Με αυστηρά πρόστιμα απειλούνται από σήμερα όλες οι τράπεζες της Λάρισας σε περίπτωση που παρακρατήσουν από καταναλωτές, προμήθειες ή έξοδα, σε συγκεκριμένες συναλλαγές.
Πρόκειται για οκτώ όρους (επτά επί τους ουσίας) που κρίθηκαν αμετάκλητα ως καταχρηστικοί από τη Δικαιοσύνη, σε υποθέσεις συλλογικών αγωγών Ενώσεων καταναλωτών και που από χθες τέθηκαν σε εφαρμογή με απόφαση του Υπουργείου Εργασίας. Η συγκεκριμένη μάλιστα απόφαση, αποτελεί καλό οιωνό, και για το ζήτημα της καταβολής «εξόδων φακέλου» από πλευράς δανειοληπτών στις τράπεζες, καθώς ήδη υπάρχει απόφαση του Ειρηνοδικείου Λάρισας σε προσφυγή της Κίνησης Δανειοληπτών που ζήτησε εκπροσωπώντας 18 Λαρισαίους την επιστροφή των καταβληθέντων εξόδων. (Η υπόθεση αυτή παραμένει σε εκκρεμότητα καθώς η τράπεζα, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει να εφεσιβάλει την απόφαση).
Πάντως η χθεσινή υπουργική απόφαση, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, έχει εφαρμογή και παράγει αποτελέσματα και έναντι των τραπεζών που δεν ήταν διάδικοι και αφορά όλους τους καταναλωτές, οι οποίοι επωφελούνται από τις διατάξεις της, χωρίς να χρειαστεί να υποβληθούν σε καμία διαδικασία ή κόστος. «Με την έκδοσή της, όλα τα πιστωτικά ιδρύματα ή εταιρίες παροχής πιστώσεων οφείλουν άμεσα να απαλείψουν αυτούς τους καταχρηστικούς όρους και να πάψουν να κάνουν χρήση αυτών» αναφέρει η σχετική υπουργική απόφαση.
Υπενθυμίζεται ότι οι όροι που κρίθηκαν καταχρηστικοί με την υπουργική απόφαση είναι οι εξής:
1. Ο όρος που προβλέπει ότι σε περίπτωση ανάληψης μετρητών από κατάστημα ή ΑΤΜ του ίδιου πιστωτικού ιδρύματος, καταβάλλονται από τον καταναλωτή προμήθεια ή λειτουργικά έξοδα στο πιστωτικό ίδρυμα (σ.σ. παρενθετικά να σημειώσουμε πως όλες οι τράπεζες που λειτουργούν στην Ελλάδα, έχουν καταργήσει τις χρεώσεις πάσης φύσεως για ανάληψη μετρητών. Αν υπάρχει κάποια εταιρία που χρεώνει έξοδα για αναλήψεις μετρητών με κάρτες της από ΑΤΜ, προφανώς γίνεται επειδή χρησιμοποιεί μηχανήματα τραπεζών με «ενοίκιο». Ο όρος αυτός συνεπώς δεν έχει πρακτική σημασία αφού η προμήθεια έχει ήδη καταργηθεί από τις τράπεζες).
