Πότε «ανοίγουν» τα νέα «Εξοικονομώ»

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ - ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ - ΟΔΗΓΟΣ ΜΕ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΗΛΙΑΚΟΥΣ ΘΕΡΜΟΣΙΦΩΝΕΣ

Με πέντε τουλάχιστον προγράμματα για την ενεργειακή θωράκιση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα ξεκινήσει η φετινή χρονιά. Πρόκειται για σημαντικές παρεμβάσεις που είτε βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας, είτε υλοποιούνται, φιλοδοξώντας να καλύψουν το χρηματοδοτικό κοινό και να εξαλείψουν τον κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών. Οι δράσεις αυτές που βασίζονται κυρίως στις επιδοτήσεις, σε ποσοστά που φτάνουν ή και ξεπερνούν το 50%, αξιοποιούν κοινοτικά κονδύλια και φθηνό τραπεζικό δανεισμό, δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις στα ακίνητά τους, που λόγω υψηλού κόστους δεν θα τολμούσαν να τις προγραμματίσουν.

Οι παρεμβάσεις αυτές αφορούν στο «Εξοικονομώ» των επιχειρήσεων, στο «Εξοικονομώ κατ΄ οίκον», στο «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους», στα «Φωτοβολταϊκά στη στέγη» και στους ηλιακούς θερμοσίφωνες. Ειδικότερα, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που έχουν τα συγκεκριμένα προγράμματα και για την καλύτερη προετοιμασία των ενδιαφερομένων, η «Ε¨» επισημαίνει σήμερα κάποια βασικά σημεία τους και κυρίως το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους.
«ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ - ΕΠΙΧΕΙΡΩ»
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα απευθύνεται σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και αναμένεται να τρέξει εντός του Ιανουαρίου ή το αργότερο εντός του Φεβρουαρίου. Ο προϋπολογισμός της δράσης που χρηματοδοτείται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είναι 450 εκατ. και μέσω αυτού, επιχειρήσεις από τους κλάδους του Τουρισμού (η δυναμικότητα των μονάδων θα πρέπει να είναι έως 100 κλίνες), του Εμπορίου και των Υπηρεσιών θα μπορούν να λάβουν επιδότηση μέχρι και 500.000 ευρώ. Τα ποσοστά ενίσχυσης των επενδυτικών σχεδίων κυμαίνονται μεταξύ 40% και 50% ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και το είδος της δαπάνης, εάν, δηλαδή, πρόκειται για δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας ή υποστηρικτικές δαπάνες. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις από τον κλάδο του Εμπορίου και Υπηρεσιών θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για ενίσχυση έργων συνολικού προϋπολογισμού ύψους επένδυσης έως 100.000 ευρώ, ενώ στον κλάδο του Τουρισμού ενισχύονται έργα συνολικού προϋπολογισμού ύψους επένδυσης από 50.000 ευρώ έως και 500.000 ευρώ (η δυναμικότητα της μονάδας θα πρέπει να είναι έως 100 κλίνες). Αξίζει να σημειωθεί ότι η ένταξη των επενδυτικών σχεδίων των δικαιούχων στη δράση θα πραγματοποιείται με βάση τη σειρά βαθμολογικής κατάταξης με κριτήρια όπως είναι η εξοικονόμηση ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας. Για κάθε πρόταση έργου που θα υποβληθεί, ο ελάχιστος ενεργειακός – περιβαλλοντικός στόχος προβλέπει μείωση εκπεμπόμενων ρύπων (CO2) τουλάχιστον κατά 35%, εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 35%, αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει ΠΕΑ τουλάχιστον κατά τρεις ενεργειακές τάξεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη (ή υποχρεωτικά Β’ κλάση όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση).
