Του Γιώργου Νούλη
Ένα από τα βασικότερα και πλέον καυτά θέματα στην ατζέντα του δεύτερου γύρου των συζητήσεων της κυβέρνησης με την τρόικα, που έρχεται στις αρχές του Νοεμβρίου στη χώρα, αναμένεται να αποτελέσει το σχέδιο άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών από τις αρχές του 2014. Μια πρόγευση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζει το κλιμάκιο των δανειστών το σχετικό θέμα δόθηκε στις επαγγελματικές μισθώσεις, εμμένοντας στην πλήρη και άμεση απελευθέρωση του καθεστώτος προστασίας και προφανώς αντίστοιχη θα είναι και η στάση της στο θέμα των ακινήτων οπότε η όποια επιχειρηματολογία της κάθε άλλο παρά εύκολο να αντικρουστεί θα είναι.
Το θέμα των πλειστηριασμών που ανοίγει στον απόηχο της κοινοποίησης του ενιαίου φόρου ακινήτων και των αντιδράσεων που έχει προκαλέσει, καθώς φορολογεί κάθε σπιθαμή γης ανεξαρτήτως από τη συνολική περιουσία του ιδιοκτήτη, αν δεν βρεθεί η χρυσή τομή είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει σοβαρότερες πολιτικές και κοινωνικές αναταράξεις, απ’ ότι προκαλεί σήμερα η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και η κατάσχεση καταθετικών λογαριασμών.
Πάντως σύμφωνα με το σχέδιο που προωθείται και έχοντας ως δεδομένο το εδάφιο από την πρόσφατη προγραμματική συμφωνία ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για το θέμα, όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «η ενυπόθηκη ή προσημειωμένη κατοικία του φτωχού ή μέσου νοικοκυριού που αγωνίζεται να ρυθμίσει και να εξυπηρετήσει τα δάνειά του ή βρίσκεται αποδεδειγμένα σε αντικειμενική αδυναμία είναι και θα είναι απολύτως διασφαλισμένα έναντι πλειστηριασμών», η αίσθηση στους φορείς της αγοράς είναι πως αν και υπάρχει η πρόθεση να στηθεί ένα πλέγμα προστασίας για τα σπίτια των οικονομικά αδύναμων, ο δρόμος για να βγουν στο «σφυρί» εξοχικά, δεύτερη κατοικία, εμπορικά και επαγγελματικά ακίνητα θα ανοίξει διάπλατα.
Υπό το φως των εξελίξεων αυτών και έχοντας μια ειδικότερη ενημέρωση για τις προωθούμενες αλλαγές το ΙΝΚΑ Θεσσαλίας ξεκινά πανθεσσαλική καμπάνια ενάντια στην απελευθέρωση των πλειστηριασμών, ενώ ο πρόεδρος της οργάνωσης κ. Κόκκαλης Βασίλης διαμηνύει την αντίθεσή του στην άρση του ισχύοντος καθεστώτος και την πρόθεσή του, ως δέσμευση, να σταθεί στο πλευρό των ευπαθών ομάδων, ώστε κανείς Λαρισαίος, ο οποίος αντιμετωπίζει αποδεδειγμένα πρόβλημα διαβίωσης να μην χάσει το σπίτι του...
