michou@eleftheria.gr
Περίπου 18 δισ. ευρώ τζίρου θα έχουν κάνει «φτερά» από το λιανικό εμπόριο μέχρι το τέλος του έτους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΣΕΕ, με το ποσοστό απώλειας να ξεπερνά το 10% για φέτος –αλλά ερχόμενο να λειτουργήσει «σωρευτικά», για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Οι εκτιμήσεις αυτές προέρχονται από στοιχεία για τις βαθιές «αλλαγές» που έχουν συντελεστεί στις καταναλωτικές συνήθειες, καθώς πλέον ένας στους τέσσερις καταναλωτές ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ επίσης ένας στους τέσσερις προσπαθεί να αποταμιεύει γιατί φοβάται ότι θα απολυθεί. Ουσιαστικά, όπως σημειώνει η διοίκηση της Συνομοσπονδίας, δεν υπάρχουν χρήματα για να διατεθούν στην αγορά. Οι εκτιμήσεις αυτές βρίσκονται σε πλήρη «αρμονία» με τα στοιχεία της πανελλαδικής έρευνας της ΕΣΕΕ για τις «άδειες βιτρίνες», που έγινε τον περασμένο Αύγουστο. Σύμφωνα με αυτά, σε πανελλαδικό επίπεδο, κλειστό είναι ένα στα τέσσερα εμπορικά καταστήματα στους κυριότερους δρόμους των μεγάλων πόλεων. Στη Λάρισα, η αναλογία έφτασε περίπου ένα στα πέντε καταστήματα να είναι κλειστό –ωστόσο, οι εκτιμήσεις είναι εξαιρετικά δυσοίωνες για το επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, οι απώλειες εσόδων από ΦΠΑ, εξαιτίας της πτώσης του τζίρου είναι περίπου 2 δισ. ευρώ από τον κλάδο αυτοκινήτου, 1,4 δισ. ευρώ από το λιανεμπόριο και περίπου 2,5 δισ. ευρώ από το χονδρικό εμπόριο. Οι ελπίδες του εμπορικού κόσμου εναποτίθενται στις παραδοσιακές χριστουγεννιάτικες συνήθειες των Ελλήνων καταναλωτών, ώστε να πάρει μια «ανάσα» για το ακόμη πιο δύσκολο 2012 που έρχεται.
Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία πρόσφατων ερευνών ελληνικών και ξένων εταιρειών που επικαλείται η ΕΣΕΕ, 9 στους 10 καταναλωτές έχουν περικόψει δαπάνες για ένδυση και υπόδηση, αλλά και δαπάνες για εξόδους. Οι 8 στους 10 περιόρισαν δαπάνες για οικιακά αγαθά και διασκέδαση, ενώ επίσης δηλώνουν ότι έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό η αγοραστική τους δύναμη. Επιπλέον, ο ένας στους τέσσερις Έλληνες δηλώνει ότι δεν του περισσεύουν καθόλου χρήματα μετά την κάλυψη των βασικών αναγκών, ενώ οι δύο στους τέσσερις συνεχίζουν να διαθέτουν όλο το υπόλοιπο του εισοδήματός τους για αποπληρωμή δανείων και πιστωτικών καρτών και τέλος ένας στους τέσσερις προσπαθεί, επειδή φοβάται την απόλυση, να αποταμιεύσει. Αντίστοιχα, ένας στους τέσσερις ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας, ο έτερος ένας στο όριο και οι δύο στους τέσσερις «τρώνε από τα έτοιμα», ενώ και στις δύο αναλύσεις δεν περισσεύει «ρευστό» να διοχετευθεί στην αγορά με αποτέλεσμα, η μικρομεσαία ελληνική επιχειρηματικότητα να έχει στην κυριολεξία «στεγνώσει».
ΑΛΛΑΓΗ
Τα ελληνικά νοικοκυριά ζουν πλέον με νέα δεδομένα. Κάθε τύπου οικογενειακή δαπάνη, από την προμήθεια ειδών βασικής διατροφής και πρώτης ανάγκης από τα σούπερ μάρκετ μέχρι το πετρέλαιο για τη θέρμανση, τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, τη μετακίνηση, τα δάνεια, το ενοίκιο, τα σχολεία και τα φροντιστήρια, όλα υπόκεινται σε μικρές ή μεγάλες περικοπές. Όσον αφορά τα είδη διατροφής παρατηρείται μεγάλη μετακίνηση στα είδη ιδιωτικής ετικέτας. «Οι προσφορές έχουν επίσης την τιμητική τους. Γι' αυτό και δεν επιδιώκουμε να εγκαταλειφθούν, αφού έχουν γίνει πλέον απαραίτητες, έχουν παγιωθεί και οι καταναλωτές έχουν εξοικειωθεί και περιμένουν να ανακοινωθούν για να αγοράσουν φτηνά», αναφέρει η Συνομοσπονδία.
