Του Γιώργου Νούλη
Σε νομοθετικές παρεμβάσεις και διορθωτικές κινήσεις, προσανατολίζεται τώρα το Υπ. Οικονομικών προκειμένου να συμμαζέψει το απίστευτο φορολογικό χάος, που δημιούργησαν στην αγορά από την αρχή του έτους, ορισμένες άστοχες και άδικες φορολογικές διατάξεις. Στην προσπάθεια του να αντιμετωπίσει το κύμα αντιδράσεων που προξένησαν επίμαχες φορολογικές ρυθμίσεις οδηγώντας στα όρια της νευρικής κρίσης μισθωτούς, ιδιοκτήτες ακινήτων, λογιστές, μικρομεσαίους, συμβολαιογράφους και εφοριακούς, δρομολογεί διορθωτικές αλλαγές.
Την ώρα που έχουν «παγώσει» τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων, επειδή οι συμβολαιογράφοι αδυνατούν να λύσουν το γρίφο του φόρου υπεραξίας και έχουν «μπλοκαριστεί» από τις Εφορίες οι μεταβιβάσεις με γονική παροχή ή δωρεά στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης έχει χρέη στο Δημόσιο ακόμα και αν αυτά είναι ρυθμισμένα, τη στιγμή που οι λογιστές βρίσκονται «χαμένοι στη μετάφραση των νέων φορολογικών μέτρων και οι επαγγελματίες απειλούνται με εξοντωτικά πρόστιμα ακόμη και για ένα μικρό λάθος ή απροσεξία, την ώρα που έχουν παγιδευτεί στα «πλοκάμια» του ΕΕΤΗΔΕ χιλιάδες πολίτες, το Υπ. Οικονομικών αναδιπλώνεται, προχωρά σε διορθώσεις και ζητά την επιείκεια... «Όταν έχεις τόσα πολλά να διορθώσεις μέσα σε τόσο λίγο χρόνο κάνεις και λάθη. Τα αναγνωρίζουμε και θα τα διορθώσουμε...», ήταν τα λόγια του κυβερνητικού εκπροσώπου Σίμου Κεδίκογλου, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά τις αλλαγές που έρχονται στις φορολογικές διατάξεις που προβλέπουν την υποθήκευση ακινήτου, τις αναπροσαρμογές των προστίμων για μη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και έκδοση αποδείξεων και τη λύση στο θολό τοπίο του φόρου υπεραξίας ακινήτων.
Και αν αυτά τα ζητήματα, είναι θέμα χρόνου να διορθωθούν, τα κενά, οι ασάφειες και οι εκκρεμότητες για το πως οι αγρότες θα φορολογηθούν, για το πόσες και ποιες αποδείξεις πρέπει να μαζέψουν φέτος
μισθωτοί και συνταξιούχοι, για το πότε οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες του νέου φόρου ώστε να υπολογίσουν τις φορολογικές επιβαρύνσεις, θα συνεχίσουν να υπάρχουν καθώς η έκδοση των ερμηνευτικών εγκυκλίων του Υπ. Οικονομικών καθυστερεί προκλητικά. Και να σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για φορολογικές ρυθμίσεις που έχουν νομοθετηθεί από πέρυσι το καλοκαίρι...
ΓΙΑ ΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ
Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική ηγεσία του Υπ. Οικονομικών μετά το κύμα των έντονων αντιδράσεων από λογιστές και μικρομεσαίους, προετοιμάζει διορθωτικές κινήσεις στα πρόστιμα που προβλέπονται κυρίως για διαδικαστικές παραβάσεις, όπως για τη μη έγκαιρη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και για τη μη έκδοση αποδείξεων. Στόχος των αλλαγών που μελετώνται είναι τα πρόστιμα να διαμορφωθούν σε επίπεδα που είναι πιο ρεαλιστικά χωρίς παράλληλα να αποδυναμωθεί ο ρόλος τους στη φορολογική συμμόρφωση.
Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν εντός των ημερών για να ακολουθήσει νομοθετική ρύθμιση του θέματος. Στο επίκεντρο των αλλαγών θα βρίσκονται τα περιβόητα πρόστιμα των 1.000 και των 2.500 ευρώ (ανάλογα με τον τύπο των τηρούμενων βιβλίων), τα οποία επιβάλλονται στην περίπτωση μη ή εκπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων και φτάνουν να τετραπλασιάζονται σε περίπτωση υποτροπής.
