Με σημαντικές απώλειες, που σε επίπεδο προ φόρων κερδοφορίας, φτάνουν στο -50% ολοκλήρωσαν το 2008 οι επιχειρήσεις του Βορειοελλαδικού Τόξου. Σύμφωνα με τη μελέτη, βάσει ισολογισμών μελών του, που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, καταγράφεται διαχρονική μείωση, από το 2004, των κερδοφόρων επιχειρήσεων, ενώ οι επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης οδήγησαν σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων σε ζημίες, ενώ οι κλάδοι της κλωστοϋφαντουργίας και της ένδυσης-υπόδησης εμφανίζονται να έχουν δεχθεί τα μεγαλύτερα πλήγματα και σε επίπεδο κύκλου εργασιών. Χαρακτηριστικό είναι ότι, το 2008, μία στις πέντε βορειοελλαδικές επιχειρήσεις εμφάνισε ζημίες.
Με βάση τις κύριες διαπιστώσεις της μελέτης των ισολογισμών 300 επιχειρήσεων-μελών του ΣΒΒΕ, ο κύκλος εργασιών της βιομηχανίας της Βόρειας Ελλάδας μειώθηκε οριακά το 2008 σε σχέση με το 2007, κατά 0,9%, παρουσιάζοντας έτσι στασιμότητα μετά από δύο χρόνια (2006 και 2007). Τα κέρδη προ φόρων της βιομηχανίας της Βόρειας Ελλάδας μειώθηκαν δραματικά το 2008, σε ποσοστό περισσότερο από 50% σε σχέση με το αντίστοιχο του 2007, και, ως συνέπεια των παραπάνω, το περιθώριο καθαρού κέρδους παρουσίασε σημαντική μείωση σε σχέση με το 2007, σχεδόν κατά 60%, και διαμορφώθηκε από 5% σε 2,3%. Επίσης, η έρευνα αποκαλύπτει ότι το ποσοστό των κερδοφόρων επιχειρήσεων (στο δείγμα) διαχρονικά μειώνεται από το 84% το 2004, σε 78,5% το 2008, παρότι τα έτη 2005 και 2006 είχε σημειωθεί αύξηση των κερδοφόρων επιχειρήσεων. Έτσι, το 2008 μία στις πέντε βιομηχανικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Ελλάδα πραγματοποίησε ζημίες.
ΚΛΑΔΟΙ
Οι πέντε κλάδοι οι οποίοι παρουσιάζουν διαχρονικά τα μεγαλύτερα ποσοστά κερδοφόρων επιχειρήσεων στο δείγμα είναι: μηχανήματα και είδη εξοπλισμού, ηλεκτρικές μηχανές και συσκευές, χημικές ουσίες και προϊόντα από συνθετικές ύλες, κατασκευή επίπλων, τρόφιμα – ποτά. Αντιστοίχως, οι πέντε κλάδοι οι οποίοι παρουσιάζουν διαχρονικά τα μεγαλύτερα ποσοστά ζημιογόνων επιχειρήσεων στο δείγμα είναι: παραγωγή προϊόντων καπνού, παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών, δέρμα – υπόδηση, βιομηχανία ξύλου, παραγωγή χαρτοπολτού, χαρτιού και προϊόντων από χαρτί.
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Ο ταχύς ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς κατά το 2007, όπου καταγράφηκε αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 11,5% σε σχέση με το 2006, συνεχίζοντας την θετική πορεία του προηγούμενου έτους, διαμορφώνει για την πενταετία 2004 – 2008 μία συνολική αύξηση του κύκλου εργασιών της μεταποίησης της τάξης του 10%. Παρόλα αυτά, το 2008 σημειώθηκε οριακή μείωση του κύκλου εργασιών, σχεδόν κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2007 (μείωση 0,90%).
Οι τρεις κλάδοι που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη μείωση του κύκλου εργασιών τους για το σύνολο της πενταετίας 2004 – 2008 είναι οι κλάδοι κλωστοϋφαντουργίας, ένδυσης και υπόδησης, σε ποσοστά από -14,5% για τον κλάδο της ένδυσης έως -65% για τον κλάδο δέρματος – υπόδησης. Μόνον δύο κλάδοι, και συγκεκριμένα οι κλάδοι τροφίμων – ποτών και μηχανημάτων-ειδών εξοπλισμού, σημειώνουν αύξηση του κύκλου εργασιών και τα πέντε εξεταζόμενα έτη.
ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ
Τα κέρδη προ φόρων των επιχειρήσεων του δείγματος σημείωσαν κατακόρυφη πτώση το 2008 σε σχέση με το 2007, καταγράφοντας μείωση μεγαλύτερη του 50%. Η εξέλιξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα την συνολική μείωση των καθαρών κερδών κατά την πενταετία 2004 – 2008, παρά την αύξηση για δύο διαδοχικά έτη (2006 και 2007). Δεκατέσσερις από τους δεκαοκτώ κλάδους καταγράφουν για το 2008 επιδείνωση των αποτελεσμάτων τους, σε σχέση με το 2007 (μείωση κερδών ή διεύρυνση των ζημιών). Επτά από αυτούς κατέγραψαν ζημίες κατά το 2008, όταν το 2007 οι ζημιογόνοι κλάδοι ήταν μόλις δύο. Το περιθώριο καθαρού κέρδους το 2008 ανέρχεται σε 2,3%, σαφώς περιορισμένο σε σχέση με τις επιδόσεις όλων των προηγούμενων ετών, καθώς έχει διαμορφωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα του μισού του 2007.