2. Ο όρος που επέτρεπε την τμηματική καταβολή στεγαστικού δανείου, ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών μιας οικοδομής. Πρόκειται ουσιαστικά ,για τον σημαντικότερο όλων όσοι κρίθηκαν καταχρηστικοί καθώς διαταράσσει την ισορροπία των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων (Τράπεζας και δανειολήπτη) σε βάρος του καταναλωτή. Επρόκειτο για απόφαση του Αρείου Πάγου και να θυμίσουμε πως αφορά στις περιπτώσεις που έχει εγκριθεί μεν το στεγαστικό δάνειο, ο δανειολήπτης έχει λάβει μέρος αυτού, αλλά λόγω μη προόδου των οικοδομικών εργασιών δεν εκταμιεύεται άλλο τμήμα του δανείου, το οποίο παραμένει στην Τράπεζα και παρ’ όλα αυτά τοκίζεται για δεύτερη φορά. Με τον όρο αυτό οι δανειολήπτες υποχρεούνταν να καταβάλουν τόκο για υπηρεσία που δεν τους έχει παρασχεθεί, δηλαδή να καταβάλουν τόκους για ποσό των δανείων που δεν έχουν πάρει. Ο όρος μάλιστα όριζε πλασματική εκταμίευση του δανείου, απλά και μόνο για να ενεργοποιηθούν οι υποχρεώσεις του δανειολήπτη, δηλαδή η καταβολή τόκων, χωρίς μάλιστα να μεριμνά για τον περιορισμό της επιβάρυνσης του δανειολήπτη με το συνυπολογισμό του οφέλους, που θα έχει η Τράπεζα από τη κατοχή του ποσού (τμήματος) του δανείου. Ο όρος πλέον αυτός απαγορεύεται, ανεξάρτητα αν το ποσόν που κατατίθεται στον λογαριασμό του δανειολήπτη εκτοκίζεται με τόκο κατάθεσης.
3. Ο όρος που προβλέπει ότι επιβάλλονται προμήθεια ή έξοδα για την κατάθεση σε λογαριασμό τρίτου, που είναι πελάτης του πιστωτικού ιδρύματος.
4. Ο όρος με τον οποίο επιβάλλονται προμήθεια ή έξοδα σε κάθε κίνηση λογαριασμού ταμιευτηρίου ή τρεχούμενου αναφορικά με την ανάληψη ή κατάθεση μετρητών ή επιταγής στα ταμεία των τραπεζών, όταν οι κινήσεις υπερβαίνουν το καθορισμένο από την τράπεζα όριο. 5. Ο όρος που προβλέπει την επιβολή εξόδων αδράνειας σε καταθετικούς λογαριασμούς, που παραμένουν ακίνητοι για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από αυτό που καθορίζει η τράπεζα.
6. Ο όρος που προβλέπει ότι οι λογαριασμοί με μέσο μηνιαίο υπόλοιπο μικρότερο από εκείνο που ορίζει η τράπεζα βαρύνονται με έξοδα τήρησης και παρακολούθησης των κινήσεων.
7. Ο όρος που υποχρεώνει τον καταθέτη να ειδοποιήσει αμέσως την τράπεζα, σε περίπτωση απώλειας του βιβλιαρίου καταθέσεων, και ορίζει ότι η τράπεζα δεν ευθύνεται σε περίπτωση που πραγματοποιήσει πληρωμή σε άλλο πρόσωπο, πριν λάβει την προαναφερόμενη ειδοποίηση.
8. Ο όρος που περιορίζει την ευθύνη των τραπεζών μόνο για δόλο ή για βαριά αμέλεια υπαλλήλου της, σε περίπτωση μη γνήσιας υπογραφής σε δελτία ή εντολές πληρωμής, αποκλείοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ευθύνη της για ελαφρά αμέλεια.
«ΧΑΘΗΚΕ» Ο ΤΟΚΙΣΜΟΣ
Πάντως ούτε και σ΄αυτή την υπουργική απόφαση υπάρχει πρόβλεψη για την κλασική τεχνική των τραπεζών να υπολογίζουν τους τόκους με έτος 360 ημερών και όχι 365, όπως είναι το ορθό, παρότι «το έτος των 365 ημερών ισχύει και εφαρμόζεται σήμερα, κατ` επιταγή κοινοτικής οδηγίας. που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε περιορίσει, βέβαια, την υποχρεωτική εφαρμογή του έτους 365 ημερών μόνο σε συμβάσεις στεγαστικών δανείων, επειδή μόνο σε αυτή την περίπτωση είχε εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση ύστερα από συλλογική αγωγή. Για το ψαλίδισμα των τόκων των καταθέσεων δεν υπάρχει μέριμνα;
ΟΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Επί τη ευκαιρία να θυμίσουμε τους 15 τραπεζικούς όρους που κρίθηκαν δικαστικά παράνομοι και καταχρηστικοί και ενσωματώθηκαν σε σχετικό νόμο:
- Σε συμβάσεις στεγαστικών δανείων κυμαινομένου επιτοκίου:
* Η είσπραξη εξόδων χρηματοδότησης, προέγκρισης δανείων ή εξέτασης αιτήματος δανείου, ανάλογα με το ποσό του δανείου.
