Της Μαρίας Μίχου
michou@eleftheria.gr
Υπό τη σκιάν των ανακοινώσεων για τη διαδικασία επιστροφής του εξαγωγικού ΦΠΑ, που έχει εξοργίσει τον εξαγωγικό επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα στη Λάρισα η εκδήλωση των ΕΒΕΛ και ΣΕΒΕ για το «Δόγμα “Παράγω και Εξάγω”». Μιλώντας στην «Ε», ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ υπογράμμισε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν λαμβάνειν επιστροφές εξαγωγικού ΦΠΑ που φτάνουν στα 1,5 δισ. ευρώ, τα οποία δεν γνωρίζουν πότε ακριβώς θα πάρουν, πέρα από την αναφορά για το 2016, εφόσον το επιτρέπουν τα δημοσιονομικά της χώρας. «Αυτό σημαίνει ότι κανένας Έλληνας εξαγωγέας δεν έχει τη διάθεση να αυξήσει την εξαγωγική του δραστηριότητα, διότι θα είναι σαν να τιμωρεί τον εαυτό του, πληρώνοντας στην πράξη ένα «πρόστιμο» 23%, επί των εξαγωγών του», τόνισε.
Σύμφωνα με τον κ. Λακασά, εάν αυτή η εξέλιξη προστεθεί στο υπάρχον πρόβλημα της ρευστότητας, γίνεται αντιληπτό πως είναι αδύνατο να συνεχιστεί η πραγματικά θεαματική πορεία που κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές το 2011. «Υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας. Όταν έχεις μια αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της χώρας κατά 37%, με τα πετρελαιοειδή και περίπου στο 11% χωρίς τα πετρελαιοειδή, όταν έχεις μια επέκταση του τραπεζικού δανεισμού και των πιστωτικών γραμμών με αρνητικό ρυθμό, στο -5%, δημιουργείται αυτομάτως ένα «κενό» 15 ποσοστιαίων μονάδων σε έλλειψη ρευστότητας. Κανένας επιχειρηματίας δεν μπορεί να καλύψει αυτό το κενό. Δεν συμβαίνει σε καμία χώρα να μπορεί να καλυφθεί αυτό με ίδια κεφάλαια, διότι πρέπει να υπάρχει μόχλευση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, εντοπίζεται σε αυτό που ονομάζεται country risk. Το country risk της Ελλάδας είναι εκείνο το οποίο ακόμη και εάν πάρει ο επιχειρηματίας εγγυητική επιστολή από την ελληνική τράπεζα, όταν πάει να λάβει μέρος σε έναν διαγωνισμό (tenders calling) του εξωτερικού, αντιμετωπίζει πρόβλημα, καθώς δεν αναγνωρίζεται η εγγυητική επιστολή που έχει από ελληνικές τράπεζες», ανέφερε.
ΦΟΒΟΙ ΓΙΑ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ
Να σημειωθεί ότι η διοίκηση του Συνδέσμου έχει εκφράσει την αγωνία της για την πιθανότητα επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης των ελληνικών εξαγωγών εντός του 2012 και έχει ζητήσει την παρέμβαση του επικεφαλής της Task Force, Χ. Ράιχενμπαχ για το θέμα της επιστροφής ΦΠΑ. «Δυστυχώς όμως είδαμε στο τελευταίο δίμηνο να τα στοιχεία των εξαγωγών να εμφανίζουν μια κόπωση. Όπως είχε εγκαίρως προειδοποιήσει ο ΣΕΒΕ, εξαιτίας της στάσης πληρωμών του κράτους και της μη επαρκούς ρευστότητας από τις τράπεζες, δυστυχώς οι προβλέψεις μας επιβεβαιώθηκαν, καθώς βλέπουμε την αρχή μιας αρνητικής τάσης στις ελληνικές εξαγωγές, μετά από μια δυναμικά ανοδική πορεία. Συγκεκριμένα οι ελληνικές εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή στην μηνιαία πορεία του Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2011 σημείωσαν πτώση μέχρι και 11,6%, ενώ τον Ιανουάριο 2012, σημείωσαν οριακή άνοδο κατά 3,2%», σημείωσε ο κ. Λακασάς.
ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Λακασάς στην ομιλία του, η ενίσχυση της εξωστρέφειας αποτελεί μονόδρομο και η εξωστρέφεια, μέσω του δόγματος «Παράγω & Εξάγω» θα πρέπει να καταστεί ως κυρίαρχη αντίληψη για να βγούμε από την οικονομική στενωπό που βρισκόμαστε σήμερα.
