Του Γιώργου Νούλη
Το δρόμο για τον άμεσο συμψηφισμό των οφειλών φορολογούμενων με απαιτήσεις κατά του Δημοσίου ανοίγει εγκύκλιος του υπ. Οικονομικών που κοινοποιήθηκε χθες στις Εφορίες της Λάρισας. Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση που δίνει ανάσα ρευστότητας σε επαγγελματίες, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με χρέη αλλά και απαιτήσεις επιστροφών από το Δημόσιο.
Αν και οι σχετικές διατάξεις του ν.3943/31.03.2011 (ΦΕΚ 66 Α’), είχαν ψηφιστεί πέρυσι τον Μάρτιο, έως σήμερα πολλές επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα βρίσκονταν εγκλωβισμένα στις οφειλές τους, καθώς καλούνταν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις υπό την απειλή προσαυξήσεων ή ακόμα και αυτοφώρου, παρά το γεγονός ότι το Δημόσιο τους χρωστούσε χρήματα από επιστροφές ΦΠΑ. Και σε μια περίοδο σαν τη σημερινή δεν υπάρχει πιο βάναυση μεταχείριση από το να αγνοεί το κράτος τα χρέη του και να επιμένει να εισπράττει τις απαιτήσεις του από τις επιχειρήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετοί επιχειρηματίες οι οποίοι συνελήφθησαν το τελευταίο διάστημα για χρέη προς το Δημόσιο, επικαλούνταν έλλειψη ρευστότητας λόγω μη καταβεβλημένων συσσωρευμένων επιστροφών ΦΠΑ. Ανάλογα προβλήματα αντιμετώπισαν και χιλιάδες φυσικά πρόσωπα τα οποία δεν είχαν λάβει επιστροφές φόρων εισοδήματος που δικαιούνταν αλλά έπρεπε να εξοφλήσουν έγκαιρα έκτακτες εισφορές και τέλος ακινήτων.
Με την χθεσινή εγκύκλιο, την Πολ.1022/24.1.2012, του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Παντελή Οικονόμου ορίζεται ότι συμψηφίζονται αυτεπάγγελτα από τους προϊσταμένους Εφοριών και Τελωνείων βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο με απαιτήσεις του οφειλέτη και περιγράφονται οι περιπτώσεις όπου απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης.
Με την ίδια εγκύκλιο δίνονται επίσης αναλυτικές οδηγίες για τη διαδικασία συμψηφισμού των οφειλών, θέμα το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα των φορολογούμενων και του επιχειρηματικού κόσμου.
Στην εγκύκλιο ορίζεται ότι στην περίπτωση που οφειλέτης επιθυμεί την υποβολή χρεωστικής δήλωσης με ταυτόχρονο συμψηφισμό απαιτήσεών του κατά του δημοσίου, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και ακολουθείται η εξής διαδικασία:
- Η υποβολή της φορολογικής δήλωσης συνοδεύεται με δήλωση συμψηφισμού, προσκομίζοντας βεβαίωση του αρμόδιου δημόσιου φορέα, με την οποία αποδεικνύεται η απαίτησή του κατά του δημοσίου.
- Η Δ.Ο.Υ. ελέγχει αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την αποδοχή του συμψηφισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις βεβαιωμένες οφειλές (ληξιπρόθεσμες ή μη) του οφειλέτη.
- Ο προϊστάμενος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. αποφασίζει στη συνέχεια για τη δυνατότητα ή μή αποδοχής του προτεινόμενου συμψηφισμού.
- Στην περίπτωση που η αποδοχή του αιτήματος συμψηφισμού καλύπτει το σύνολο του οφειλόμενου βάσει της δήλωσης φόρου, η δήλωση γίνεται αποδεκτή και παραλαμβάνεται χωρίς την καταβολή του οφειλόμενου ποσού. Σε περίπτωση που ο συμψηφισμός αφορά μέρος του οφειλόμενου ποσού, η δήλωση παραλαμβάνεται με την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης καταβάλλει το υπόλοιπο του οφειλόμενου ποσού.