Στον χώρο της ένδυσης-υπόδησης οι εκπτώσεις-προσφορές είναι επίσης μόνιμο φαινόμενο, αφού τα εκπτωτικά καταστήματα (outlets) και τα εμπορικά κέντρα (malls) προσφέρουν καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς επώνυμα προϊόντα με έκπτωση πάνω από 50%. Σημαντική παρέμβαση στο λιανεμπόριο εμφανίζεται και από τη σημαντική αύξηση των πωλήσεων μέσω διαδικτύου, όπου οι χρήστες επικαλούνται ότι εξασφαλίζουν χαμηλότερες τιμές. Μάλιστα, στα ηλεκτρονικά και τις ηλεκτρικές συσκευές μπορεί κανείς να εξοικονομήσει ένα 10%, εφόσον η αγορά πραγματοποιηθεί μέσω και όχι από το φυσικό κατάστημα. Επίσης, μέσω ίντερνετ ανθίζει η ανταλλακτική οικονομία καθώς ανταλλάσσονται αντικείμενα και προϊόντα τα οποία παλαιότερα πετιούνταν. Επιπλέον, παρατηρείται στροφή των καταναλωτών ράφτες και μοδίστρες για μεταποιήσεις παλαιών ρούχων και στους τσαγκάρηδες για επιδιορθώσεις παπουτσιών.
ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΑΠΟ ΠΑΝΤΟΥ
Το θέμα των μειώσεων των ενοικίων λογίζεται ως βασική εξοικονόμηση όχι μόνο των νοικοκυριών, αλλά και των επιχειρήσεων. Οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ δείχνουν ότι πολλοί προσπαθούν μέσω εναλλακτικών παροχών να μειώσουν λογαριασμούς ΔΕΗ και ΟΤΕ, ενώ πολλοί εντάχθηκαν στο κοινωνικό και νυχτερινό τιμολόγιο. Στην περίπτωση της κινητής τηλεφωνίας περιόρισαν τη χρήση των κινητών, ενέταξαν την σταθερή τηλεφωνία χωρίς χρέωση, σε συνδυασμό με σύνδεση ίντερνετ, με μείωση παγίων ακόμα και με διακοπή του ΟΤΕ στα εξοχικά. Η επιστροφή της ξυλόσομπας αντί του πετρελαίου θέρμανσης αποτελεί λύση μαζί με τις σόμπες υγραερίου και άλλες φορητές θερμάστρες στη «μάχη» της θέρμανσης των σπιτιών. Ένα άλλο κοστολογικό άγχος είναι αυτό των αυτοκινήτων, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να επιλέγουν πλέον τα μέσα μαζικής μεταφοράς με κάρτες απεριόριστων διαδρομών και να χρησιμοποιούν το ΙΧ τους σε περιπτώσεις ανάγκης. Τέλος, η μέθοδος «φτιάξ’ το μόνος σου» ή «επισκεύασέ το μόνος σου», «βάψτο μόνος σου», σίγουρα εξοικονομεί σημαντικά ποσά από τα νοικοκυριά, αλλά στερεί δουλειά από όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες.
ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Λάρισας, που είδε το φως της δημοσιότητας πριν από δέκα μέρες περίπου, εννέα στις δέκα επιχειρήσεις κάνουν λόγο για μείωση του τζίρου τους στο διάστημα 2009-2011 –τέσσερις στους δέκα κάνουν λόγο για πτώση μεγαλύτερη του 30%. Επίσης, η έρευνα ανέδειξε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και οι λαρισαϊκές εμπορικές επιχειρήσεις, καθώς ένας στους δύο εμπόρους αντιμετωπίζει πρόβλημα στο να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις, είτε αυτές είναι φορολογικές, είτε ασφαλιστικές είτε λειτουργικές. Δραματικά είναι τα στοιχεία που αφορούν τη φοροδοτική ικανότητα των Λαρισαίων εμπόρων, καθώς επτά στους δέκα δηλώνουν ότι είτε καθυστερούν την πληρωμή, είτε έχουν κάνει ρύθμιση, είτε χρωστούν και δεν μπορούν καν να κάνουν ρύθμιση. Ειδικά η τελευταία κατηγορία αντιστοιχεί στο 23%. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους πέντε εμπόρους δεν μπορεί καν να βρει μια εναλλακτική λύση, ώστε να μπορέσει να μπει σε ένα ρυθμό εξόφλησης των οφειλών του.