Σε πρόσφατη ανάλυση του το Economist Intelligence Unit προβλέπει ύφεση για την ελληνική οικονομία το 2012 σε ποσοστό 7,1%, η οποία θα συνεχιστεί το 2013 σε ποσοστό 1,2%, ενώ μέσα στο 2015-16 θα δούμε μια ανάπτυξη, που θα προέλθει με κινητήρια δύναμη τις εξαγωγές σε ποσοστό 1,4%. Ας δούμε όμως αναλυτικότερα πως μπορεί να προέλθει η ανάπτυξη μέσα από τις εξαγωγές.
Οι ελληνικές εξαγωγές αποτέλεσαν ένα μικρό οικονομικό θαύμα το 2011. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, οι ελληνικές εξαγωγές με πετρελαιοειδή σημείωσαν ετήσια αύξηση το 2010 κατά 37%, αρκετά υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (ανέρχεται σε 11,3%), αξίζει να σημειώσω ότι η χώρα μας μαζί με την Εσθονία σημείωσε τη μεγαλύτερη άνοδο στην εξαγωγική της δραστηριότητα το 2011. Η Ελλάδα για το 2011 καταλαμβάνει την 20η θέση στο σύνολο 27 κρατών-μελών της ΕΕ στην κατάταξη εξαγωγών. Παράλληλα διαπιστώνουμε ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος συμμετοχής των εξαγωγών στο ΑΕΠ κατά 16% μέχρι το 2015 έχει αρχίσει να υλοποιείται, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές πλέον συμμετέχουν με 10,2% στο ΑΕΠ της χώρας μας.
ΤΟ ΔΟΓΜΑ
Σύμφωνα με τον κ. Λακασά, το δόγμα «Παράγω και Εξάγω» βασίζεται σε τρεις βασικούς άξονες. Πρώτον στην αύξηση της εγχώριας ζήτησης των ελληνικών προϊόντων, δηλαδή στη δημιουργία καταναλωτικής κουλτούρας και συμπεριφοράς που να φέρνει σε πρώτο πλάνο τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα –«πλέον δεν έχουμε άλλη επιλογή, πρέπει να υποκαταστήσουμε τα εισαγόμενα προϊόντα με ελληνικά», σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ.
Σε δεύτερο επίπεδο, θα πρέπει η χώρα να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητα της παραγωγής της, καθώς, σύμφωνα με τον κ. Λακασά, με το άνοιγμα των αγορών στο διεθνή ανταγωνισμό στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής, κατέρρευσαν ένας μεγάλος αριθμός ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες ήταν βιώσιμες μόνο σε ένα καθεστώς διαρκούς προστατευτισμού και επιδοτήσεων. «Το παιχνίδι χάθηκε στην απώλεια ανταγωνιστικότητας τιμών και η Ελλάδα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετεξελίχθηκε σε μια οικονομία εγχώριου εμπορίου και υπηρεσιών. Μάλιστα η έμφαση στις υπηρεσίες, που είναι μη διεθνώς εμπορεύσιμες γέμισε το κενό της ταχύτατα εξελισσόμενης αποβιομηχάνισης και της εκτόπισης των εξαγωγικών κλάδων. Ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας εξακολουθεί να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες χαμηλής εξειδίκευσης, χαμηλού τεχνολογικού περιεχομένου και ποιότητας, τα οποία δεν είναι πλέον ανταγωνιστικά στις ανεπτυγμένες αγορές και δεν είναι ικανά να κερδίσουν μερίδιο αγοράς στις ξένες αγορές. Η ευθύνη των επιχειρήσεων λοιπόν έγκειται στο ότι χρειαζόμαστε μια ανταγωνιστική παραγωγή», είπε.
Τέλος, σε τρίτο επίπεδο, είναι μονόδρομος οι ανταγωνιστικές εξαγωγές για την επιβίωση της ελληνικής οικονομίας. «Το Δόγμα “Παράγω και εξάγω” μεταφράζεται στο ότι έχοντας μια ανταγωνιστική παραγωγή και έχοντας θέσει τις σωστές βάσεις μπορούμε να διεκδικήσουμε μερίδιο στις διεθνείς αγορές. Και αυτό ακριβώς χρειάζεται η ελληνική οικονομία σήμερα για την έξοδο από την ύφεση. Το δόγμα «Παράγω & Εξάγω» θα πρέπει να εφαρμοστεί σε κάθε περιφέρεια, σε κάθε νομό. Πρέπει να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία θα χτίσουμε το μέλλον μας», κατέληξε ο κ. Λακασάς.
ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
«Τα μηνύματα που έχουμε είναι ελπιδοφόρα. Προβλέπεται ότι μέσα στο 2015-16 θα δούμε μια ανάπτυξη στην Ελλάδα, που θα προέλθει με κινητήρια δύναμη τις εξαγωγές σε ποσοστό 1,4%. Ήδη η συμμετοχή των ελληνικών εξαγωγών στο ΑΕΠ για το 2011 αυξήθηκε σημαντικά και ανήλθε σε ποσοστό 10,4%, ενώ αν συνεχίσουμε με τους ίδιους ρυθμούς ο στόχος για τη συμμετοχή των ελληνικών εξαγωγών στο 16% μέχρι το 2015 κρίνεται εφικτός», ανέφερε, μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΕΒΕΛ, Σωτήρης Γιαννακόπουλος.
Το Επιμελητήριο Λάρισας στην προσπάθειά του για ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων –μελών του έχει καταρτίσει ένα πρόγραμμα στρατηγικής που επικεντρώνεται, μεταξύ άλλων, στην εύρεση, σε συνεργασία με την πολιτεία, στοχευμένων χρηματοοικονομικών προϊόντων - εργαλείων που θα καλύψουν βραχυπρόθεσμες ανάγκες ρευστότητας των επιχειρήσεων, στη δημιουργία κουλτούρας εξωστρέφειας, στόχευση στις κατάλληλες αγορές –μέσω αναπτυξιακής εταιρείας στην ίδρυση της οποίας προχωρά το ΕΒΕΛ. «Πρέπει να δημιουργηθούν μέσα από επενδύσεις και εξαγωγές νέες αγορές, να παραχθεί πλούτος σε νέους τομείς: στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στα δίκτυα ενέργειας, στις επικοινωνίες, στις μεταφορές, στον αγροδιατροφικό τομέα, στον τουρισμό και στον πολιτισμό. Το στοίχημα για έξοδο από την κρίση προϋποθέτει αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών, σκληρή δουλειά απ’ όλους», σημείωσε ο κ. Γιαννακόπουλος.
Λίγο νωρίτερα, μιλώντας στην «Ε» ο κ. Γιαννακόπουλος, αναφερόμενος στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες εξαγωγείς στο εξωτερικό, σε σχέση με τις εγγυήσεις που καλούνται να παρουσιάζουν, υποστήριξε πως από τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία «κουρέματος», όλοι φοβούνται το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Ας ελπίσουμε ότι μέχρι το καλοκαίρι θα έχει τελειώσει η διαδικασία, ώστε από το φθινόπωρο κι έπειτα να μπορέσει να επανέλθει η ρευστότητα από τις τράπεζες προς την πραγματική οικονομία», είπε.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Τα στατιστικά στοιχεία για την περιφέρεια της Θεσσαλίας δίνουν τις συνολικές εξαγωγές σε αξία για το 2010 να ανέρχονται σε 808,2 εκατ. ευρώ. Το 2010 οι εξαγωγές της περιφέρειας σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά 15,6%, αρκετά πάνω από τον εθνικό μέσο όρο (10,8%). Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το 2009 η εξαγωγική επίδοση της περιφέρειας ανήλθε στο 6,6%, λίγο πιο κάτω δηλαδή από τον εθνικό μέσο όρο (7%), ενώ στη σχετική εθνική κατάταξη η Θεσσαλία καταλαμβάνει την 3η θέση σε σύνολο 13 περιφερειών στην εξαγωγική επίδοση (εξαγωγές ως % περιφ. ΑΕΠ), μετά την Κεντρική Μακεδονία και την Στερεά Ελλάδα.
Η Λάρισα εξάγει το 50% των προϊόντων της περιφέρειας, ενώ ακολουθεί ο νομός Μαγνησίας, με συμμετοχή 39,2%, τα Τρίκαλα με 8,8% και η Καρδίτσα με μερίδιο 1,2%. Οι εξαγωγές της Λάρισας το 2010 ανήλθαν σε αξία σε περίπου 445,2 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 24% από το 2009. Σε εθνικό επίπεδο ο νομός κατατάσσεται στην 5η θέση στο σύνολο των 52 νομών. Τα στοιχεία για το 2010 δίνουν σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν τα παρασκευάσματα λαχανικών & φρούτων, με μερίδιο 25,6%. Ακολουθεί το βαμβάκι με μερίδιο 25,4% και το αργίλιο με 14,8%. Κυριότερος πελάτης της Λάρισας σε διεθνές επίπεδο είναι η Τουρκία, η οποία αποσπά 20% των εξαγωγών του νομού, ενώ ακολουθούν η Γερμανία (μερίδιο 19,4%) και η Ιταλία (μερίδιο 10,3%).
