Η ενεργοποίηση που προβλεπόταν για τον Οκτώβριο μετατίθεται για τον ερχόμενο μήνα, χωρίς όμως να προσδιορίζεται ακόμη η ακριβής ημερομηνία, αλλά τουλάχιστον μετά τα νέα δεδομένα που διαμόρφωσε το κύμα των ανατιμήσεων σε δομικά υλικά και προϊόντα το Υπ. Περιβάλλοντος αναμένεται να προχωρήσει σε στοχευμένες αυξήσεις στις επιδοτήσεις και σε αναπροσαρμογές των δαπανών. Πρόκειται για αλλαγές που θα αντικατοπτρίζουν τις αυξήσεις στις τιμές των οικοδομικών υλικών που μεσολάβησαν από την παρουσίαση του Προγράμματος το καλοκαίρι, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις των ενδιαφερομένων που προέκυψαν από τη δημόσια διαμεσολάβηση.
Από την περασμένη Τρίτη πάντως τέθηκε σε λειτουργία η ιστοσελίδα του Προγράμματος (https://exoikonomo2021.gov.gr) όπου περιλαμβάνονται αναλυτικά όλες οι λεπτομέρειες για τους ενδιαφερομένους. Στην ιστοσελίδα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που έχουν σχέση με το Πρόγραμμα και συγκεκριμένα:
-Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα.
-Το ύψος της επιδότησης ανάλογα με τα κριτήρια που ισχύουν.
-Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τον σχεδιασμό για τη διαδικασία υποβολής των αιτήσεων.
-Το ενεργειακό πλαίσιο στο οποίο πρέπει να ανήκουν τα δυνητικά επωφελούμενα κτίρια, σύμφωνα με τον «Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων».
-Το είδος των επιλέξιμων παρεμβάσεων.
-Τα στάδια και τα κριτήρια για την αξιολόγηση των αιτήσεων.
-Τις προθεσμίες που σχετίζονται με το πρόγραμμα σε όλα τα στάδια υλοποίησής του.
ΟΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ
Πάντως νωρίτερα από την «πρεμιέρα» του Προγράμματος, η οποία σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ Κ&Δ Θεσσαλίας, Νίκ. Παπαγεωργίου, τοποθετείται περί τα τέλη Νοεμβρίου, είναι πιθανόν να τεθεί σε δοκιμαστική η λειτουργία του πληροφοριακού συστήματος, για την εξοικείωση των ενδιαφερομένων στην υποβολή των αιτήσεων, ενώ εντός των επόμενων ημερών θα δημοσιευτεί ο επίσημος Οδηγός του Προγράμματος και θα απομένει η έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που θα «ενεργοποιήσει» τον ρόλο του ΤΕΕ στο «Εξοικονομώ», για τη διαχείριση του πληροφοριακού συστήματος και την αξιολόγηση των αιτήσεων.
Σε κάθε περίπτωση το ΥΠΕΝ στο πλαίσιο της διαβούλευσης, που ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο προτίθεται να λάβει υπ’ όψιν τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί για να επιτευχθούν οι στόχοι του και να ωφεληθούν οι καταναλωτές. Υπό το πρίσμα αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να ενταχθούν και άλλα υλικά στο Πρόγραμμα, τα οποία είχαν εξαιρεθεί από το νέο «Εξοικονομώ». Κατ’ επέκταση, όπως φαίνεται, θα υπάρχουν διευρυμένες επιλογές (για παράδειγμα στα κουφώματα) και οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα επιλογής υλικών ανάλογα με τον προϋπολογισμό τους.
ΟΙ ΚΥΟΦΟΡΟΥΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Ενδεικτικά οι αλλαγές που θα υπάρξουν στον Οδηγό του Προγράμματος αναμένεται να είναι οι εξής:
* Αναπροσαρμόζεται το ύψος της επιδότησης για τις επιλέξιμες παρεμβάσεις. Από 180 ευρώ/τ.μ. το μάξιμουμ, που προβλεπόταν αρχικά, αυξάνεται σε 200 ευρώ/τ.μ. Ενδεικτικά για μια κατοικία 60 τετ. μέτρων, η επιδότηση θα αυξηθεί από 10.800 σε 12.000 ευρώ.
* Για την αγορά «έξυπνων συσκευών» το αρχικό ανώτατο ποσό των 1.500 ευρώ που θα δινόταν αρχικά αυξάνεται σε 2.500 ευρώ.
* Παράλληλα, υπό εξέταση βρίσκεται και η αύξηση του πλαφόν κατά 15% σε συγκεκριμένες δαπάνες, όπως π.χ. στην εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα, οι οποίες έχουν επίσης επηρεαστεί από τις ανατιμήσεις.
* Αντίθετα αναμένεται να παραμείνει σταθερό το ποσό της επιδότησης για το σύνολο των δαπανών ενεργειακής αναβάθμισης, που φθάνει κατ’ ανώτατο όριο τις 28.000 ευρώ.
