Στην απενεργοποίηση του ΑΦΜ και στην παύση λειτουργίας της επιχείρησης θα προχωρά η Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης σε σειρά περιπτώσεων όπου υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις φοροδιαφυγής και κλοπής του ΦΠΑ. Απόφαση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων Κατερίνας Σαββαΐδου καταγράφει τις περιπτώσεις αυτές που θα οδηγούν αυτόματα σε αφαίρεση του ΑΦΜ για τις επιχειρήσεις:
Μεταξύ αυτών είναι:
- επιχείρηση με ενδοκοινοτικές συναλλαγές για έναν χρόνο δεν έχει υποβάλλει περιοδικές δηλώσεις για την απόδοση του ΦΠΑ
- επιχείρηση με ενδοκοινοτικές συναλλαγές υποβάλλει επίσης για διάστημα ενός έτους μηδενικές δηλώσεις απόδοσης ΦΠΑ
- δεν βρίσκεται η διεύθυνση που έχει δηλώσει ως έδρα η επιχείρηση
- οι υπεύθυνοι της επιχείρησης αρνούνται να παράσχουν πρόσβαση σε πρωτότυπα λογιστικά έγγραφα που ζητούνται από τη φορολογική διοίκηση.
Η διαδικασία αναστολής του ΑΦΜ θα γίνεται με συνοπτικές διαδικασίες. Αν η επιχείρηση έχει μπει σε μαύρη λίστα άλλης χώρας ή υπάρχει βεβαιότητα για εικονικές συναλλαγές με στόχο την κλοπή ΦΠΑ, απλώς αποστέλλεται ένα ενημερωτικό email ότι ο ΑΦΜ έχει απενεργοποιηθεί. Στην καλύτερη περίπτωση, προβλέπεται έγγραφη προειδοποίηση αναστολής ΑΦΜ με παροχή προθεσμίας δέκα ημερών για εξηγήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ακυρώσουν την αρχική απόφαση. Η φορολογική διοίκηση αξιολογεί τις απόψεις του φορολογουμένου και αποφασίζει για την αναστολή ή μη χρήσης του ΑΦΜ, εκδίδοντας άμεσα και πάντως όχι πέραν των πέντε εργασίμων ημερών από την παραλαβή των απόψεων του φορολογουμένου σχετική απόφαση. Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης του φορολογουμένου, με τη λήξη της προβλεπόμενης προθεσμίας η φορολογική διοίκηση εκδίδει απόφαση αναστολής χρήσης του ΑΦΜ και ενημερώνεται άμεσα το Μητρώο Φορολογουμένων του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος TAXIS).
Ημερομηνία αναστολής είναι η ημερομηνία έκδοσης της σχετικής απόφασης. Ο φορολογούμενος του οποίου έχει ανασταλεί η χρήση ΑΦΜ για διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών δεν μπορεί από την καταχώριση της αναστολής να προβεί σε ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και ανακεφαλαιωτικών πινάκων.
Το ΑΦΜ, όπως ορίζεται στην απόφαση, θα μπορεί να επιστραφεί μόνο μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου και προσκόμιση των στοιχείων εκείνων που θα αποδεικνύουν ότι εξέλιπαν οι λόγοι αναστολής του ΑΦΜ.