Παρενθετικά να σημειώσουμε πως το προστατευτικό πλαίσιο για την ακίνητη περιουσία σήμερα απαριθμεί δύο νόμους, που επεκτείνουν την προστασία όχι μόνο στην πρώτη κατοικία του δανειολήπτη, αλλά στο σύνολο της περιουσίας του και μέχρι του ορίου των 200.000 ευρώ. Η διεύρυνση της προστασίας στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας για οφειλές προς τις τράπεζες έχει οδηγήσει σταδιακά στο πάγωμα των πλειστηριασμών, ο αριθμός των οποίων κινείται κάθε χρόνο σε όλο και πιο χαμηλά επίπεδα. Η πτώση των πλειστηριασμών, λειτουργεί σαν αναγκαίο «ανάχωμα» στη μεγάλη αύξηση των επισφαλειών προς τις τράπεζες και συμβαδίζει με τη θέσπιση της προστασίας της ακίνητης περιουσίας για οφειλές από δάνεια. Η προστασία που θεσμοθετήθηκε πρώτη φορά το 2008 και έκτοτε ανανεώνεται κάθε χρόνο ισχύει μόνο για χρέη προς τις τράπεζες, ενώ αντίθετα, δεν ισχύει το ίδιο για οφειλές προς το Δημόσιο, το οποίο διατηρεί στο ακέραιο αυτό το δικαίωμα. Έτσι, ο κύριος όγκος των πλειστηριασμών προέρχεται πλέον από ιδιώτες ή από τις Εφορίες για χρέη και οφειλές φυσικών ή νομικών προσώπων και δευτερευόντως από τις τράπεζες, οι οποίες απαγορεύεται να βγάλουν σε πλειστηριασμό την πρώτη κατοικία για οφειλές έως 300.000 ευρώ (200.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 50% για έγγαμους) ή το σύνολο της ακίνητης περιουσίας για χρέη μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ.
Με βάση τις εκτιμήσεις του υπ. Ανάπτυξης, ο αριθμός των ακινήτων που προστατεύονται μέσα από τους δύο σχετικούς νόμους δεν υπερβαίνει τις 60.000, αλλά οι εκτιμήσεις από τις τράπεζες κάνουν λόγο για 100.000 ακίνητα περίπου, οι κάτοχοι των οποίων έχουν σταματήσει να πληρώνουν τις οφειλές τους, χωρίς να έχουν καμία επίπτωση στον τρόπο ζωής τους.
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΩΘΟΥΝΤΑΙ
Πάντως οι βασικές αλλαγές που προωθούνται θα είναι δύο, η μείωση της αντικειμενικής αξίας από τα 200.000 ευρώ, που είναι σήμερα το δίχτυ ασφαλείας για την αποτροπή πλειστηριασμών και η μείωση στο 25% (από 50% που είναι σήμερα) της προσαύξησης επί του αφορολογήτου ορίου, το οποίο επίσης διαμορφώνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση. Για την ακρίβεια από την 1η Ιανουαρίου 2014 θα παύσει να ισχύει η νομοθετική προστασία για οποιονδήποτε οφειλέτη για οποιαδήποτε ληξιπρόθεσμη υποχρέωση που δεν ξεπερνά τις 200.000 ευρώ. Αυτή η προστασία ανανεωνόταν κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα πολλοί δανειολήπτες που είχαν στην ιδιοκτησία τους πάνω από ένα ακίνητο (π.χ. κατοικία, κατάστημα, εξοχικό) αν χρωστούσαν στις τράπεζες μέχρι 200.000 ευρώ να μην απειλούνται με πλειστηριασμό. Το δεύτερο θα έχει σχέση με τα συνδυαστικά κριτήρια που θα καθιερωθούν για την προστασία της κύριας και μοναδικής κατοικίας. Τα όρια δηλαδή των αντικειμενικών τιμών που ισχύουν για να μη βγει η κύρια κατοικία στο... σφυρί θα μειωθούν και παράλληλα θα μπουν εισοδηματικά όρια. Σήμερα, δεν μπορεί να κατασχεθεί η κύρια κατοικία εφόσον η αντικειμενική της αξία ισούται με το αφορολόγητο όριο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας (200.000 ευρώ) προσαυξημένο κατά 50%. Έτσι, ένας άγαμος που είχε το σπίτι του αντικειμενικής αξίας μέχρι 300.000 ευρώ, η τράπεζα δεν μπορούσε να του το πλειστηριάσει εφόσον το δάνειο του είχε «κοκκινίσει». Η πρόθεση όπως λέγεται είναι να κατεβεί το όριο των 200.000 ευρώ στα 150.000 ευρώ, θα διατηρήσουν ενδεχομένως την προσαύξηση του 50%, αλλά ταυτόχρονα θα βάλουν και εισοδηματικά κριτήρια.