ΝΕΟ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ»
Η νέα φάση του συγκεκριμένου προγράμματος που αποτελεί φυσική συνέχεια του «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» αναμένεται να ξεκινήσει τον Φεβρουάριο. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος επέλεξε, αντί να κινήσει τις διαδικασίες για νέο διαγωνισμό, να χρίσει ως δικαιούχους και όσους αρχικά είχαν μείνει εκτός λίστας. Το «Εξοικονομώ» έχει τζίρο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, καθώς καλύπτει από την αλλαγή των κουφωμάτων και την ενεργειακή θωράκιση του κελύφους του κτιρίου μέχρι την αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης, την τοποθέτηση κλιματισμού, ηλιακού θερμοσίφωνα κ.λπ. Προσφέρει υψηλά ποσοστά επιδότησης και ο στόχος του είναι το ακίνητο να αναβαθμιστεί τελικά κατά τρεις κλίμακες. Ως πρόγραμμα μπορεί να είναι γενναιόδωρο είναι και πολύ απαιτητικό. Ειδικά σε αυτήν τη φάση που οι τιμές των υλικών ανεβαίνουν, η ολοκλήρωση των εργασιών ώστε να κρατηθεί σε λογικά επίπεδα το κόστος των παρεμβάσεων (ακόμη και μετά την επιδότηση) απαιτεί πολύ σωστό σχεδιασμό. Επίσης, όσοι εντάσσονται στο πρόγραμμα πρέπει να ξεπεράσουν και την… ηλεκτρονική γραφειοκρατία. Δεκάδες δικαιολογητικά πρέπει να ανέβουν στη σχετική πλατφόρμα, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έρθει σε επαφή με πολλούς φορείς (ζητούνται τακτοποιήσεις, πιστοποιητικά ηλεκτρολόγου, συμβόλαια ακινήτου, φωτογραφίες των παρεμβάσεων, αποδεικτικά πληρωμών μέσω τραπέζης και σειρά άλλων εγγράφων) κάτι που προϋποθέτει σωστή οργάνωση και υπομονή. Το αποτέλεσμα βέβαια είναι πολύ θετικό, καθώς με την ενεργειακή αναβάθμιση του ακινήτου κατά τρεις βαθμίδες επιτυγχάνεται πολύ μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας.
«ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ - ΑΝΑΚΑΙΝΙΖΩ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ»
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα βρίσκεται σε φάση προετοιμασίας και μέσω αυτού θα δίνεται η δυνατότητα σε νέους ηλικίας από 18 έως 39 ετών να αναβαθμίσουν ενεργειακά και να ανακαινίσουν την κατοικία τους, με επιδότηση που φτάνει έως 90%. Ήδη από το ΥΠΕΝ έχει γίνει η προδημοσίευση του Οδηγού, που αφορά και στην πρόσκληση του προγράμματος προς τους ενδιαφερόμενους νέους να συμμετέχουν. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει ανακοινώσει το ΥΠΕΝ, αναμένεται να εκδοθεί ο οδηγός δράσης του προγράμματος και να καθοριστεί ημερομηνία έναρξης των προθεσμιών για την υποβολή των αιτήσεων. Εντός του τρέχοντος μήνα ή το πολύ στις αρχές Φεβρουαρίου αναμένεται να «ανοίξει» η ειδική πλατφόρμα που θα υποδεχτεί τις αιτήσεις. Στόχος του προγράμματος αυτού είναι να αναβαθμιστεί μια παλαιά κατοικία με μικρό κόστος, έτσι ώστε οι νέοι να κατοικήσουν σε αυτή. Το πρόγραμμα κινείται σε δύο άξονες: να αναβαθμιστεί ενεργειακά το παλαιό σπίτι και να ανακαινιστεί για να αξιοποιηθεί από τους νέους ιδιοκτήτες του. Εκτιμώμενοι δικαιούχοι είναι 20.000 νέοι.
Όσον αφορά στο σκέλος του «Εξοικονομώ», η επιδότηση είναι έως 25.000 ευρώ και κυμαίνεται από 50% έως 90% ανάλογα με το εισόδημα του νέου. Το σκέλος αυτό αφορά σε παρεμβάσεις βελτίωσης ενεργειακής κλάσης σπιτιού, όπως δηλαδή: Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης και κλιματισμού, αντικατάσταση κουφωμάτων, εξωτερική θερμομόνωση, αγορά συσκευών smart home, αγορά οικιακών ηλεκτρικών συσκευών. Προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων στο «Εξοικονομώ» είναι: Έως 50.000 ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, ιδιόκτητο ακίνητο και ιδιοκατοικούμενο, πλήρης κυριότητα ή επικαρπία για ενοικιαζόμενο.
Όσον αφορά στο σκέλος του «Ανακαινίζω», δίνονται έως 10.000 ευρώ με ενιαίο ποσοστό επιδότησης 30% για όλους (δηλαδή η επιδότηση φθάνει μέχρι 3.000 ευρώ). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Ανακαίνιση χωρών μπάνιου και ειδών υγιεινής, ανακαίνιση κουζίνας, αντικατάσταση πόρτας εισόδου, αντικατάσταση και επισκευές ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, αντικατάσταση και επισκευές υδραυλικών εγκαταστάσεων, επιχρίσματα, αντικατάσταση επιφανειών πατωμάτων, επισκευές δομικών στοιχειών.