Η πρώτη διόρθωση όπως επισημαίνουν φοροτεχνικοί, αναμένεται να επικεντρωθεί στη νομική διευκρίνιση της υποτροπής. Ο νόμος όπως έχει ψηφιστεί ορίζει πως «σε περίπτωση υποτροπής της ίδιας παράβασης εντός 5 ετών το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο του αρχικού προστίμου. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής εντός 5 ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου».
Η ερμηνεία που έδιναν μέχρι σήμερα λογιστές είναι πως αν για παράδειγμα για έναν μήνα υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ, αν επαναληφθεί τον επόμενο, το πρόστιμο φτάνει τα 2.000 ευρώ, τον τρίτο μήνα τα 4.000 ευρώ και από τον τέταρτο και μετά σταθερά 4.000 ευρώ. Με εγκύκλιο που θα εκδοθεί θα διευκρινίζεται ότι υποτροπή νοείται στην περίπτωση όπου έχει προηγηθεί φορολογικός έλεγχος. Επομένως, το περιβόητο παράδειγμα του λάθους στον προσδιορισμό ΦΜΥ κατά 4 ευρώ για 12 μήνες και η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης για κάθε έναν μήνα, που οδηγούσε κατά τους λογιστές σε πρόστιμο 43.000 ευρώ, ακυρώνεται. Το πρόστιμο θα παραμένει στα 1.000 ευρώ. Μόνο μετά από έλεγχο που θα πιστοποιεί την παράβαση και εφόσον ο φορολογούμενος ξανακάνει την ίδια παράβαση θα επιβάλλεται το διπλάσιο πρόστιμο.
Το δεύτερο πεδίο παρέμβασης θα αφορά στην αυστηρότητα της φορολογικής διοίκησης κατά την πρώτη παράβαση. Προωθείται δηλαδή η δραστική μείωση του προστίμου έως και 50% για την πρώτη παράβαση, εφόσον υπάρξει συμμόρφωση με υποβολή δήλωσης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Η αλλαγή αυτή θα προωθηθεί με νομοθετική ρύθμιση, όπως άλλωστε και η πρόθεση καθιέρωσης πλαφόν προστίμου για μη έκδοση αποδείξεων. Ο νόμος ορίζει πρόστιμο 1.000 ευρώ για κάθε απόδειξη που δεν εκδόθηκε, αλλά η διάταξη θα συμπληρωθεί με καθιέρωση πλαφόν προστίμου (π.χ. 30.000 ευρώ).
ΓΙΑ ΥΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ
Διορθώσεις εξετάζονται και στη διάταξη του φορολογικού που προβλέπει την υποθήκευση ακινήτου από την πλευρά του φορολογούμενου στην περίπτωση που θέλει να μεταβιβάσει με γονική παροχή ακίνητο στα παιδιά του και έχει χρέη προς το δημόσιο ακόμη και αν αυτά έχουν ρυθμισθεί και πληρώνονται κανονικά. Να θυμίσουμε πως το πρόβλημα προέκυψε όταν οι εφοριακοί εφαρμόζοντας κατά γράμμα τις νέες «δρακόντειες» διατάξεις για τις γονικές παροχές και δωρεές που ανήκουν σε οφειλέτες του Δημοσίου, ζητούσαν την υποθήκευση των ακινήτων, χωρίς να εξετάζουν εάν οι οφειλές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση. Έτσι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να μεταβιβάσει κάποιος το ακίνητό του, ήταν να το υποθηκεύσει υπέρ του ελληνικού Δημοσίου. Το παράλογο σε αυτή την περίπτωση είναι ότι απαγορεύονται οι μεταβιβάσεις ακόμα και σε όσους οφειλέτες έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις του Υπουργείου Οικονομικών και εξοφλούν τα χρέη τους κανονικά. Οι εφοριακοί έλεγαν πως αυτό γίνεται για να διασφαλισθούν τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου έναντι μελλοντικού κινδύνου απώλειας των οφειλομένων αλλά δυστυχώς η διαδικασία κατάρτισης του μεταβιβαστικού συμβολαίου δεν μπορεί να προχωρήσει αν προηγουμένως ο ενδιαφερόμενος δεν βάλει υποθήκη είτε το ίδιο το μεταβιβαζόμενο ακίνητο είτε κάποιο άλλο ακίνητο περιουσιακό στοιχείο του. Σημειώνεται ότι στις γονικές παροχές δεν υπάρχει τίμημα, με αποτέλεσμα η εφορία να απαιτεί την υποθήκευση ακίνητης περιουσίας προκειμένου να χορηγήσει φορολογική ενημερότητα και να προχωρήσει η διαδικασία της μεταβίβασης.