* Η προμήθεια ή έξοδα φακέλου.
* Η καταγγελία της δανειακής σύμβασης και αναζήτηση του συνόλου του ανεξόφλητου ποσού με τους αναλογούντες τόκους υπερημερίας, σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε δόσης ή μέρους αυτής ή των τόκων.
* Η εκχώρηση και μεταβίβαση στην τράπεζα των μισθωμάτων ακινήτου, ως πρόσθετη ασφάλεια, εφόσον η τράπεζα απαιτεί επιπλέον από τον καταναλωτή να εγγράψει υπέρ αυτού προσημείωση για ποσό που υπερκαλύπτει το ύψος του δανείου. Ομοίως εάν απαιτεί να διατηρεί το ακίνητο ασφαλισμένο με δικαιούχο την τράπεζα ή να συνυπογράψει τη σύμβαση δανείου ως εγγυητής τρίτο πρόσωπο.
* Η παραίτηση του εγγυητή από τα ευεργετήματα και τις ενστάσεις των άρθρων 862, 868 του Αστικού Κώδικα (αφορούν απόσβεση εγγύησης λόγω πταίσματος του δανειστή και ελευθέρωση του εγγυητή έπειτα από καταγγελία).
* Ο υπολογισμός των τόκων με βάση το έτος των 360 ημερών αντί του ημερολογιακού έτους (365 ημέρες).
* Η καταβολή «πέναλτι» σε περίπτωση πρόωρης μερικής ή ολικής εξόφλησης του δανείου. Επίσης, κάθε εξάρτηση του δικαιώματος αυτού με οποιοδήποτε αντάλλαγμα.
- Σε συμβάσεις χορήγησης πιστωτικών καρτών:
* Η καταβολή προμήθειας σε αναλήψεις μετρητών.
* Η χρέωση λογαριασμού κατόχου κάρτας σε περιπτώσεις τμηματικών εξοφλήσεων με συμβατικό τόκο, χωρίς να καθορίζονται εκ των προτέρων ειδικά και εύλογα κριτήρια για τον καταναλωτή.
* Η αποκλειστική αρμοδιότητα δικαστηρίων ορισμένης πόλης για επίλυση διαφορών μεταξύ τράπεζας και καταναλωτή.
* Ο ορισμός συγκεκριμένης προθεσμίας από τη λήψη του μηνιαίου λογαριασμού, μετά το πέρας της οποίας ο καταναλωτής δεν έχει δικαίωμα να αμφισβητήσει τα αναγραφόμενα οφειλόμενα ποσά.
* Η δυνατότητα της τράπεζας να καταγγέλλει μονομερώς και να απαγορεύει τη χρήση της κάρτας ή να τροποποιεί μονομερώς οποιοδήποτε όρο της σύμβασης.
* Η επιβάρυνση του καταναλωτή με προμήθεια ή έξοδα χορήγησης βεβαίωσης οφειλών.
* Η αναπροσαρμογή του ύψους της ετήσιας συνδρομής πιστωτικής κάρτας χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του κατόχου.
- Σε συμβάσεις λογαριασμού κατάθεσης: Η επιβολή εξόδων κίνησης κατά την κρίση της τράπεζας σε κάθε λογαριασμό κατάθεσης που δεν ξεπερνά το πλαφόν που εκείνη ορίζει.
