χωρών εστίασης και ψυχαγωγίας, καταθέτοντας τους προβληματισμούς τους, κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο θα ελέγχεται η τήρηση των προϋποθέσεων και των μέτρων από τους πελάτες, εξακολουθούν να βρίσκονται σε αναστάτωση, καθώς θα πρέπει άμεσα να αποφασίσουν για τον διαχωρισμό των καταστημάτων σε «Covid free» με αμιγώς εμβολιασμένους πελάτες και σε «μεικτές» με εμβολιασμένους και μη.
Η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου, την οποία όπως φαίνεται υπεραμύνεται με θέρμη το Υπ. Ανάπτυξης, προκαλεί «πονοκέφαλο» στους καταστηματάρχες, καθώς θα πρέπει να αποκλείσουν ένα κομμάτι της πελατείας τους αν διαλέξουν το κατάστημά τους να ανήκει στην κατηγορία που θα δέχεται μόνο εμβολιασμένους, ενώ ταυτόχρονα συγκλίνουν στην άποψη πως ο διαχωρισμός σε δύο ταχύτητες -εμβολιασμένοι και μη- είναι ένα πρακτικά ανεφάρμοστο μέτρο.
Πάντως στην παρούσα φάση και με δεδομένο ότι το μέτρο θα τεθεί σε ισχύ από 15 Ιουλίου, οδηγεί τους περισσότερους επιχειρηματίες της Λάρισας να εκφράζουν την πρόθεση να δηλώσουν ως μεικτά τα καταστήματα εστίασης και αυτό γιατί θα μπορούν να απευθυνθούν σε μεγαλύτερο αριθμό πελατών, καθώς αυτήν τη στιγμή οι εμβολιασμένοι είναι το 1/3 του πληθυσμού.
Ωστόσο οι αντιδράσεις που υπάρχουν είναι πολλές, καθώς οι ίδιοι όπως λένε καλούνται να παίξουν ρόλο «χωροφύλακα» και ελεγκτή του μέτρου, ενώ αρκετοί διατυπώνουν απορίες γιατί επιλέγεται η εστίαση ως μοχλός πίεσης για αύξηση των εμβολιασμών.
«Αναμφίβολα πρόκειται για έναν μοχλό πίεσης προς τον πολίτη, προκειμένου να εμβολιαστεί», σχολίασε στην «Ε» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Καταστημάτων Αναψυχής και Εστίασης ν. Λάρισας Νίκος Αθανασούλης, εκφράζοντας την αντίθεση του τοπικού κλάδου στον διαχωρισμό των πελατών, αφού όπως είπε «οι κοινωνικοί αυτοματισμοί θα δημιουργήσουν αθέμιτο ανταγωνισμό, ενώ αυτό που πρέπει να αναδειχτεί είναι η ατομική ευθύνη του καθενός. Ωστόσο, στη μία περίπτωση ο επαγγελματίας απευθύνεται στο εμβολιασμένο 35-40% του πληθυσμού και στην άλλη αποκλείει αυτούς που δεν έχουν να καλύψουν το κόστος του τεστ» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως «οι ίδιοι θα πρέπει να μεριμνήσουμε για τον έλεγχο που θα πρέπει να κάνουν στους πελάτες για να διαπιστώσουν αν έχουν εμβολιαστεί ή όχι, αν φέρουν αρνητικό τεστ κ.λπ. Πάντως αυτό που θέλει η πλειοψηφία των επιχειρηματιών είναι μεικτοί χώροι με μεγαλύτερη χωρητικότητα, περισσότερα τετραγωνικά δηλαδή».
Εξάλλου, μία ακόμα παράμετρος που θέτουν οι επαγγελματίες της εστίασης είναι ότι ουσιαστικά καλούνται να αυξήσουν το προσωπικό τους για να μπορούν να ανταποκριθούν στον ελεγκτικό ρόλο που τους αναθέτει η Πολιτεία. Ως προς την εφαρμογή του μέτρου, μέχρι στιγμής έχει διευκρινιστεί ότι το εάν ένα κατάστημα εστίασης φιλοξενεί μόνο εμβολιασμένους ή μεικτό πληθυσμό θα αναγράφεται σε ειδική σήμανση στις εισόδους των καταστημάτων, την οποία μπορούν να προμηθευτούν τις αμέσως επόμενες ημέρες, ενώ ο καταστηματάρχης δεν θα βλέπει τα στοιχεία των πολιτών, απλώς θα σκανάρει το QR που φέρουν τα πιστοποιητικά. «Θα πηγαίνει ο εμβολιασμένος πελάτης με το πιστοποιητικό στο κινητό του, θα το σκανάρει στην εφαρμογή του καταστήματος και εφόσον ανάβει πράσινη ένδειξη, θα μπορεί να περάσει. Στα μεικτά μαγαζιά θα μπαίνουν αυτοί που έχουν αρνητικό τεστ. Απλώς θα πρέπει να υφίστανται την ταλαιπωρία, όταν θέλουν να ξαναβγούν, να πρέπει να ξανακάνουν τεστ...».