- Σε περίπτωση που δεν είναι τεχνικά δυνατή η λήψη της απόφασης αποδοχής ή μή του αιτήματος συμψηφισμού κατά την προσκόμιση στη Δ.Ο.Υ. της δήλωσης απόδοσης του οφειλόμενου φόρου ή της δήλωσης ο οφειλέτης ενημερώνεται για το χρόνο λήψης της απόφασης αυτής. Για το λόγο αυτό και την αποφυγή επιβολής κυρώσεων (προσαύξησης ή προστίμου) είναι σκόπιμο οι οφειλέτες να προσέρχονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ορισμένες ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης.
- Η μη έγκαιρη ενημέρωση του υπόχρεου για την αποδοχή του αιτήματος συμψηφισμού δεν τον απαλλάσσει από την υποχρέωση υποβολής της δήλωσης και καταβολής του φόρου μέσα στις νόμιμες προθεσμίες.
Στην εγκύκλιο περιλαμβάνονται ακόμη οι ακόλουθες διευκρινίσεις:
* Δεν θα συμψηφίζονται απαιτήσεις κατά του Δημοσίου με οφειλές που είναι βεβαιωμένες στις Δ.Ο.Υ υπέρ τρίτων (π.χ. υπέρ ΝΑΤ, ΝΠΔΔ, Τράπεζας, κ.λπ.).
* Δεν συμψηφίζονται οφειλές προς το Δημόσιο με απαιτήσεις του οφειλέτη κατά Ο.Τ.Α. (Δήμοι, Περιφέρειες) , ΝΠΔΔ, ΟΠΑΔ, Δημοσίων Επιχειρήσεων, Νοσοκομείων που έχουν μορφή Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ.
Τον συμψηφισμό πρέπει να προτείνει ο ίδιος οφειλέτης της κύριας απαίτησης και όχι τρίτο πρόσωπο.
Ωστόσο μπορούν να συμψηφιστούν οι οφειλές που έχουν μεν βεβαιωθεί σε άλλο πρόσωπο αλλά ο δικαιούχος απαίτησης κατά του Δημοσίου είναι καθολικός ή ειδικός διάδοχός του και αντίστροφα (όπως ο κληρονόμος, δεδομένου ότι δεν πρόκειται για συνυπευθυνότητα με τον οφειλέτη αλλά για επιμεριστική προσωπική ευθύνη καταβολής, σύμφωνα με το ποσοστό της κληρονομικής μερίδας).
Η χρηματική απαίτηση κατά του Δημοσίου πρέπει να είναι βεβαία και εκκαθαρισμένη.
ΠΟΙΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ ΣΥΜΨΗΦΙΖΟΝΤΑΙ
Σε συμψηφισμό υπόκεινται οι παρακάτω οφειλές:
- Οι βεβαιωμένες οφειλές είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι.
- Οι βεβαιωμένες οφειλές που τελούν σε δικαστική ή διοικητική αναστολή.
- Οι βεβαιωμένες οφειλές που για οποιοδήποτε λόγο καταβάλλονται τμηματικά (είτε με διευκόλυνση τμηματικής καταβολής είτε με νομοθετική ρύθμιση είτε με διοικητική πράξη).
Σε περίπτωση που υφίστανται βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο (Δ.Ο.Υ. ή Τελωνείο), ληξιπρόθεσμα ή μη, ανεξαρτήτως εάν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή τελούν σε αναστολή και από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου ο συμψηφισμός ενεργείται αυτεπάγγελτα από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας.
Ο συμψηφισμός, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις διενεργείται και για τις περιπτώσεις που ο δικαιούχος απαλλάσσεται από την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας ή ο τίτλος επιστροφής του έχει ποσό μικρότερο των 1.500 ευρώ για την είσπραξη του οποίου δεν απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας.
Μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας συμψηφισμού και τη λογιστική τακτοποίηση αυτού οι συγκεκριμένες οφειλές που έχουν αποσβεσθεί με τη δήλωση συμψηφισμού δεν αναζητούνται από το Δημόσιο και δεν λαμβάνονται υπόψη από τη Δ.Ο.Υ. για έκδοση ειδοποιήσεων, χορήγηση Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας, λήψη μέτρων κ.λπ.
