Χαμένοι οι δανειολήπτες, κερδισμένοι οι καταθέτες

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΝΕΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤ - ΠΟΣΟ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΔΟΣΕΙΣ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ

«Φωτιά στις δόσεις των δανείων έβαλε η ΕΚΤ

«Τσιμπημένες» θα είναι οι μηνιαίες δόσεις που θα κληθούν να καταβάλουν οι δανειολήπτες με στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αυξήσει – για πρώτη φορά στην ιστορία της – το βασικό της επιτόκιο κατά 75 μονάδες βάσης, με συνέπεια από την τρέχουσα εβδομάδα το παρεμβατικό επιτόκιο της ΕΚΤ θα διαμορφωθεί στο 1,25%, ενώ το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 0,75%.

Πρόκειται για αυξήσεις που αναμένεται να έχουν άμεση επίδραση στους διατραπεζικούς δείκτες euribor, από τους οποίους εξαρτώνται τα επιτόκια σε καταθέσεις και δάνεια στην Ελλάδα. Τι σημαίνουν όμως οι αποφάσεις της ΕΚΤ για επιχειρήσεις, νοικοκυριά και το ελληνικό Δημόσιο; Ουσιαστικά καθιστούν ακριβότερα τα νέα δάνεια και αυξάνουν τα ποσά των μηνιαίων δόσεων για όσα «παλιά» συνδέονται με κυμαινόμενο επιτόκιο ενώ δεν επηρεάζονται τα δάνεια με σταθερό επιτόκιο. Πάντως, η πλειονότητα των δανείων στην Ελλάδα είναι τοκοχρεολυτικά. Αυτό σημαίνει ότι όσο παλαιότερα είναι, τόσο μικρότερο κομμάτι των τόκων αποπληρώνεται.
Άρα, η συνέπεια από την άνοδο των επιτοκίων θα είναι σχετικά περιορισμένη. Μεγαλύτερη θα είναι στα νέα δάνεια. Όμως η νέα αύξηση των επιτοκίων έρχεται σε μία περίοδο, όπου το διαθέσιμο εισόδημα των πολτών δέχεται πιέσεις, με τις ανατιμήσεις να έχουν διαχυθεί σε πολλά είδη διατροφής και υπηρεσίες.  Μία αύξηση της δόσης έρχεται να επιδεινώσει το πρόβλημα, με ό, τι αυτό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομίας», σχολιάζουν αρμόδιες πηγές και προσθέτουν πως οι τράπεζες από την άλλη πλευρά, μπορεί να αυξάνουν τα έσοδά τους εντούτοις ο φόβος για ένα νέο ‘κύμα’ «κόκκινων» δανείων επιστρέφει». Αναλυτικότερα, το επόμενο διάστημα θα καταγραφούν οι ακόλουθες μεταβολές:
ΝΕΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ
Στα νέα δάνεια θα υπάρξει ένας νέος κύκλος αναπροσαρμογών στα επιτόκια. Από τη μία πλευρά στα προγράμματα κυμαινόμενου επιτοκίου οι αυξήσεις θα περάσουν αυτόματα, μιας και είναι συνδεδεμένα με το euribor. Από την άλλη, στα προϊόντα σταθερού επιτοκίου οι τράπεζες σκοπεύουν να αναπροσαρμόσουν τα κόστη κυρίως στη στεγαστική πίστη.
Οι αυξήσεις θα είναι της τάξης των 10 έως 40 μονάδων βάσης, με τις μεγαλύτερες να επιβάλλονται στα σταθερά επιτόκια διάρκειας 10 ετών και άνω. Από την άλλη, μικρότερες θα είναι οι αλλαγές στα σταθερά επιτόκια διάρκειας 3 και 5 ετών, καθώς οι τράπεζες θέλουν να τα διατηρήσουν σε ελκυστικά επίπεδα, ώστε να μην καταγραφεί ανακοπή της ζήτησης. Η λογική της επιλογής αυτής είναι ότι ο δανειολήτπης κλειδώνει σταθερές δόσεις για διάστημα έως και 5 έτη, μέχρι δηλαδή να περάσει η μπόρα με τα επιτόκια και στη συνέχεια είτε γυρίζει σε κυμαινόμενο ή συνεχίζει με σταθερό.
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΔΑΝΕΙΑ
Στον αντίποδα, στα παλαιά δάνεια, στα προγράμματα σταθερού επιτοκίου, οι δόσεις δεν επηρεάζονται για όλη τη διάρκειά του. Αυξήσεις θα υπάρξουν μόνο όταν και εφόσον το δάνειο γυρίσει σε κυμαινόμενο επιτόκιο. Στα προγράμματα κυμαινόμενου επιτοκίου οι αυξήσεις θα εξαρτηθούν από την πορεία των δεικτών euribor με τα οποία είναι συνδεδεμένα. Αυτή τη στιγμή το euribor 3μήνου βρίσκεται στο 0,82% και το επόμενο διάστημα εκτιμάται πως θα κινηθεί προς το 1,25%, επηρεάζοντας ανάλογα το κόστος εξυπηρέτησης ενός δανείου.
ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ
Τα καλά νέα αφορούν τους αποταμιευτές, οι οποίοι θα δουν για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 10 χρόνια αυξήσεις στα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων. Το ύψος της αύξησης πάντως θα είναι μικρότερο από την αναπροσαρμογή του βασικού επιτοκίου του ευρώ και θα εξαρτηθεί κυρίως από την πορεία του euribor διάρκειας 1 εβδομάδας ή και ενός μήνα το επόμενο διάστημα. Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι η νέα οροφή στους προθεσμιακούς λογαριασμούς από το 0,03% θα μπορούσε να φτάσει έως και τις 20-25 μονάδες βάσης μέσα στο φθινόπωρο. Το γεγονός αυτό αναμένεται να ενισχύσει τη ζήτηση για νέες προθεσμιακές καταθέσεις, κυρίως από όσους έχουν «παρκαρισμένα» χρήματα σε λογαριασμούς πρώτης ζήτησης, από τους οποίους δεν παίρνουν σήμερα τόκους. Από την άλλη, στα προϊόντα ανοιχτής ζήτησης, δηλαδή στο Ταμιευτήριο και στους τρεχούμενους λογαριασμούς, οι όποιες αυξήσεις εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένες.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Σε κάθε περίπτωση η αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης θα οδηγήσει σε αύξηση της μηνιαίας δόσης ενός μέσου στεγαστικού δανείου 100.000 ευρώ, με μέσο αρχικό επιτόκιο 3% και διάρκεια αποπληρωμής τα 15 χρόνια, σε 37 ευρώ το μήνα – ή 38 ευρώ το μήνα για το ίδιο δάνειο με διάρκεια αποπληρωμής τα 20 χρόνια. Εκεί, λοιπόν, που ο δανειολήπτης πλήρωνε 696 ευρώ – ή 560 ευρώ – πλέον καλείται να καταβάλει 733 ευρώ – ή 600 ευρώ. Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν τα σενάρια για άνοδο των επιτοκίων κατά 200 μονάδες βάσης, τότε η δόση θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 100 ευρώ και στις δύο περιπτώσεις. Αξίζει να αναφερθεί πως η μεγαλύτερη επιβάρυνση αφορά σε νέα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, αφού τα παλαιότερα έχουν πλέον ωριμάσει, πλησιάζει, δηλαδή, η ώρα της εξόφλησής τους και επομένως, πληρώνεται κατά κύριο λόγο το κεφάλαιο. Ωφελημένοι, όμως, είναι και εκείνοι που επέλεξαν από την αρχή ή έσπευσαν στη συνέχεια να το γυρίσουν σε σταθερό, δεδομένου ότι οι τράπεζες δίνουν αυτό το δικαίωμα και μάλιστα, χωρίς πέναλτι.
Παράλληλα, για ένα μέσο επιχειρηματικό τοκοχρεωλυτικό δάνειο 200.000 ευρώ, με μέσο αρχικό επιτόκιο 5,5% και διάρκεια αποπληρωμής τα 10 χρόνια, η αύξηση κατά 0,75 μονάδες βάσης ισοδυναμεί με αύξηση της μηνιαίας δόσης κατά 76 ευρώ (από 2.230 ευρώ σε 2.306 ευρώ), ενώ σε περίπτωση που το επιτόκιο αυξηθεί κατά 200 μονάδες βάσης, τότε η επιβάρυνση ανέρχεται σε 207 ευρώ/μήνα.