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο εάν σκοπεύει κάποιος να επισκεφτεί έναν κλειστό χώρο είτε πρόκειται για χώρο εστίασης ή ψυχαγωγίας οφείλει να έχει κάνει μοριακό ή rapid test και να το έχει δηλώσει ψηφιακά στη σχετική πλατφόρμα και μέσω μιας εφαρμογής που θα λειτουργήσει τις επόμενες ημέρες να μπορεί να επιδείξει τον κωδικό που θα έχει στο κινητό του.
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠ. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Στο μεταξύ το Υπ. Ανάπτυξης υπεραμυνόμενο του σχεδιασμού του, δίνει απαντήσεις μέσω ερωτήσεων για τη λειτουργία κλειστών και ανοικτών χώρων εστίασης.
* Τα μέτρα είναι μια πολιτική διχασμού της κοινωνίας; Οδηγούν σε διάκριση σε βάρος των πολιτών (εμβολιασμένοι και μη) και σε άνιση μεταχείρισή τους;
- Όχι μόνο δεν διχάζουν την κοινωνία, αλλά αντιθέτως συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή και τη δημόσια υγεία αφού η αντιμετώπιση της πανδημίας αφορά το σύνολο της κοινωνίας. Είναι χρέος της Πολιτείας να μεριμνά, έτσι ώστε το κοινωνικό αγαθό της υγείας να ισχύει έναντι πάντων.
* Τα μέτρα οδηγούν σε παραβίαση των προσωπικών δεδομένων και των ατομικών ελευθεριών, θίγουν την αρχή της αξιοπρέπειας των πολιτών;
- Η αυθεντικότητα του πιστοποιητικού εμβολιασμού θα ελέγχεται μέσω ψηφιακής εφαρμογής, δεν θα διατηρείται κανένα αρχείο. Απλώς θα διαπιστώνεται η γνησιότητα της προσκομιζόμενης ψηφιακής ή χάρτινης βεβαίωσης εμβολιασμού ή νόσησης και ως εκεί. Η εφαρμογή των μέτρων θα γίνει με πλήρη σεβασμό στη νομοθεσία που αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων και βεβαίως στα δικαιώματα όλων των πολιτών.
* Μετακυλίεται το βάρος της μέριμνας για τη δημόσια υγεία από την Πολιτεία στις επιχειρήσεις;
- Υπάρχει αδήριτη ανάγκη να χτιστεί το προβλεπόμενο τείχος ανοσίας στο απαιτούμενο “ύψος” που -κατά τους επιστήμονες- θα μας προστατεύσει από τις μεταλλάξεις και ένα ενδεχόμενο νέο κύμα της πανδημίας. Θα επιτρέψει δε, την όσο το δυνατόν ομαλότερη επιστροφή στην οικονομική δραστηριότητα και στην κοινωνική δραστηριότητα, όπως την έχουμε ζήσει και τη θέλουμε. Άρα είναι προς όφελος και των επιχειρηματιών να συμβάλλουν σ’ αυτήν την πανεθνική προσπάθεια, ώστε να πειστούν οι διστακτικοί συμπολίτες μας να κάνουν το εμβόλιο. Είναι μια καλή πρακτική η οποία εφαρμόζεται στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Γαλλία, Δανία) και έχει αποδώσει. Η Πολιτεία θα κάνει τη δουλειά της, αλλά και οι επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση να τηρήσουν αυτά τα μέτρα δημόσιας υγείας, ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν απρόσκοπτα.
