Οκτώ ημέρες μετά την ενεργοποίηση της δικαστικής διαδικασίας για τη ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων νοικοκυριών, κατατέθηκε χθες η πρώτη αίτηση στο Ειρηνοδικείο Λάρισας, από δανειολήπτη που επιθυµεί να ενταχθεί στις ευνοϊκές διατάξεις του νόµου.
Πρόκειται για αίτηση Λαρισαίας, που αδυνατεί, λόγω χρόνιας ανεργίας, να αποπληρώσει τα χρέη της, που προέκυψαν από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, ζητώντας, τη δικαστική συνδρομή στη ρύθμιση των οφειλών της που ανέρχονται σήμερα στο ποσό των 26.180 ευρώ, προς δύο τράπεζες.
Η κατάθεση της αίτησης, που ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο στη μαζική προσφυγή εκατοντάδων άλλων Λαρισαίων δανειοληπτών, που αποδεδειγμένα αδυνατούν να είναι συνεπείς στις τραπεζικές τους οφειλές, θα κρίνει όχι μόνον την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής του νόμου αλλά κυρίως το κατά πόσο είναι εφικτό να αποφευχθούν πλειστηριασμοί κατοικιών και ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων. Και αυτό γιατί, ήδη είχε προηγηθεί αποτυχή προσπάθεια εξωδικαστικού συμβιβασμού των δύο πλευρών...
Η εκδίκαση της αίτησης που κατατέθηκε από την «Ένωση Πολιτών Δανειοληπτών» και τον πρόεδρό της δικηγόρο κ. Γιώργο Μπαρτζώκη, και με την οποία ζητείται μεταξύ άλλων απαλλαγή των οφειλών, ορίστηκε για τις 7 Ιουνίου και η απόφαση που αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον θα εκδοθεί κατά το Φθινόπωρο.
Εκτιμάται μάλιστα, πως με τις πρώτες αποφάσεις υπέρ δανειοληπτών, οι τράπεζες θα συνειδητοποιήσουν πως είναι προς το συμφέρον τους να ρυθμίσουν συναινετικά με τους πελάτες τους τις οφειλές, παρά να φτάσουν στις δικαστικές αίθουσες. Συνολικά σε όλη την Ελλάδα προς το παρόν, έχουν κατατεθεί τέσσερις αιτήσεις, τρεις στην Αθήνα και μία στη Λάρισα.
Πάντως όπως επισήμανε ο κ. Μπαρτζώκης, η καταναλωτική οργάνωση της οποίας προΐσταται βρίσκεται επί... ποδός για την μαζική κατάθεση αιτήσεων, σε τράπεζες και Ειρηνοδικείο, προκειμένου οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες να τύχουν των ευεργετικών διατάξεων του νόμου, επισημαίνοντας πως οι περισσότερες αφορούν σε χρέη από στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, τα οποία αδυνατούν να εξυπηρετήσουν, είτε επειδή έχουν μείνει άνεργοι, είτε επειδή έχουν χάσει μέρος του εισοδήματός τους. Αποσαφηνίζοντας επίσης κάποια ειδικά σημεία του νόμου, ο κ. Μπαρτζώκης εξήγησε πως σε ρύθμιση υπάγονται, τόσο οι οφειλές, που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, όσο και αυτές, που ακόμη εξυπηρετούνται. Απαραίτητη προϋπόθεση για την προσφυγή στο δικαστήριο είναι να έχει πραγματοποιηθεί κατά το τελευταίο εξάμηνο πριν από την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο προσπάθεια επίτευξης εξωδικαστικού συμβιβασμού με τους πιστωτές και αυτή να έχει αποτύχει. Η διαδικασία εξωδικαστικού συμβιβασμού έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου 2010.
- Η αίτηση που υποβάλλει ο οφειλέτης ενώπιον του Ειρηνοδικείου πρέπει να περιέχει:
α) έκθεση της μόνιμης αδυναμίας του οφειλέτη να πληρώσει ληξιπρόθεσμες οφειλές,
β) κατάσταση της περιουσίας του και των πάσης φύσεως εισοδημάτων του ίδιου και της συζύγου του,
γ) κατάσταση των πιστωτών και των απαιτήσεών τους κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα και
δ) σχέδιο διευθέτησης οφειλών, που να λαμβάνει υπόψη με εύλογο τρόπο και σε συσχέτιση τα συμφέροντα των πιστωτών και την περιουσία, τα εισοδήματα και την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη.
Με την αίτηση ή το αργότερο σε ένα μήνα από την υποβολή της, ο οφειλέτης πρέπει να προσκομίσει τη βεβαίωση για την αποτυχία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, υπεύθυνη δήλωση για την ορθότητα των στοιχείων που δηλώνει και τα πάσης φύσεως έγγραφα που αποδεικνύουν τις οφειλές του.