Όπως επισημαίνει ο κ. Παπαγεωργίου το ενδιαφέρον για το νέο «Εξοικονομώ» θεωρείται προεξοφλημένο και υπάρχει τεράστια κινητικότητα από πολίτες. Έχοντας ενσωματώσει, προσθέτει ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλίας, την εμπειρία προηγούμενων προγραμμάτων, παρουσιάζει αξιοσημείωτες βελτιώσεις. Πρώτα πρώτα, δεν θα ισχύει χρονική προτεραιότητα για την ένταξη δικαιούχων, δηλαδή «όποιος πρόλαβε, μπήκε». Θυμίζουμε πως στη Θεσσαλία, στο τελευταίο πρόγραμμα είχαν υποβληθεί 7.922 αιτήσεις και είχαν εγκριθεί μόνο 3.611, μέσα σε 20 μόλις λεπτά! Αντίθετα, έχουν προβλεφθεί οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, βάσει των οποίων θα αξιολογείται κάθε αίτηση. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί λίστα επιλαχόντων, απ’ όσες αιτήσεις δεν προκριθούν σε πρώτη φάση, με σκοπό τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων. Για την αξιολόγηση των αιτήσεων, τη μεγαλύτερη βαρύτητα (50%) θα έχει η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων. Ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%. Επίσης, στο νέο Πρόγραμμα η κατανομή των κονδυλίων θα γίνει ανά Περιφερειακή Ενότητα και όχι ανά Περιφέρεια όπως γινόταν στο παρελθόν».
Εξάλλου, συμπεριλαμβάνονται για πρώτη φορά κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, που αντιπροσωπεύουν το 21% του ποσοστού μοριοδότησης. Την ίδια στιγμή, δημιουργείται μια νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά (δηλαδή με ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000). Για την κατηγορία αυτήν υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπεται και το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης (75%), με σκοπό την ενίσχυση των πρωτοβουλιών για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Για πρώτη φορά, επίσης, θα λαμβάνονται υπόψη και οι κλιματικές συνθήκες που ισχύουν σε κάθε περιοχή. Υπενθυμίζεται ότι οι επιλέξιμες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smarthome, αναβάθμιση φωτισμού). Ως προς τις επιδοτούμενες παρεμβάσεις, από το νέο Πρόγραμμα εξαιρούνται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών και οι ανελκυστήρες.
Το νέο «Εξοικονομώ» θα μπορούν να αξιοποιήσουν αυτοί που έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο και το οποίο λειτουργεί ως κύρια κατοικία. Θα μπορεί να υποβάλλεται μία αίτηση ανά δικαιούχο. Η διάρκεια υποβολής των αιτήσεων είναι ο ένας μήνας από το άνοιγμα της πλατφόρμας και προβλέπεται να ενταχθούν έως και 50.000 κατοικίες σε όλη τη χώρα, 38% περισσότερες συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο.
Το ποσοστό επιχορήγησης των παρεμβάσεων στο νέο «Εξοικονομώ» κυμαίνεται από 40% έως 75% ανάλογα με το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα, με τη μέση επιδότηση να υπολογίζεται στο 62%. Οι δικαιούχοι είναι υποχρεωμένοι να ολοκληρώσουν τις παρεμβάσεις μέσα σε ένα έτος και με την παρέλευση του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος απεντάσσονται από το Πρόγραμμα. Ωστόσο, προκειμένου να διασφαλιστεί η πρακτική εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου προβλέπονται ποσοστά ολοκλήρωσης των εργασιών σε κάθε στάδιο, ώστε εάν έχει προχωρήσει αρκετά ένα έργο να μην κινδυνεύει να απενταχθεί.
Τι έχει ζητήσει το ΤΕΕ Θεσσαλίας
Θυμίζουμε επίσης πως και το ΤΕΕ ΚΔ Θεσσαλίας υπέβαλε στη δημόσια διαβούλευση προτάσεις με στόχο να δημιουργηθεί ένα ευέλικτο χρηματοδοτικό εργαλείο, που θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, αλλά και στην επίτευξη του εθνικού στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι προτάσεις του επικεντρώθηκαν, μεταξύ άλλων και στα εξής σημεία:
* Στην κατάργηση του συστήματος χρονικής προτεραιότητας.
* Στην εγκαθίδρυση συστήματος μοριοδότησης των προτάσεων, βάσει ενεργειακών, κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων.
* Στη λειτουργία πλατφόρμας για την υποδοχή των αιτήσεων επί 8 συνεχόμενους μήνες/έτος.
* Στην κατάταξη των αιτήσεων, σε φθίνουσα σειρά, με βάση τα μόρια που έχουν συγκεντρώσει, σε δημοσίως προσβάσιμη λίστα.
* Στην παροχή φορολογικής απαλλαγής ως κίνητρο σε επιχειρήσεις που θέλουν να αναβαθμιστούν ενεργειακά.
* Στην υπαγωγή των αιτήσεων που συγκεντρώνουν τα περισσότερα μόρια, μέχρι να καλυφθεί ο διαθέσιμος προϋπολογισμός του Προγράμματος του έτους.
* Στο να παραμένουν ενεργές για τα επόμενα έτη οι αιτήσεις που δεν συγκέντρωσαν τα απαραίτητα μόρια.
* Στην κατανομή πόρων του προγράμματος βάσει πληθυσμού, αλλά και κλιματικών συνθηκών, ανά Περιφέρεια.
* Στον περιορισμό στον αριθμό αιτήσεων ανά ωφελούμενο με σκοπό την ένταξη όσο το δυνατόν περισσότερων ωφελούμενων στο Πρόγραμμα.
* Στον ορισμό του ποσού των 30.000 ευρώ ως μέγιστου προϋπολογισμού (αίτησης-πρότασης) ανά κατοικία.
* Στις αλλαγές στο ύψος της επιδότησης, στη βάση κατηγοριών εισοδηματικών κριτηρίων.
* Στη δυνατότητα δανειοδότησης με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, για τα χαμηλά ατομικά και οικογενειακά εισοδήματα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