Ωστόσο, η απόφαση αυτή πέραν του ότι δεν διαχωρίζει τους φοροφυγάδες από τους απλούς οφειλέτες, ακόμα και αν έχουν προχωρήσει σε ρύθμιση της οφειλής τους, εγκλωβίζει ακόμα και όποιον αποκτήσει το ακίνητο. Και αυτό γιατί όποιος αποκτήσει το υποθηκευμένο ακίνητο θα κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να βρεθεί αντιμέτωπος με κατάσχεση, σε περίπτωση που δεν εξοφληθεί το χρέος. Τώρα μεταξύ άλλων εξετάζεται, η συγκεκριμένη διάταξη να μην ισχύει για μικρά ποσά οφειλών.
ΓΙΑ ΤΟ ΦΟΡΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ
Στο μεταξύ, κοντά στη λύση του γρίφου για τον φόρο υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων φαίνεται να βρίσκεται το Υπ. Οικονομικών καθώς σύμφωνα με πηγές των συμβολαιογράφων, οι οποίοι σήμερα απέχουν από την κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων, αντιδρώντας στο θολό τοπίο του φόρου υπεραξίας, συμφωνήθηκε ο φόρος να υπολογίζεται από την Εφορία και όχι από τους ίδιους. Η Εφορία δηλαδή θα ελέγχει τη δήλωση, θα βεβαιώνει τον φόρο υπεραξίας που προκύπτει και στη συνέχεια θα εκδίδεται η Ταυτότητα Οφειλής με το ποσό που θα πρέπει να καταβάλει ο πωλητής του ακινήτου. Ο συμβολαιογράφος μετά τη σύνταξη του συμβολαίου θα παρακρατεί τον φόρο υπεραξίας και θα τον αποδίδει στο Δημόσιο. Δηλαδή θα είναι υπεύθυνος μόνο για την παρακράτηση και την απόδοση του φόρου υπεραξίας και όχι για τον προσδιορισμό του. Τα παραπάνω πρέπει να αποτυπωθούν σε απόφαση, αλλά και πάλι το σίριαλ με το φόρο υπεραξίας που θεωρητικά ισχύει από την 1η Ιανουαρίου δεν θα λήξει αν δεν εκδοθεί και η εγκύκλιος με την οποία θα ξεκαθαρίζεται η αξία κτήσης των ακινήτων.
ΓΙΑ ΤΟ ΕΕΤΗΔΕ ΤΟΥ 2012
Στο μεταξύ, η ταλαιπωρία με το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών του 2012 φαίνεται να μην έχει... τέλος. Το Υπ. Οικονομικών για μια ακόμη φορά κατάφερε να ταλαιπωρήσει και να φέρει στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, χιλιάδες φορολογουμένους για πράξεις και παραλείψεις δικές του, μιας και εκλήθησαν να πληρώσουν το «χαράτσι» του 2012, ως ληξιπρόθεσμοι οφειλέτες, Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν σχετική ειδοποίηση θεωρούσαν ότι το είχαν πληρώσει και είχαν «καθαρίσει» με το Υπ. Οικονομικών, με αποτέλεσμα να φωνάζουν για διπλοπληρωμή του φόρου. Βέβαια το Υπ. Οικονομικών διευκρίνισε προχθές την περασμένη Πέμπτη πως «τα ποσά αυτά οφείλονται κατά κύριο λόγο σε εκπρόθεσμη εξόφληση λογαριασμών ΔΕΗ και πως δημοσιεύματα που αναφέρονται σε κατασχέσεις ακινήτων για τα ανεξόφλητα ποσά, που κατά τεκμήριο είναι μικρά, δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα». Ωστόσο η ταλαιπωρία που υπέστησαν οι φορολογούμενοι αυτοί, αναμφίβολα πρέπει να πιστωθεί στην έλλειψη συντονισμού των ενεργειών της ΔΕΗ και του Υπ. Οικονομικών. Να θυμίσουμε πως υπόχρεοι καταβολής του ΕΕΤΗΔΕ 2012 είναι όσοι έχουν ακίνητα που ηλεκτροδοτούνταν την 31/3/2012. Σε περίπτωση που το ακίνητο δεν ηλεκτροδοτείτο την ημερομηνία αυτή και βεβαιώθηκε ποσό, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθυνθούν στην ΔΟΥ.
ΣΥΓΧΥΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
Εξάλλου και ενώ ήδη μπήκαμε στο Φεβρουάριο, σε σύγχυση εξακολουθούν να βρίσκονται οι μισθωτοί και συνταξιούχοι οι οποίοι επιδίδονται στο «κυνήγι» των αποδείξεων, αφού το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμη ανακοινώσει το τελικό σχέδιο για το ποιες αποδείξεις θα «μετρούν» στο 100% της αξίας τους και ποιες στο 50%. Αν και φαίνεται πως προωθείται η πρόταση που προβλέπει ότι οι αποδείξεις από τα σούπερ μάρκετ και τα πρατήρια καυσίμων θα «μετρούν» στο μισό της αξίας τους, ωστόσο η υπουργική απόφαση, για ποιες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών θα προσκομίζονται αποδείξεις, δεν έχει εκδοθεί ακόμη. Να θυμίσουμε πως το μέτρο συλλογής αποδείξεων άλλαξε φέτος. Μισθωτοί και συνταξιούχοι καλούνται να μαζέψουν αποδείξεις συνολικής αξίας ίσης με το 10% του ετησίου εισοδήματός τους από μισθούς και συντάξεις αντί 25% που ίσχυε πέρυσι. Το ανώτατο απαιτούμενο ποσό ανέρχεται σε 10.500 ευρώ και σε περίπτωση μη κάλυψης του απαιτούμενου ποσού, θα επιβαρύνονται με φόρο 22% επί της διαφοράς για το ποσό που έμεινε ακάλυπτο.
ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΩΝ
Επίσης, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα αναμονής και ενώ έχει ήδη δοθεί μια πρώτη(;) παράταση της προθεσμίας για το άνοιγμα βιβλίων και την έναρξη επιτηδεύματος, εκδόθηκε η εγκύκλιος για τη φορολόγηση των αγροτών. Όμως στη σχετική εγκύκλιο του Υπ. Οικονομικών, δεν διευκρινίζεται πώς θα προσδιορίζεται το καθαρό εισόδημα ούτε και το ύψος του φορολογικού συντελεστή. Απλά οι έως τώρα πληροφορίες λένε ότι το εισόδημα θα φορολογείται με 13% από το πρώτο ευρώ, θα πληρώσουν προκαταβολή φόρου 55% για το επόμενο έτος όπως ισχύει για όλους τους άλλους επιτηδευματίες και θα γλιτώσουν το τέλος επιτηδεύματος (650 ευρώ). Όμως οι ασάφειες παραμένουν καθώς δεν προσδιορίζονται επακριβώς τα ακαθάριστα έσοδα (π.χ. ποσά αποζημίωσης από ΕΛΓΑ, αυτοπαραδόσεις προϊόντων), τα έξοδα ( για ημερομίσθια μελών οικογένειας και εργατών, για δαπάνες ρεύματος και κοινόχρηστων γεωτρήσεων κ.ά.), ο τρόπος φορολόγησης εισπραττομένων ενοικίων από μίσθωση αγροτεμαχίων, η έννοια του υποκαταστήματος, ενώ μεγάλο ερωτηματικό παραμένουν οι δαπάνες για τη σπορά των αγροτικών προϊόντων που έγιναν το 2013 και αφορούν καλλιέργειες του 2014... Το πότε θα αποσαφηνιστούν, παραμένει άγνωστο. Το Υπ. Οικονομικών δείχνει να μη βιάζεται...