Η ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΤΟΥ ΙΝΚΑ
Ενόψει αυτών των αλλαγών ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ Θεσσαλίας κ. Βασίλης Κόκκαλης εξηγεί στην «Ε» πως η οργάνωση είναι υπέρ της παράτασης των πλειστηριασμών και όχι στην απελευθέρωσής τους αναφέροντας μια σειρά από λόγους ενισχύουν τη στάση της. « Διαφωνούμε γιατί δεν έχουν εκλείψει ακόμη οι κοινωνικοί και οικονομικοί λόγοι που υπαγόρευσαν την κυβερνητική απόφαση για απαγόρευσή τους, αλλά αντίθετα έχουν επιδεινωθεί. Η αγορά ακινήτων ασφυκτιά και μια μαζική εισροή ακινήτων προς πώληση θα καταλήξει σε μεγαλύτερη απαξίωσή τους. Χιλιάδες οικογένειες θα βρεθούν κυριολεκτικά στον δρόμο, ενώ θα οφείλουν ακόμα στις τράπεζες χρήματα για το ακίνητο που έχασαν και πρέπει να ξεπληρώσουν ενώ χιλιάδες μικροεπιχειρηματίες θα κινδυνεύσουν να χάσουν, όχι μόνο την κατοικία τους, αλλά και την επαγγελματική τους στέγη, οδηγούμενοι οριστικά και αμετάκλητα στο περιθώριο της ζωής. Παράλληλα η απελευθέρωση των πλειστηριασμών θα υπερφορτώσει τη δικαιοσύνη με προσφυγές δεκάδων χιλιάδων απελπισμένων οφειλετών...»
«Για όλους αυτούς τους λόγους, όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση το ΙΝΚΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ καλεί τους καταναλωτές και τους κοινωνικούς φορείς να ενώσουν τη φωνή τους μαζί μας και να απαιτήσουμε:
1) Να μην απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί ακινήτων, ούτε με όρους και προϋποθέσεις, από τον Ιανουάριο του 2014
2) Η αναστολή των πλειστηριασμών να διαρκέσει επί 3 χρόνια τουλάχιστον, όπως ισχύει μέχρι το τέλος του 2013, δίνοντας έτσι χρόνο στην επανεκκίνηση της οικονομίας, στην απορρόφηση των ανέργων, στην αποκατάσταση οικονομικής δυνατότητας ατόμων και μικροεπαγγελματιών
3) Να μην επιτραπεί η πώληση επισφαλών δανείων των ελληνικών συστημικών τραπεζών, οι οποίες βρίσκονται υπό κρατικό έλεγχο, σε ξένες επενδυτικές εταιρείες σε εξευτελιστικές τιμές
4) Οι τράπεζες να προχωρήσουν σε προσαρμογές των οφειλών και μείωση των επιτοκίων, δίνοντας κίνητρο στους οφειλέτες να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους σύμφωνα με τις δυνατότητές τους,
5) Να υπάρξει νομοθετική κατοχύρωση της πρώτης κατοικίας για όλους τους δανειολήπτες είτε είναι έμποροι είτε ιδιώτες, δημόσιοι υπάλληλοι, αγρότες, κτηνοτρόφοι.
6) Προτείνουμε για τα στεγαστικά δάνεια τη διαγραφή κεφαλαίου όταν αυτό ξεπερνά το 80% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Το ΙΝΚΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ δηλώνει πως θα είναι στο πλευρό των ευπαθών ομάδων, έτσι ώστε κανείς Λαρισαίος ο οποίος αντιμετωπίζει αποδεδειγμένα πρόβλημα διαβίωσης (χρόνια άνεργος, πολύτεκνος, σοβαρά προβλήματα υγείας) με την στήριξη του ΙΝΚΑ δεν θα χάσει το σπίτι του σε περίπτωση πλειστηριασμού. Το ΙΝΚΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ καλεί όλους τους καταναλωτές να ψηφίσουν στην ηλεκτρονική σελίδα του http://inkathessalias.gr και να γίνουν οι ίδιοι πρεσβευτές της προσπάθειας αυτής, διαδίδοντας το μήνυμα αυτό σε όσο περισσότερους μπορούν. Στηρίζουμε και είμαστε αρωγοί σε ανάλογη πρωτοβουλία της ΕΠΟΙΖΩ και μόλις συγκεντρωθούν 100.000 υπογραφές, θα παραδώσουμε το ψήφισμα στον Πρωθυπουργό».