ΟΑΕΠ
Στα 21 εκατ. ευρώ ανέρχεται το ποσό που έχει στη διάθεσή του ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ) για το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια», το οποίο «τρέχει» από τον περασμένο Νοέμβριο. Ήδη, το πρόγραμμα έχουν αξιοποιήσει περίπου 88 επιχειρήσεις ανά την επικράτεια, με την πλειοψηφία να είναι επιχειρήσεις της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Το ποσό αυτό προέρχεται από το αποθεματικό του Οργανισμού, ο οποίος παρουσίασε κερδοφορία της τάξης των 4,2 εκατ. ευρώ για το 2010 και 5,5 εκατ. ευρώ για το 2011, από τις δραστηριότητές του. Να σημειωθεί ότι με βάση τον προγραμματισμό του 2012, το φετινό «Εξωστρέφεια» αναμένεται να καλύψει τουλάχιστον 500 επιχειρήσεις και θα διαρκέσει 12 μήνες. Υπενθυμίζεται ότι μέσω του ΟΑΕΠ εξασφαλίζεται κεφάλαιο κίνησης μέχρι και 200.000 για τέσσερις μήνες, ενώ οι τράπεζες που έχουν υπογράψει τη συγκεκριμένη σύμβαση-πλαίσιο με τον ΟΑΕΠ για το «Πρόγραμμα Εξωστρέφεια» μέχρι στιγμής είναι: Marfin Egnatia Bank, Eurobank EFG, Alpha Bank και Πειραιώς.
Μιλώντας στην «Ε», ο γενικός διευθυντής του ΟΑΕΠ, Βασίλης Λάζαρης ανέφερε ότι ακόμη κι ο Οργανισμός αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα στην εύρεση αντασφαλιστών, στο εξωτερικό, καθώς η εικόνα της χώρας προς τα έξω δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα και στην εξαγωγική διαδικασία. Ωστόσο, υπογράμμισε πως ο Οργανισμός κάνει κινήσεις, ώστε να μπορεί να «ξεπερνά» αυτό το εμπόδιο.
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ MARKETING
Ο διευθυντής καταστήματος Κεντρικής Ελλάδας της ICAP Group, Δημήτριος Νταφούλης, στην ομιλία του με θέμα «Ανάπτυξη Εξαγωγών: Απαιτήσεις σε πόρους και εργαλεία», μίλησε για τις προκλήσεις των εξαγωγών και τις λύσεις που παρέχει η ICAP στα θέματα έρευνας αγοράς (αναζήτηση στοιχείων για τον πελάτη, τον ανταγωνιστή και το πλαίσιο της αγοράς του εξωτερικού), ενέργειες marketing (εργαλεία και κανάλια προβολής και δικτύωσης στο εξωτερικό), επιχειρηματικής οργάνωσης (απαιτήσεις σε πόρους, πολιτικές και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για την υποστήριξη της εξωστρέφειας) και διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου (προτάσεις για την ανάπτυξη ενός ευέλικτου μίγματος εργαλείων για τη διασφάλιση των εισπράξεων).
Τέλος, ο πρόεδρος της Ένωσης Επιχειρήσεων Διαφήμισης και Επικοινωνίας Κεντρικής Ελλάδας (ΕΕΔΕΚΕ) και διευθύνων σύμβουλος της Genus Adv, Γιάννης Αρζομανίδης, αναφέρθηκε στη σημαντικότητα του branding, τονίζοντας παράλληλα ότι καμιά επένδυση δεν μπορεί να σταματά και να τελειώνει στην ιδέα, στο ίδιο το προϊόν, ή την υπηρεσία, αλλά πρέπει να επεκτείνεται αναζητώντας το μέγιστο κέρδος, τη μέγιστη υπεραξία ή την μέγιστη κοινωνική ωφέλεια, μέσω της επικοινωνίας του. Τέλος, πρόσθεσε ότι το να κάνεις επώνυμο ένα προϊόν δεν έχει σχέση με τις διαθέσιμες ποσότητες, αλλά με την επιχειρηματική βούληση ή οποιαδήποτε βούληση δημιουργεί υπεραξία, από την οποία θα μπορούσε να δημιουργηθεί όφελος και κέρδος. Η εκδήλωση έληξε με εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των συμμετεχόντων και των ομιλητών. Χορηγοί επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν οι εφημερίδες «Ελευθερία» και «Κέρδος».