Πάντως όπως υποστηρίζουν οι τραπεζίτες ο νόµος δεν διευκολύνει ούτε αυτούς ούτε τους δανειολήπτες. Και αυτό γιατί, στην πολύ συχνή περίπτωση που ο δανειολήπτης έχει χρέη σε περισσότερες από µία τράπεζες, θα πρέπει τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα να συνεργαστούν προκειµένου να προχωρήσουν σε ενιαία ρύθµιση των οφειλών, κάτι που είναι µάλλον ανέφικτο σε εξωδικαστικό επίπεδο. Συνεπώς οι περισσότερες υποθέσεις θα κριθούν δικαστικά.
ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Η διαδικασία ενώπιον του Ειρηνοδικείου περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Δικαστικός Συμβιβασμός: Μέσα σε έναν μήνα από την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο, ο οφειλέτης επιδίδει στους πιστωτές του την αίτηση με τον προσδιορισμό δικασίμου, την κατάσταση της υπάρχουσας περιουσίας και των εισοδημάτων του και το σχέδιο διευθέτησης των οφειλών. Οι πιστωτές καλούνται να υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους και να δηλώσουν αν συμφωνούν ή όχι στο σχέδιο εντός δύο μηνών από την υποβολή της αίτησης. Σε περίπτωση που δεν επέρχεται συμφωνία και εντός 15 ημερών από την πάροδο του διμήνου, ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει τροποποιημένο σχέδιο, στο οποίο οι πιστωτές οφείλουν να απαντήσουν εντός των επόμενων είκοσι ημερών. Εφόσον οι πιστωτές δεν πάρουν θέση επί του σχεδίου εντός των προθεσμιών, τεκμαίρετε ότι αποδέχονται το σχέδιο. Ο δικαστικός συμβιβασμός μπορεί να επιτευχθεί και αν δεν συμφωνούν όλοι οι πιστωτές. Αρκεί να συμφωνούν οι πιστωτές με το ήμισυ τουλάχιστον του συνολικού ποσού των απαιτήσεων. Προϋπόθεση να συμφωνούν οι πιστωτές που έχουν εξασφαλισμένες απαιτήσεις.
- Δικαστική Ρύθμιση των Οφειλών: Εφόσον δεν επιτευχθεί δικαστικός συμβιβασμός, σύμφωνα με τα παραπάνω, ακολουθεί, στη δικάσιμο που έχει οριστεί, η συζήτηση της αίτησης, κατά την οποία το δικαστήριο ελέγχει τη συνδρομή των προϋποθέσεων για τη ρύθμιση των χρεών και ιδίως εάν υπάρχει μόνιμη αδυναμία για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Εφόσον υφίστανται οι προϋποθέσεις, το δικαστήριο εκδίδει απόφαση, με την οποία υποχρεώνει τον οφειλέτη να καταβάλει μηνιαίως το ποσό που αυτό καθορίζει για χρονικό διάστημα τεσσάρων ετών. Το ύψος των μηνιαίων καταβολών καθορίζεται από το δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη τα εισοδήματα του οφειλέτη, τη δυνατότητα συνεισφοράς του συζύγου και σταθμίζοντας αυτά με τις βιοτικές ανάγκες του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειας του. Εφόσον παρέλθουν τα τέσσερα έτη και έχει τηρήσει ο οφειλέτης τις υποχρεώσεις του, επέρχεται απαλλαγή από το υπόλοιπο των χρεών.
- Εξαίρεση της κύριας ή μοναδικής κατοικίας από τη ρευστοποίηση της περιουσίας: Σε περίπτωση ρύθμισης οφειλών διατάσσεται η ρευστοποίηση της ακίνητης περιουσίας, εφόσον τούτο κρίνεται αναγκαίο για την ικανοποίηση των πιστωτών. Ο οφειλέτης, όμως, μπορεί να εξαιρέσει από τη ρευστοποίηση και να «σώσει» την πρώτη ή τη μοναδική του κατοικία. Στην περίπτωση αυτή, αναλαμβάνει να εξοφλήσει ένα πρόσθετο μέρος των χρεών που ανέρχεται μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας της σε χρονικό διάστημα μέχρι είκοσι έτη, με το επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου.
- Αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης: Μετά την κατάθεση της αίτησης ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει, με τη διαδικασία των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, την παύση των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμού) που βρίσκονται σε εξέλιξη ή με τα οποία απειλείται ο οφειλέτης. Για την αναστολή αρκεί να πιθανολογηθεί η ευδοκίμηση της αίτησης για ρύθμιση των χρεών. Πάντως, ειδικά για την περίπτωση της κύριας ή μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη προβλέπεται από τον ίδιο το ν. 3869/2010 η απαγόρευση των πλειστηριασμών έως τις 3 Φεβρουαρίου 2011, προθεσμία η οποία θα παραταθεί έως τις 30 Ιουνίου, με τροπολογία που θα κατατεθεί στη Βουλή.