* Χώροι εστίασης, ψυχαγωγίας και άθλησης με μη εμβολιασμένους όλους τους υπαλλήλους, μπορούν να μετατραπούν σε covid-free; Σε αυτήν την περίπτωση τι θα γίνει με τους ανεμβολίαστους εργαζόμενους (ιδίως τους νεότερους που δεν έχουν κάνει ακόμη το εμβόλιο);
- Οι εργαζόμενοι στους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας πρέπει να φορούν υποχρεωτικά μάσκα και γάντια και να υποβάλλονται σε τεστ. Ωστόσο, το κριτήριο που διαφοροποιεί τους πελάτες από τους εργαζόμενους είναι ο ουσιώδης χαρακτήρας της δραστηριότητας, ώστε να υποστηρίζεται δικαιοπολιτικά. Για τους πελάτες πρόκειται για ψυχαγωγία, για τους εργαζόμενους συνιστά απολύτως ουσιώδη δραστηριότητα επιβίωσης. Συνεπώς οι επιχειρηματίες σίγουρα έχουν το δικαίωμα να ρυθμίσουν εντός της επιχείρησης αυστηρούς κανόνες υγείας (π.χ. τακτικό τεστ, μάσκες ενισχυμένης προστασίας κ.ο.κ.) και να διευθετήσουν τον τρόπο εργασίας των εργαζομένων τους, ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η αμιγής χρήση ως χώρου εμβολιασμένων.
* Πώς θα γίνεται ο έλεγχος των εισερχομένων;
- Ο έλεγχος στην είσοδο θα γίνεται με μια ψηφιακή εφαρμογή η οποία θα επιβεβαιώνει τη γνησιότητα του πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης (σε covid -free χώρους) και των τεστ σε μεικτούς χώρους (rapid test ή PCR). Θα είναι έτοιμη το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου ώστε από τις 15/7 που θα ανοίξουν οι κλειστοί χώροι συνάθροισης να μπορούν να επιλέξουν αν θα αυξήσουν τη χωρητικότητά τους για να καταστούν αμιγείς χώροι. Η εφαρμογή θα είναι δωρεάν και θα κατεβαίνει από το gov.gr.
* Μπορεί μια επιχείρηση να έχει μεικτή χρήση σε εξωτερικούς χώρους και αμιγή σε εσωτερικούς; Κάθε πότε μπορεί να αλλάζει χρήση;
- Ναι, μπορεί να έχει διακριτή χρήση. Ωστόσο, η εναλλαγή χρήσης μπορεί να γίνεται άπαξ.
* Τα μέτρα θα δυσκολέψουν ζευγάρια, οικογένειες και παρέες να βγαίνουν μαζί έξω εφόσον δεν είναι όλοι εμβολιασμένοι.
- Η ψυχαγωγία, που συνδέεται με αυξημένη κινητικότητα, θα είναι πιο εύκολη για τους εμβολιασμένους και πιο δύσκολη για τους ανεμβολίαστους πολίτες. Θα μπορούν πάντως ζευγάρια, οικογένειες και παρέες να μεταβαίνουν μαζί σε μεικτούς χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας που σημαίνει ότι οι εμβολιασμένοι θα χρειαστεί να επιδεικνύουν το πιστοποιητικό εμβολιασμού ή πιστοποιητικό νόσησης και οι ανεμβολίαστοι το αποτέλεσμα του τεστ (rapid η PCR).
* Σε χώρους αμιγώς εμβολιασμένων θα μπορούν να μπαίνουν ανεμβολίαστοι ανήλικοι;
- Στους κλειστούς χώρους, δηλαδή σε θέατρα και σινεμά, επιχειρήσεις εστίασης, καφέ και γήπεδα, οι ανήλικοι προσέρχονται με δήλωση self test, υπογεγραμμένη από τους γονείς τους.
* Πώς θα γνωρίζει ο πελάτης εάν ένα συγκεκριμένο κατάστημα είναι Covid free ή μεικτό;
- Θα υπάρχει ειδική σήμανση στις εισόδους των χώρων εκμετάλλευσης (covid-free ή μεικτός χώρος) με ειδική αναφορά για το αν είναι εμβολιασμένο και το προσωπικό της επιχείρησης.
* Πώς θα καλύπτονται οι καταστηματάρχες/ιδιοκτήτες χώρων απέναντι σε πελάτες που ενδεχομένως θα αντιδρούν;
- Θα καλούν τις αρχές να επιληφθούν.
* Γιατί δεν δημιουργούνται χώροι μόνο για εμβολιασμένους και μόνο για ανεμβολίαστους;
- Ο εμβολιασμός, αν και συνιστά -σύμφωνα με τους επιστήμονες- το πιο ισχυρό “όπλο” κατά του κορονοϊού, δεν είναι υποχρεωτικός. Κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε η Πολιτεία να κάνει τέτοιον διαχωρισμό, να επιβάλει αυτήν τη διάκριση. Εξαιρουμένων, λοιπόν, των γηπέδων, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους (κοντινές επαφές, φωνές άρα εύκολη διασπορά του ιού) σε όλους τους υπόλοιπους χώρους θα είναι επιλογή του ίδιου του ιδιοκτήτη/επιχειρηματία αν θα καταστήσει τον χώρο του αμιγή ή μεικτό.
