Παράλληλα, με νομοθετική διάταξη που προωθείται προς ψήφιση στη Βουλή, δίνεται η δυνατότητα σε μη μισθωτούς ασφαλισμένους, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες που έχουν μη ρυθμισμένες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται ασφαλιστικής ικανότητας, να μπορέσουν κατ’ εξαίρεση να λάβουν για ένα έτος, ανεξαρτήτως οφειλών τους, εφόσον έχουν καταβάλει εντός του 2021 ή καταβάλλουν εντός του 2022 αναδρομικά για το έτος 2021, το ποσό που αντιστοιχεί στην ετήσια εισφορά για παροχές σε είδος και σε χρήμα.
Το ποσό αυτό υπολογίζεται στο δωδεκαπλάσιο της μηνιαίας ασφαλιστικής κατηγορίας για παροχές σε είδος και σε χρήμα, την οποία είχαν επιλέξει για το έτος 2021. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται κατ’εξαίρεση και για μια μόνο φορά καθώς από την 1η Μαρτίου 2023 θα εφαρμοστεί το καθεστώς που ίσχυε πάντοτε και που προβλέπει την παροχή ασφαλιστικής ικανότητας σε όσους μη μισθωτούς δεν οφείλουν ή σε εκείνους που έχουν ρυθμισμένες οφειλές. Ο τρόπος πληρωμής του ποσού αυτού για όσους δεν το έχουν ήδη καλύψει με τις εισφορές τους θα προσδιοριστεί με νεότερη ανακοίνωση του Φορέα.
Θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πως η ασφαλιστική ικανότητα αφορά το δικαίωμα πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ωστόσο, ακόμη και αν ένας πολίτης δεν διαθέτει ασφαλιστική ικανότητα από τον ΕΦΚΑ, υπάρχει σχετική κάλυψη υγείας με βάση τους κανόνες του Υπουργείου Υγείας.