ΑΙΤΙΕΣ
Σύμφωνα με τη διοίκηση του ΣΒΒΕ, η παγκόσμια οικονομική κρίση από τον Σεπτέμβριο του 2008 πλήττει τις επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίες ήταν σε μεγαλύτερο βαθμό εξωστρεφείς, άρα εκτεθειμένες στον διεθνή ανταγωνισμό, απ΄ ό,τι οι επιχειρήσεις της υπόλοιπης χώρας. Επίσης, στις αιτίες για την πορεία των μεγεθών συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η αύξηση των ανείσπρακτων επιταγών, η πτώση της εγχώριας ζήτησης και η αρνητική ψυχολογία των καταναλωτών στην Ελλάδα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, η δραματική μείωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, εξαιτίας της πολιτικής των τραπεζών που αφορούσε την αύξηση επιτοκίων και των περιθωρίων δανεισμού, η μειωμένη παραγωγικότητα επιχειρήσεων και εργαζομένων, το αυξημένο κόστος παραγωγής και διάθεσης προϊόντων, καθώς και η αδυναμία ανάπτυξης και υιοθέτησης καινοτομιών και νέων τεχνολογιών στην παραγωγή και τη διοίκηση.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΩΝ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
* Η μεταποίηση και ειδικά η περιφερειακή βιομηχανία να τεθεί στις άμεσες προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής.
* Να γίνει φορέας παραγωγής και άσκησης βιομηχανικής πολιτικής η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης.
* Σαφής προσανατολισμός πολιτικών και προγραμμάτων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου σε δράσεις που θα ενισχύουν έμπρακτα τη μεταποίηση και θα στοχεύουν στην αναδιάρθρωσή της σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
* Ελαχιστοποίηση του αθέμιτου ανταγωνισμού από προϊόντα τρίτων χωρών, με ουσιαστικό και όχι τυπικό έλεγχο της αγοράς.
* Απλοποίηση του φορολογικού συστήματος και η θέσπιση κανόνων διαφάνειας στις συναλλαγές κράτους – επιχειρήσεων.
* Πάταξη της παραοικονομίας και των σχετικών με αυτή δραστηριοτήτων και συνέχιση των προσπαθειών για περιορισμό της γραφειοκρατίας.
* Αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, κυρίως σε μικρά έργα που υλοποιούνται στην περιφέρεια.
* Μείωση των συντελεστών φορολογίας των επιχειρήσεων.
* Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών για τη σύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της βιομηχανίας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
* Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων με την ελαστικοποίηση των κριτηρίων δανεισμού τους από τις τράπεζες.
* Δημιουργία ειδικού προγράμματος στήριξης των μεταποιητικών επιχειρήσεων της χώρας, κατά το πρότυπο του αντίστοιχου προγράμματος που εξαγγέλθηκε για τον τουρισμό, την οικοδομή, και τον κλάδο εμπορίας αυτοκινήτων.
* Θεσμοθέτηση προγράμματος τύπου ΤΕΜΠΜΕ που θα ενισχύει αποκλειστικά τη μεταποίηση και θα ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.
* Απεμπλοκή των επιχειρήσεων από την εγχώρια αγορά, με την ενίσχυση δράσεων διεθνοποίησης.
* Άνοιγμα νέων αγορών εκτός συνόρων με παράλληλη διερεύνηση επενδυτικών ευκαιριών σε χώρες ή/και περιοχές χωρών που μέχρι σήμερα δεν αποτελούσαν αγορές – στόχους.
* Ανάπτυξη στοχευμένων δράσεων για αύξηση της κατανάλωσης κάθε είδους ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, με τη βοήθεια δράσεων όπως αυτές του Ελληνικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ).
* Επένδυση των επιχειρήσεων στην έρευνα και την καινοτομία για την παραγωγή προϊόντων καινοτόμων και διαφοροποιημένων που δεν θα απευθύνονται απαραίτητα στην εγχώρια αγορά.
* Παροχή ενισχύσεων και κινήτρων για τη διατήρηση και επαύξηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας.
* Αύξηση από 0,5% σε 2% των προβλέψεων των επισφαλειών στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων.
* Μείωση του 1 ευρώ ανά μ2 που αφορά στο ΕΤΑΚ στα βιομηχανοστάσια και στις αποθήκες
* Κατάργηση της εισφοράς 0,6% στα δάνεια.
* Αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων διοίκησης και οργάνωσης, με την υιοθέτηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, για αύξηση της παραγωγικότητας.