* Σε ποια πλατφόρμα θα δηλώνουν οι επιχειρήσεις τη χρήση επιλογής τους;
- Η δήλωση αυτή των επιχειρηματιών θα γίνεται στην πλατφόρμα της ΕΡΓΑΝΗ.
* Θα έχει κόστος η χρήση της ψηφιακής εφαρμογής για τους ελέγχους ταυτοπροσωπίας;
- Κανένα κόστος. Είναι μία εφαρμογή την οποία θα κατεβάζουν στα κινητά τους.
* Γιατί μόνο rapid test ή PCR στους μεικτούς χώρους και όχι self test; Δεν τα εμπιστευόμαστε;
- Δεν υπάρχει ζήτημα εγκυρότητας αλλά βεβαίωσης για το αληθές της δήλωσης από ανεξάρτητο τρίτο, καθώς πρόκειται για μη ουσιώδη δραστηριότητα άρα ο κίνδυνος ψευδούς δήλωσης είναι πιο αυξημένος. Ο έλεγχος θα γίνεται μέσω της ψηφιακής εφαρμογής.
* Πώς θα αντιμετωπίζεται ένας πελάτης που επιθυμεί να εισέλθει σε αμιγή ή μεικτό χώρο, αν και δεν πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου σε αυτόν (πιστοποιητικό ή αποτέλεσμα τεστ);
- Η επιχείρηση οφείλει να του υποδείξει ότι βάσει νόμου δεν επιτρέπεται η είσοδός του στο κατάστημα και αν αυτός επιμένει η επιχείρηση οφείλει, αμελλητί, να ειδοποιήσει τις Αρχές (π.χ. ΕΛ.ΑΣ.) προκειμένου να επιβληθούν στον παραβάτη οι σχετικές κυρώσεις. Εάν η επιχείρηση δεν το πράξει φέρει ακέραια την ευθύνη.
* Ποια θα είναι τα πρόστιμα για τις επιχειρήσεις και τους πελάτες που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες;
- Θα υπάρξει ειδικό πλαίσιο αυστηρών κυρώσεων και θα αφορά τόσο τους επιχειρηματίες όσο και τους πελάτες.
* Πώς θα λειτουργήσουν οι κλειστοί χώροι εστίασης από 15 Ιουλίου αν είναι αμιγείς; (Με ή χωρίς μάσκα για τους πελάτες; Θα επιτρέπεται η χρήση των air-condition αν είναι κλειστοί χώροι;).
- Στους αμιγείς χώρους εστίασης και καφέ (covid-free) δεν θα υπάρχει η υποχρέωση να φορούν οι πελάτες μάσκες. Η υποχρέωση αυτή θα ισχύει για θεατές σε αίθουσες θεάτρων και κινηματογράφων. Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις αυτές θα τις φορούν υποχρεωτικά. Όσο για τα air-condition θα λειτουργούν κανονικά σε όλους τους αμιγείς χώρους.
* Τα υπαίθρια και τα κλειστά κέντρα διασκέδασης θα εξυπηρετούν και όρθιους πελάτες ή μόνο καθήμενους; Θα μπορούν να χορεύουν;
- Οι επιχειρήσεις που θα λειτουργούν αμιγώς για εμβολιασμένους θα εξυπηρετούν και όρθιους πελάτες και θα επιτρέπεται ο χορός. Άλλωστε, αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προβλέπεται χαμηλότερη μέγιστη πληρότητα για τους χώρους αυτούς.
* Τα μέτρα θα ισχύσουν και για τουρίστες, μερικοί εκ των οποίων θα έχουν έρθει στην Ελλάδα για διαμονή αρκετών ημερών με αρνητικό τεστ και χωρίς να είναι απαραίτητα εμβολιασμένοι;
- Ασφαλώς, ό,τι ισχύει για τους Έλληνες πολίτες θα ισχύει και για τους τουρίστες. Οι εμβολιασμένοι ξένοι επισκέπτες επίσης θα πρέπει να επιδεικνύουν πιστοποιητικά εμβολιασμοί ή νόσησης και βεβαιώσεις αρνητικών τεστ, αναλόγως σε ποιον χώρο βρίσκονται.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΥΛΗΣ
