Του Γιώργου Νούλη
Με το 2013 να μετρά αντίστροφα, οι φορολογούμενοι έχουν πλέον την τελευταία ευκαιρία να μαζέψουν τα πολύτιμα «χαρτάκια» των αποδείξεων, όχι για να γλιτώσουν φόρο, αλλά για να μην πληρώσουν περισσότερα... Και αυτό γιατί μισθωτοί και συνταξιούχοι που δεν θα καταφέρουν μέχρι το τέλος του έτους να συλλέξουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 25% του εισοδήματός τους απειλούνται με την πληρωμή έξτρα φόρου 22%! Την ίδια στιγμή το Υπουργείο Οικονομικών κρατά ακόμα μυστικό από τους φορολογούμενους τι θα γίνει με τις αποδείξεις το 2014 καθώς ακόμα το... σκέφτεται.
Το τελευταίο σενάριο που έχει προταθεί είναι αυτό της ηλεκτρονικοποίησης όλων των χάρτινων αποδείξεων με παράλληλη παροχή κινήτρων στους φορολογούμενους ώστε να δηλώνουν βασικά στοιχεία των συναλλαγών τους στη φορολογική διοίκηση.
Να σημειώσουμε πως φέτος το μέτρο των αποδείξεων είναι αυστηρότερο σε σχέση με άλλες χρονιές και κρύβει «παγίδες» που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην πληρωμή μεγαλύτερου φόρου όταν θα κάνουμε του χρόνου τις δηλώσεις. Μισθωτοί και συνταξιούχοι εάν συλλέξουν περισσότερες αποδείξεις από τις απαιτούμενες δεν έχουν το παραμικρό κέρδος. Aν όμως λείπουν κάποιες θα πληρώσουν επιπλέον φόρο 22% επί της διαφοράς. Βέβαια στη φορολογική δήλωση είθισται... να δηλώνονται οι απαιτούμενες αποδείξεις ακόμη και αν δεν υπάρχουν, αλλά φέτος πολλοί φορολογούμενοι της Λάρισας την «πάτησαν» καθώς στην εκκαθάριση διαπιστώθηκε πως δεν είχαν τον απαιτούμενο αριθμό, με αποτέλεσμα να υποστούν κυρώσεις. Γι΄ αυτό το λόγο άλλωστε εκατοντάδες δηλώσεις φορολογουμένων μέχρι και την περασμένη εβδομάδα παραμένουν σε εκκρεμότητα, επειδή ακόμη δεν έχουν φέρει για διασταύρωση παραστατικά στοιχεία και αποδείξεις.
Προκειμένου να αποφύγουν ταλαιπωρία σε περίπτωση που κληθούν σε διασταύρωση και κυρίως να γλιτώσουν επιπλέον φόρους και πρόστιμα να γνωρίζουν ότι :
* H υποχρέωση συλλογής αποδείξεων αξίας μέχρι του 25% του συνολικού εισοδήματος ισχύει μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους και μόνο για τα εισοδήματά τους από μισθωτές υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει ότι αν έχουν εισοδήματα και από άλλες πηγές, για παράδειγμα εισοδήματα από ενοίκια, θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις μόνο για το τμήμα του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες. Aν για παράδειγμα ένας συνταξιούχος έχει 6.000 ευρώ από σύνταξη και 2.400 ευρώ (200 x 12), από ενοίκια οι αποδείξεις που θα πρέπει να προσκομίσει είναι 1.500 ευρώ (6.000 x 25%). Και αυτό γιατί το εισόδημα των ενοικίων φορολογείται πλέον ξεχωριστά.
* Eπιβάλλεται «ποινή» 22% σε όσους δεν μαζεύουν το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων. Για παράδειγμα, μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ θα πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις 7.500 ευρώ. Στην περίπτωση που μαζέψει λιγότερες αποδείξεις, για παράδειγμα 5.000 ευρώ, τότε στη διαφορά που προκύπτει μεταξύ των αποδείξεων που απαιτούνται και αυτών που συγκεντρώθηκαν, δηλαδή στις 2.500 ευρώ, θα επιβληθεί «ποινή» 22% και θα πληρώσει έξτρα φόρο 550 ευρώ (2.500 x 22%).
* H υποχρέωση συγκέντρωσης αποδείξεων αξίας μέχρι 25% του συνολικού εισοδήματος ισχύει για ετήσια ποσά εισοδήματος μέχρι 42.000 ευρώ. Για όσους έχουν εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ, υποχρεούνται στη συλλογή αποδείξεων συνολικής αξίας 10.500 ευρώ.
* Στις αποδείξεις που πρέπει να μαζεύουν από φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να καλύψουν το 25% των συνολικών ετήσιων αποδοχών τους μέχρι του ποσού των 42.000 ευρώ προστέθηκαν κι αυτές που αφορούν σε δαπάνες για δίδακτρα φροντιστηρίων και ιδιαιτέρων μαθημάτων. Προστέθηκαν επίσης και οι αποδείξεις για δαπάνες αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών που πραγματοποιούνται σε άλλες χώρες-μέλη της EΕ.
ΠΟΙΕΣ ΔΕΝ ΜΕΤΡΑΝΕ
* Για την κάλυψη του 25% του εισοδήματος δεν «μετράνε» αποδείξεις που αφορούν σε δαπάνες για:
Στέγαση, ενοίκια κατοικιών, ύδρευση – αποχέτευση, δημοτικά τέλη, υπηρεσίες κοινοχρήστων, συντήρηση ανελκυστήρα, κηπουρός, καθαρισμός πολυκατοικίας, απόφραξη κεντρικής αποχέτευσης, συντήρηση καυστήρα, ηλεκτρικό ρεύμα, υγραέριο – φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, κάρβουνα – καυσόξυλα, υγεία, φάρμακα, φαρμακευτικά προϊόντα (π.χ. θερμόμετρο, οινόπνευμα), θεραπευτικές συσκευές (π.χ. ακουστικά βαρηκοΐας, συσκευή μέτρησης ζαχάρου, πιεσόμετρο), ιατρικές υπηρεσίες, οδοντιατρικές υπηρεσίες, φυσιοθεραπεία, μικροβιολογική εξέταση, ακτινογραφία, υπέρηχος, τεστ ΠΑΠ – μαστογραφία, νοσοκομειακή περίθαλψη, αποκλειστική νοσοκόμα, μεταφορές – επικοινωνίες, αγορά αυτοκινήτων, αγορά μοτοσικλετών, αγορά σκαφών αναψυχής, τέλη κυκλοφορίας, διόδια, εισιτήρια σε τρένα, αεροπλάνα, πλοία, αστικές συγκοινωνίες, ταχυδρομικές υπηρεσίες (δημόσιες και ιδιωτικές), σταθερή τηλεφωνία, κινητή τηλεφωνία, πρόσβαση στο διαδίκτυο, εισφορά σε ΕΡΤ, συνδρομητική τηλεόραση, δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, ασφάλιση κατοικίας, ασφάλιση υγείας, ασφάλιστρα αυτοκινήτου- δικύκλων, άλλες ασφαλίσεις, φωτοβολταϊκά.
Για όλες τις υπόλοιπες δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών οι σχετικές αποδείξεις λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του 25% του ετήσιου εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες.
* Σε περίπτωση συζύγων οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί υπολογίζονται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους μόνον εφόσον έχουν περιληφθεί στην δήλωση και επιμερίζονται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το δηλούμενο και φορολογούμενο ατομικό εισόδημα.
* Ελεύθεροι επαγγελματίες, εισοδηματίες, εμποροβιοτέχνες δεν έχουν πλέον καμία υποχρέωση να ζητούν και να μαζεύουν αποδείξεις.
* Υποχρέωση να παρουσιάσουν δαπάνες με αποδείξεις έχουν ωστόσο οι επιτηδευματίες που θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών. Πρόκειται για φορολογούμενους - μισθωτούς που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών (μπλοκάκι).
* Oι αποδείξεις φυλάσσονται και προσκομίζονται στην αρμόδια ΔOY μόνο εφόσον ζητηθούν για τη διενέργεια ελέγχου.
ΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Στο μεταξύ το Υπ. Οικονομικών επιχειρεί να βάλει από του χρόνου τέλος στο χαρτοβασίλειο των αποδείξεων καταστρώνοντας σχέδια επί σχεδίων. Ένα από τα σενάρια που εξετάζει η ηγεσία του υπουργείου - χωρίς να έχει κλειδώσει» - προβλέπει ότι οι φορολογούμενοι από τις αρχές του επόμενου έτους σταματούν να συγκεντρώνουν αποδείξεις από σουπερμάρκετ, ψιλικατζίδικα, περίπτερα, φούρνους, καταστήματα ένδυσης - υπόδησης και γενικότερα κάθε απόδειξη παροχής υπηρεσιών. Συλλέγουν μόνο αποδείξεις από επαγγελματίες οι οποίοι κατά το Υπουργείο Οικονομικών έχουν ροπή προς τη φοροδιαφυγή και συγκεκριμένα από γιατρούς, δικηγόρους, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρωματιστές, κομμωτήρια, γυμναστήρια, κέντρα αισθητικής και γενικότερα από ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Για να περνάνε οι αποδείξεις στην Εφορία, θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε ηλεκτρονικές. Αυτό σημαίνει ότι ο φορολογούμενος είτε θα πρέπει να έχει χρησιμοποιήσει τη φοροκάρτα - η οποία σημείωσε παταγώδη αποτυχία - ώστε να έχει καταγραφεί ηλεκτρονικά η συναλλαγή του και τα στοιχεία να έχουν διαβιβαστεί απευθείας στη Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων, είτε να έχει μπει σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή η οποία θα δημιουργηθεί και να δηλώσει το ποσό, τον ΑΦΜ του πωλητή και την ημερομηνία συναλλαγής. Το όφελος που θα έχει ο φορολογούμενος αν μπει σε αυτή τη διαδικασία της «ηλεκτρονικοποίησης» των αποδείξεών του δεν θα είναι αυτόματο αλλά ούτε δεδομένο. Στο τέλος κάθε έτους και αφού οι φορολογούμενοι θα έχουν καταγράψει με ηλεκτρονικό τρόπο κάθε συναλλαγή που ενδεχομένως θα αναγνωρίζει η Εφορία, το Υπουργείο Οικονομικών θα ανακοινώνει ποιες είναι οι «τυχερές» αποδείξεις της χρονιάς!
Ένα άλλο σχέδιο που εξεργάζεται είναι η υποχρεωτική ηλεκτρονική μηνιαία κοινοποίηση στη φορολογική διοίκηση των αποδείξεων από όλες τις επιχειρήσεις. Σε ένα κεντρικό σύστημα, θα αποστέλλονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά στοιχεία για κάθε τιμολόγιο ή απόδειξη που εκδίδεται ή λαμβάνεται από τις επιχειρήσεις. Την υποχρέωση αυτή την έχει ήδη προαναγγείλει ο γ.γ. εσόδων Χ. Θεοχάρης καθώς από τις αρχές του 2014 θα ενεργοποιηθεί η υποχρέωση μηνιαίας ηλεκτρονικής υποβολής καταστάσεων με τις συναλλαγές των επιχειρήσεων. Εκτός από τις συναλλαγές που αφορούν τα έσοδα -που θα υποβάλλονται μηνιαία-, θα υποβάλλονται και οι συναλλαγές που αφορούν τα έξοδα (ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρούνται) σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση. Για τους καταναλωτές το κίνητρο θα είναι η επιστροφή ΦΠΑ 15% οι οποίοι θα περνούν ηλεκτρονικά τα στοιχεία των αποδείξεών τους από συγκεκριμένους τομείς εμπορικής δραστηριότητας, μέσω της φοροκάρτας.
Το θέμα είναι πως τελειώνει το 2013 και το Υπ. Οικονομικών ακόμη δεν έχει λάβει τις τελικές αποφάσεις τους και το μόνο βέβαιο είναι ότι το άκρως γραφειοκρατικό μέτρο με τη μορφή που υπάρχει σήμερα θα εγκαταλειφθεί.
ΠΟΣΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΠΟΣΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΠΟΣΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
1.000 250 15.000 3.750 29.000 7.250
2.000 500 16.000 4.000 30.000 7.500
3.000 750 17.000 4.250 31.000 7.750
4.000 1.000 18.000 4.500 32.000 8.000
5.000 1.250 19.000 4.750 33.000 8.250
6.000 1.500 20.000 5.000 34.000 8.500
7.000 1.750 21.000 5.250 35.000 8.750
8.000 2.000 22.000 5.500 36.000 9.000
9.000 2.250 23.000 5.750 37.000 9.250
10.000 2.500 24.000 6.000 38.000 9.500
11.000 2.750 25.000 6.250 39.000 9.750
12.000 3.000 26.000 6.500 40.000 10.000
13.000 3.250 27.000 6.750 41.000 10.250
14.000 3.500 28.000 7.000 42.000 10.500
Τα εισοδήματα άνω των 42.000 ευρώ οι αποδείξεις που απαιτούνται σε 10.500 ευρώ. Όσοι δεν συγκεντρώσουν τις απαιτούμενες αποδείξεις θα έχουν πέναλτι φόρου 22% στη διαφορά.
