Πέντε νέα εργαλεία ελέγχου τήρησης της νομιμότητας στην αγορά εργασίας και ισάριθμες σημαντικές υποχρεώσεις για εργοδότες και λογιστές δημιουργεί η ψηφιακή κάρτα εργασίας και η απογραφή των εργαζομένων που «τρέχει» έως το τέλος Νοεμβρίου για όλες τις επιχειρήσεις της Λάρισας και κατ’ επέκταση της χώρας. Αν και η παράταση της απογραφικής διαδικασίας είναι πιθανή, καθώς λογιστές και φοροτεχνικοί πιέζουν για νέα διορία τουλάχιστον μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, οι υποχρεώσεις για την υλοποίηση της ψηφιακής οργάνωσης του χρόνου εργασίας που ξεκίνησαν από την αρχή του μήνα κυριολεκτικά προκαλούν «πονοκέφαλο».
Και αυτό γιατί στο πλαίσιο της απογραφικής διαδικασίας ο εργοδότης υποχρεούται να δηλώσει για κάθε εργαζόμενο τα γενικά στοιχεία εργασιακής σχέσης που αφορούν τον χρόνο εργασίας, καθώς και το ωράριο απασχόλησης σε ψηφιακή μορφή είτε ως σταθερό εβδομαδιαίο είτε ως μεταβαλλόμενο ανά ημέρα. Η απογραφή των εργαζομένων μπορεί να γίνει σταδιακά (π.χ. για κάθε παράρτημα), με την προϋπόθεση να έχει ολοκληρωθεί για το σύνολο του προσωπικού μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Με τη διαδικασία αυτή αντικαθίσταται η δήλωση του ωραρίου εργασίας στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, που γίνεται σήμερα με μορφή κειμένου ή επισυναπτόμενων αρχείων, από τη νέα ψηφιακή διαδικασία.
Μετά την ολοκλήρωση της απογραφικής διαδικασίας, στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ θα εμφανίζεται το προγραμματισμένο ωράριο απασχόλησης ανά εργαζόμενο, παράρτημα ή επιχείρηση σε ψηφιακή μορφή ημερολογίου (Τρέχουσα Κατάσταση Ψηφιακής Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας), το οποίο θα είναι επίσης άμεσα διαθέσιμο και στον εργαζόμενο μέσα από την εφαρμογή myErgani mobile app, καθώς και μέσα από το myErgani web portal (https://myErgani.gov.gr). Έτσι, βάσει του σχεδιασμού, μετά την ολοκλήρωση της απογραφικής διαδικασίας του ωραρίου απασχόλησης, το Πληροφοριακό Σύστημα «Εργάνη» θα έχει μια πλήρη εικόνα για το προγραμματισμένο ωράριο απασχόλησης ανά εργαζόμενο και θα γνωρίζει τις δηλωθείσες υπερωρίες και τη χορήγηση αδειών, σε ενιαία μορφή. Βασικά θα πρόκειται για ένα “ψηφιακό ημερολόγιο” άμεσα διαθέσιμο και στον εργαζόμενο ο οποίος έτσι, θα γνωρίζει ανά πάσα στιγμή, τις ώρες που εργάστηκε και κυρίως τις ώρες που ο εργοδότης δήλωσε στο σύστημα, και κατά συνέπεια το ύψος της αμοιβής του κάθε φορά. Να σημειωθεί ότι τα πρόστιμα για τη μη τήρηση των δηλωθέντων, εφόσον γίνει έλεγχος από την Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, μπορεί και να ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ, ανά αδήλωτο εργαζόμενο.
Να σημειωθεί εδώ ότι η νέα Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας θα μπορεί να διενεργεί εντατικούς ελέγχους όλο το 24ωρο. Προφανείς στόχοι είναι η προστασία της υγείας των εργαζομένων, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας, η τήρηση της νομοθεσίας και η ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Όσο για τα «όπλα», αυτά ξεκινούν από επιθεωρήσεις και ελέγχους σε χώρους εργασίας, περνούν από τα υψηλά πρόστιμα και φθάνουν έως και τις διώξεις, όπου διαπιστώνονται σημαντικές και συνεχείς παραβάσεις.