Προϋπόθεση για τη συμμετοχή των νέων ανθρώπων στο «Ανακαινίζω» είναι: Έως 20.000 ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα, ιδιόκτητο ακίνητο και ιδιοκατοικούμενο και πλήρης κυριότητα ή επικαρπία για ενοικιαζόμενο. Σημειώνεται ότι και για τα δύο σκέλη υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την κατοικία που θα αναβαθμιστεί ενεργειακά ή θα ανακαινιστεί: Μονοκατοικία ή μεμονωμένο διαμέρισμα, υφίσταται νόμιμα και δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα, χρησιμοποιείται ή θα αποκτήσει χρήση κύριας κατοικίας από το νέο ή το τρίτο πρόσωπο, είναι ενεργειακή κατηγορία Γ’ ή και χαμηλότερη βάσει του ΑΠΕΑ.
Πέρα από τις κρατικές παροχές, για την κάλυψη της ίδιας συμμετοχής (του ποσού που απομένει) από τους νέους, παρέχεται η δυνατότητα δανείων για εξοικονόμηση ή αναβάθμιση κατοικίας: Για το «Εξοικονομώ» εξασφαλίζεται άτοκος δανεισμός ενώ για το «Ανακαινίζω» εξασφαλίζεται χαμηλότοκος δανεισμός έως 7.000 ευρώ.
Να σημειώσουμε επίσης πως σύμφωνα πάντα με τον προδημοσιευμένο οδηγό, το πρόγραμμα δεν αφορά σε παρεμβάσεις ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Επίσης δεν είναι επιλέξιμες οι αιτήσεις που αφορούν σε ενεργειακή αναβάθμιση/ανακαίνιση κτιρίου πολυκατοικίας. Παράλληλα, δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής κατοικία με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ», «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» και «Εξοικονομώ 2021». Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση συμμετέχοντος διαμερίσματος αίτησης πολυκατοικίας «τύπου Β» του Προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», για το οποίο επιτρέπεται να υποβληθεί αίτηση ως μεμονωμένο διαμέρισμα στο τρέχον πρόγραμμα.
ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ
Για το πρόγραμμα επιδότησης των φωτοβολταϊκών η αγορά τηρεί στάση αναμονής. Οι ανακοινώσεις αναμένονται από μέρα σε μέρα, καθώς ο στόχος είναι να εγκατασταθούν περισσότερα από 200.000 συστήματα μέσα στο 2023, τόσο από νοικοκυριά όσο και από μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Από τα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωστά, θα δίνονται μεγαλύτερα ποσοστά επιδότησης για τις μπαταρίες και μικρότερα ποσοστά για τα πάνελ, καθώς ο στόχος του προγράμματος θα είναι να προωθηθεί και η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας πέραν της παραγωγής. Οι λεπτομέρειες είναι αυτές που θα καθορίσουν την επιτυχία του προγράμματος. Πάντως, το ενδιαφέρον της αγοράς είναι πολύ μεγάλο λόγω της αποδοτικότητας της συγκεκριμένης επένδυσης. Το ερώτημα βέβαια είναι αν θα μπορέσουν -και με ποιον τρόπο- να κάνουν χρήση των επιδοτήσεων και όσοι έχουν διαμερίσματα σε πολυκατοικίες. Θα καλυφθεί το πρόγραμμα μόνο από όσους έχουν επαρκή χώρο σε ταράτσες ή στέγες μονοκατοικιών; Θα υπάρξουν εισοδηματικά κριτήρια; Η αγορά περιμένει εναγωνίως τις απαντήσεις.
ΗΛΙΑΚΟΙ ΘΕΡΜΟΣΙΦΩΝΕΣ
Στα σκαριά φαίνεται να υπάρχει και πρόγραμμα επιδότησης για εγκατάσταση ηλιακών θερμοσίφωνων. Λόγω του χαμηλότερου κόστους που έχει ένας ηλιακός -ειδικά αν επιδοτηθεί- το ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα είναι πολύ μεγάλο. Μια τετραμελής οικογένεια μπορεί να καλυφθεί με ένα ποσό το οποίο ανέρχεται στα 800-1.200 ευρώ. Αν δοθεί και η επιδότηση, το κόστος θα είναι σαφώς χαμηλότερο και η απόσβεση της επένδυσης θα γίνει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα «ανοίξει» το πρώτο τρίμηνο του 2023, καθώς πραγματοποιείται η επεξεργασία του οδηγού του εν λόγω προγράμματος. Οι εισοδηματικές κατηγορίες επιδότησης συσκευών θα είναι οι εξής:
-1η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα ανά μέλος οικογένειας κάτω των 5.000 ευρώ - Θα λάβουν το 50% της αξίας της συσκευής.
-2η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα 5.000 έως 10.000 ευρώ - Θα λάβουν το 45% της αξίας.
-3η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ - Θα λάβουν κουπόνι 35%.
-4η εισοδηματική κατηγορία: Ετήσιο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ - Θα λάβουν το 30%.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