγκες και αν πιστεύει ότι η επένδυση που σχεδιάζει να κάνει έχει μεγάλο ρίσκο στην απόδοση της, με τις σημερινές συνθήκες δεν πρέπει να την πραγματοποιήσει.