Η προετοιμασία των επιχειρήσεων προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες “ψηφιακές” υποχρεώσεις τους, προβληματίζει καθώς διαπιστώνεται αφενός ότι δεν υπάρχει ενημέρωση (ούτε των εργαζόμενων ούτε και των εργοδοτών), αφετέρου ότι απαιτείται και σημαντική τεχνολογική αναβάθμιση για τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων. Επί της ουσίας πρόκειται για ένα σύνθετο έργο, προετοιμασίας και υποστήριξης των επιχειρήσεων όλης της χώρας για την ψηφιακή κάρτα εργασίας και το ψηφιακό ωράριο, με σημαντικές αλλαγές μεταξύ του παλαιού και νέου καθεστώτος, όπως:
* Ψηφιακό ωράριο: Η καταγραφή του ωραρίου θα γίνεται σε πλήρως ψηφιακή μορφή. Στην πράξη, αντικαθίσταται η δήλωση του ωραρίου εργασίας στο Σύστημα Εργάνη που γίνεται σήμερα με μορφή κειμένου ή επισυναπτόμενων αρχείων κάτι που υποχρεώνει τον λογιστή σε εκ του μηδενός διαμόρφωση του ψηφιακού ωραρίου.
* Ψηφιακή Κάρτα: Κάθε είσοδος και έξοδος του εργαζόμενου από την εργασία, θα καταγράφεται με ψηφιακό τρόπο, ενώ θα υπάρχει άμεση σύνδεση, έλεγχος και κριτήρια διασταύρωσης των δηλωθέντων ωρών εργασίας με αυτές που τελικά θα πραγματοποιούνται. Κάθε είδους απόκλιση (μικρή η μεγάλη) από το δηλωθέν ωράριο θα πρέπει να ελέγχεται και να τεκμηριώνεται. Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιουλίου η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας εφαρμόζεται σε όλες τις τράπεζες και τα Σ/Μ που απασχολούν περισσότερους από 250 εργαζόμενους και θα ακολουθήσουν σταδιακά όλοι οι κλάδοι της οικονομικής δραστηριότητας. Σημειώνεται πως η ψηφιακή κάρτα, η οποία δεν θα είναι απαραίτητα μια κάρτα ωρομέτρησης σε φυσική μορφή, αλλά μια εφαρμογή στο κινητό μας και ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή της επιχείρησης θα λειτουργεί σε συνδυασμό με το ψηφιακό ωράριο στην πράξη ως εξής: Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και με τον τρόπο αυτόν, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου. Με δεδομένο ότι η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας θα είναι διαθέσιμη και μέσω του κινητού τηλεφώνου ώστε να μπορεί να ελέγχει και ο εργαζόμενος την καταγραφή των υπερωριών του και τον τρόπο που τον έχει καταχωρίσει ο εργοδότης του (π.χ. πλήρως ή μερικώς απασχολούμενο).
* Άδειες - απουσίες: Ο εργοδότης θα υποχρεούται επίσης, στην ακριβή καταγραφή κάθε είδους άδειας, ασθένειας ή απουσίας, η οποία θα πρέπει να υποβάλλεται ηλεκτρονικά από τον λογιστή εντός του 1ου 10ημέρου του επόμενου μήνα.
* Υπερεργασία - Υπερωρία: Η υπερεργασία και η υπερωρία θα καταγράφονται βάσει «χτυπημάτων», ενώ η μη ύπαρξη χτυπήματος κατά τον έλεγχο θα επιφέρει κυρώσεις.
* Υπολογισμός Μισθοδοσίας: O υπολογισμός μισθοδοσίας θα πρέπει να συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με τα αποτελέσματα σημάνσεων/χτυπημάτων, κάτι το οποίο πολλαπλασιάζει τον χρόνο ελέγχου των δεδομένων.
Πάντως, το νέο θεσμικό πλαίσιο έχει προκαλέσει πραγματικό «πονοκέφαλο» στα λογιστήρια, ενώ αρκετοί σύλλογοι προχωρούν σε ενημερωτικές ημερίδες και σεμινάρια προκειμένου να ξεδιαλύνουν και να κατανοήσουν επιμέρους σημεία της ψηφιακής κάρτας διασφαλίζοντας την ορθή εφαρμογή της.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